Norveç’te zengin olmak

Sadece birkaç çeşit peynir, sabahın köründe kalkıp gazete dağıtmak, fiyortlarda çikolata keyfi, her sabah hazırlanan beslenme çantası... Zenginlik Norveç’te öyle umduğumuz gibi değil sanki...

Kolombiya’nın başkenti Bogota’nın Belediye Başkanı “Gelişmiş bir ülke fakir insanların araba kullandığı değil, zenginlerin toplu taşıma kullandığı yerdir’’ demiş. Birleşmiş Milletlerin en yaşanılası yer olarak seçtiği Norveç, bu sindirilmiş gelişmişliğin en son noktalarından birisini yaşamakta. İşte birkaç yıl öncesinden kalan, takip ettiğim kadarıyla hâlâ pek de değişmediğini düşündüğüm Norveç zenginliğinin sade izleri...

Sadece birkaç çeşit peynir
Bizde en küçük mahalle bakkalında bile onlarca çeşit peynir vardır. Oysa ki refah ülkesi Norveç’te durum bunun tam zıttı. Bu zenginlikler ülkesinde ne yüzlerce marka, ne de onlarca ithal peynir görebilme şansınız var. Dünyalar zengini olsanız da Norveç’te bir süpermarkete girdiğinizde alabileceğiniz bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar peynir çeşidi var.

Çalışmayan bizden değil
Norveç’te 13-14 yaşında çalışmaya başlamanın ailenizin maddi durumu ile yakından uzaktan ilgisi yok. Bu yaşlarda çalışmaya başlamadıysanız arkadaşlarınız arasında tuhaf karşılanıyor bile olabilirsiniz. En kötü ihtimalle pazar günleri kapı kapı gezip gazete satmaya çalışmalısınız. Üstelik dev bir bahçe içindeki şato sayılabilecek boyuttaki evinizden çıkıp sabahın köründe yapmalısınız bunu. Bütün gençler büyük bir istekle mi yapıyor bunu bilinmez ama anne babalarının bu konuda çok hevesli oldukları kesin.

Fiyortlarda çikolata
Bir akşamüstü bir arkadaşınızla buluşmak istediğimizde aklınıza ilk gelen bir kafede bir kahve içmek olabilir. Bu durum birçok Norveçli için pek de böyle değil. Onlar evde yiyecekleri bir yemeğe dışarıda birkaç kat para vermeyi çok da mantıklı bulmayabiliyorlar. Bu fikir ruhlarındaki sporcu kişilikle birleşince oldukça farklı sosyal buluşmalar ortaya çıkıyor. Sırtlarında çanta ile başlıyorlar dağlarda yürüyüşe. İki saatin sonunda zirveye ulaşıyorlar. Sıcak çikolatalarını fiyort manzarasına karşı içiyorlar.

Herkese beslenme çantası
Sabah evden çıkmadan önce bir Norveçli’nin vazgeçilmezi “matpakke” hazırlamak. Bir nevi beslenme çantası yani. Kaç yaşında olduğunuzun, ne iş yaptığınızın bir önemi yok. Temel felsefe aynı; sağlıklı ve tutumlu olmak. Bu beslenme çantasının içinde genellikle esmer ekmeğin arasına konmuş ince bir peynir, salam ve salatalık oluyor. Lisede
ya da üniversitede okuyor olsanız bile öğle vaktinde karşınıza arkadaşınız alırsınız, matpakke”lerinizi açarsınız ve karşılıklı yersiniz.

Bütün evler aynı
Norveç’in mütevazılığının ve gelişmişliğinin en güzel yansımalarından bir tanesi de birbirine benzeyen evleri. Hemen hemen hepsi kırmızı, yeşil, sarı ve krem tonlarında, bir ya da iki katlı ve geniş bahçeli. Bir eve dışarıdan bakarak içerisinde yaşayanın zengin mi fakir mi olduğunu anlamanız çok da mümkün değil.