Yapay zekâ işimizi elimizden alacak mı? Yanıtı yazıda
Kanadalı elektronik müzik prodüktörü ve DJ Dan Snaith ya da yaygın olarak bilinen adıyla Caribou, yeni albümünde yapay zekâ destekli vokaller kullandı. Sonuç can sıkıcı şekilde güzel
Dan Snaith’i önce 2000’lerin başında Manitoba olarak tanıdık. Bu isim altında yayınladığı müzikler daha karanlık, trip hop’a yakın belki psychedelic olarak tanımlanabilir. Bu dönemi çok daha kişisel, içe dönük olarak tanımlayabiliriz. Seslerle, ritimlerle oynayan; kendi dünyasını küçük ev stüdyosunda elektronik cihazlar kullanarak yeniden yaratan bir sanatçı görünümündeydi. 2003’ten sonra Caribou adını aldı ve albümleri yavaş yavaş dışarı açılmaya başladı. Müziği hem duygusal hem yapısal olarak değişti. Bu süreçte elektronik müziğin farklı katmanlarını gezdi, deneyler yaptı. Ayrıca Daphni adıyla dans odaklı işler çıkardı. Bana kalırsa deneyler 2015’teki “Our Love” albümüyle bitti. O tarihten itibaren Caribou alternatif müziğin sahillerinden kendini hafifçe ana akım okyanusuna bıraktı. 2020’de gelen “Suddenly” pandemi döneminin belirsizliği içinde kaybolup gideceğine aksine büyük bir patlama yaşadı. “You and I”, “Never Come Back”, “Home”, önceki albümdeki “Can’t Do Without You” gibi büyük dans hit’leri olarak kayıtlara geçti. 2000’lerin içe dönük çocuğu bugün 46 yaşında ve hiç olmadığı kadar dışa dönük biçimde dans pistlerini coşturmaya niyetli.
Albüm, Caribou tipi güçlü dans ritimleri, insanı hipnotize eden melodi ve riff loop’larıyla dolu ve içinden en az bir ya da iki hit şarkı çıkacağına kesin gözüyle bakıyorum. Ancak bütün bunların yanında başka bir gerçek var albüme dair. Snaith bu albümde yapay zekâ vokalleri kullandı. Albümdeki bütün kadın ve erkek vokaller Snaith’in vokalinden üretilmiş versiyonlar.
Matematik doktoralı
Önceki albümlerde Snaith ya kendi söyler, başka şarkıcılarla çalışır ya da sample’lar kullanırdı. Sample nedir bilmeyen olabilir. Sample başka müzik eserlerinden vokal ve enstrüman bölümlerini alıp müziğe katmaya deniyor kabaca. Yani bir tür hüner gerektiren copy-paste işlemi. Ama öyle basit bir şey olduğunu düşünmeyin bu bir sanattır ve dinlediğiniz, çok sevdiğiniz çoğu şarkıda kullanılmıştır. Bodrum katlarında, tavan aralarında unutulmuş birçok plak ve kayıt, sample yapan DJ ve prodüktörlerin hüneri sayesinde yeniden hayat bulmuştur. Konumuza dönersek, Snaith başka sanatçılarla çalışmıyor, vokal sample kullanmıyor, her şeyi kendi yapıyor ve yapay zekâya yaptırıyor.
Denebilir ki yapay zekâ kullanımına auto-tune gibi bir vokal prosesörü, bir tür efekt gözüyle bakabiliriz, ne var bunda? Şarkılardaki kadın vokallerini dinlerseniz işin o kadar basit olmadığını anlarsınız.
Snaith çok güzel bir albüm yapmış, bunu yaparken öğrencilik yaptığı Londra’nın son 20 yıllık dans müzik geçmişine de selam çakmış. Ancak kullandığı dans ve hip hop vokalleri için Londra’nın geniş müzisyen yelpazesinden faydalanmak ve birilerine iş birliği teklif edip albümünü zenginleştirmek yerine yapay zekâ kullanmış. Neden bunu yapmış? Sanatçının tercihidir elbette. Ancak bu albümde bir sürü müzisyen çok iyi iş çıkaracakken bu imkânı bulamamış.
Dan Snaith, Londra’da Imperial College’de matematik doktorası yapmış bir bilim insanı aynı zamanda. Tıpkı annesi ve babası gibi. Onun yapay zekâyı merak edip müziğinde kullanmasını anlayabiliyorum. Üstelik tekrar edeyim, albüm çok çok başarılı. Ama matematik doktorası olmayan şarkıcılar, vokalistler, müzisyenler ne yapsın? İşlerini bırakıp bu saatten sonra kodlama kurslarına mı yazılsınlar? Yapay zekâ işimizi elimizden almıyor sadece iş tanımları değişiyor diyen iyimserler bu soruyu yanıtlamalı.
Ne dinlesek?
Coldplay, “MOON MUSIC” adlı 10’uncu stüdyo albümünü yayınladı. Her yanından sevgi ve iyimserlik fışkıran bu pop albümü “mutlu olunca şarkı yazılmaz, en iyi müzik dertlerden süzülür” diye düşünen demode zihinlere (mesela ben) bir şaplak gibi insin bu hafta. “Aşk her şeyi çözecek”çiler için birebir.
Baba Zula bir süre önce “Arsız Saksağan” adlı şarkısını yayınlamıştı. Devamı “Pisi Pisi Halayı”yla geldi. Dub ve funk âlemine taş çıkaracak ritimlerle geldi hem de…
“Yıldızlar Düştü Gökyüzünden” adlı şarkı TAMAR RECORDS etiketiyle yayınlandı. Bu vesileyle shoegaze sevenleri Plastic Ideas ve Nazire isimlerini takibe davet ediyorum.
Leon Bridges’ten gelen yeni albümün adı “Leon”. Klasik soul müziğiyle ve “Coming Home” adlı albümüyle tanırız kendisini. Bu albümde pop açılımına tanık oluyoruz.
Biliyor muydunuz?
EMINEM’in yakında dede olacağını ve bu haberi “Temporary” adlı aşırı sulu gözlü duygusal bir videoyla paylaştığını;
Yeni albümü “Luck and Strange”i tanıtan David Gilmour’un The Guardian’a “zenginler müzik endüstrisindeki bütün parayı hortumladı” dediğini;
Taylor Swift’in ABD’deki başkanlık yarışında Kamala Harris’i desteklediğini ve bu açıklamayı yapmasının ardından dört günde Spotify üzerinde 122 milyon takipçisine 1.8 milyon yeni takipçi eklendiğini;
Grammy oylamalarının başladığını, oy veren üyelere 2019’dan bu yana 3 bin kadın eklendiğini, toplam oy veren üye sayısının 13 bin olduğunu, bu üyelerin yüzde 62’sinin erkek olduğunu,biliyor muydunuz?