Trendlerdeki yabancılar

Türkiye’de en fazla Türkçe müzik dinleniyor desem size, biliyorum güleceksiniz. Bu zaten neredeyse her ülke pazarı için geçerli bir bilgi. Ancak başka bir gerçek var. Türkiye’de neredeyse sadece Türkçe müzik dinleniyor. İşte burada benzer ülkelerden biraz ayrılıyoruz. Dünyada kendi içine kapalı, başka hiçbir ülkeye benzemeyen kendine has müziğiyle yaşayan ender ülkelerdeniz. Sınırlarımızdan içeri başka şarkılar pek giremiyor.

Türk dinleyicisi, genel anlamda konuşmak gerekirse, Türkçe olmayan her tür müziğe kulaklarını kapamış durumda. Bunu; dil bilmemek, dünyayı tanımamak (bu yüzden ilgi de duymamak), çok az bir kitlenin yurt dışına çıkma fırsatı bulması, yoksulluk, eğitim ya da sosyal konularla açıklayabilirsiniz. Bu durum iki yönlüdür. Biz yabancı şeylere ilgi duymadığımız merak etmediğimiz için sanatçılarımız da dünyaya açılamaz. Yani biz dünyaya sırtımızı döndükçe dünya da bize sırtını döner. Çünkü insanın kendi ülkesine hikâye anlatması başka, yurt dışına hikâye anlatması başka. Yurt dışını tanımadan ilgi duymadan, merak etmeden, yurt dışına hikâye anlatmanız imkânsız. Olsa olsa, istisnalar hariç “halk müziği motiflerimiz ne kadar zengin”, ya da “ne kadar büyük virtüözlerimiz var” düzeyinde kalıyoruz maalesef.

Hayatı boyunca yabancı müzik dinlemiş biri olarak (sanki böyle üniform bir kategori varmış gibi konuşmamı bağışlayın ama derdimi en iyi böyle anlatabiliyorum şu anda) ve hayatındaki insanları müzik zevkini takip ederek bulmuş biri olarak söylüyorum. Sayımız çok az.

Türkiye’de geleneksel olarak bir rock dinleyicisi var. Alternatif dinleyicisi var. Klasik ve caz dinleyicisi var. Çok azı yabancı hip hop dinlese de son 10 yılda sayıları artmış bir hip hop kitlesi var. Ve elbette yabancı pop dinleyicisi var. Ama bu müzikleri dinleyenler genel içinde o kadar az ki. Yabancı müzik dinleyicisi iş konsere canlı müziğe gelince önemli. Sayıları konserleri doldurabilecek kadar fazla, ama ülkenin genel dinlenme oranları ve rakamları açısından pastanın çok ufak bir dilimiler.

Şunu da eklmem lazım; son yıllarda yabancı müzik dinlenme oranlarına yeni bir dil de ekleniyor. Arapça. Türkiye’de Arapça konuşan nüfus arttıkça listelere de Arapça şarkılar girmeye başlıyor. Ama bu ayrı bir yazı konusu.

Lafı çok uzattım biliyorum. Geçenlerde trendlerdeki yabancı şarkılara gözüm takıldı. Türkiye çok dinlenenler listesinde ilk 100 şarkı içinde neler mi var? Kaynağım YouTube, Spotify, Deezer, Apple Music, yani neredeyse Türkiye’deki müziğin tamamının stream edildiği platformlar. Bu veriler herekse açık ve internette var. Yerli platformların verilerine ulaşamadığımdan oralara popüler olan isimleri bilemiyorum.

Talyor Swift, Rihanna, Tom Odell

Geçenlerde yeni albümü “Midnights”ı yayınlayan Taylor Swift’in ilk yüzde olması şaşırtıcı değil. Zaten şu an dünyadaki stream’lerin neredeyse yarısını bu albüm tek başına üstlenmiş durumda. Rihanna’nın uzun zaman sonra gelen yeni şarkısı “Lift Me Up”, Marvel’ın “Black Panter: Wakanda Forever” filmi için bestelenmiş bir eser. Uzun zamandır sesi çıkmayan Rihanna, Türkiye’de en popüler yabancı isimlerden. Bu şarkıyla bir kere daha anlıyoruz.

Tom Odell’in “Another Love” adlı şarkısı, istikrarlı olarak son bir yıldır neredeyse hep ilk 50 şarkı içinde. Zaman zaman daha da yukarılara çıkıyor. Odell’in başka hiçbir şarkısı dinlenmiyor sadece “Another Love”. Sanatçı geçenlerde Twitter hesabında üzerinde “Another Love” yazılı Ümraniye Belediyesi’ne ait bir çöp konteynırının resmini paylaştı. Şarkı o derece milli değerimiz şu anda.

Bu ayrılık şarkısı TikTok’ta fon müziği olarak patladı. Ukrayna’nın işgali sonrası kullanımı patlamadan önce de çok popülerdi.

Bir diğer gariplik son haftalarda Türk halkının bir anda “Back to Black” dinlemeye başlamadı. Amy Winehouse’un şahane şarkısını sabah akşam dinlememek için bir neden göremiyorum tabii ki ama neden halkımız bir anda buna meyletti benim için halen bir muamma.

Rema’yı duydunuz mu hiç? Nijeryalı Rema’nın “Calm Down”ı neredeyse çıktığından beri trendlerde. Mükemmel eğlenceli bir şarkı ve video bence. Ama acaba memleketteki Afrikalılar mı dinliyor bu hit şarkıyı yoksa cidden Türk halkı Afrobeat’i bağrına mı bastı emin değilim.

Genç Fransız şarkıcı Nej’in “Paro” adlı şarkısı trendlerden inmeyen bir diğer parça. Fas asıllı Nej’in müziğinde hissedilen Arap motifler sanırım kulaklara da tanıdık geliyor.

Sam Smith ve Kim Petras’ın “Unholy” adlı şarkısı şu an bütün dünyada büyük bir hit. Türkiye’de de ilk 10’larda yer aldığı görülüyor. Sam Smith’in bu kadar popüler olması beni biraz şaşırttı.

Oliver Tree & Robin Schultz imzalı “Miss You” son haftanın en büyük global EDM çıkışlarından biri ve Türkiye’de sanırım TikTok’ın da etkisiyle çok büyük şu anda.

Türkiye’de artık geleneksel olarak en fazla dinlenen yabancı türlerden biri de K-Pop. BTS, BLACKPINK ya da bu ekiplerden solo isimler ne çıkarırsa hiç istisnasız bütün servislerde en üst sıralarda yer alıyor.

Yabancı müziklerin Türkiye’deki popülerliği an itibarıyla bununla sınırlı. Kocaman kapalı bir müzik kutusu olmaya devam anlayacağınız.