Kasette geri dönüş alametleri
Bana “Hep aynı şeyleri giyiyorum, 20 yılda bir trend oluyorum” diyen bir aile büyüğümün kulaklarını çınlatarak lafa gireyim ve hemen sadede geleyim. Haber geldi, kaset satışları ABD’de geçen yıla oranla yüzde 73 artmış. Toplam 129 bin adet kaset satılmış ABD’de.
Yani kaset geri dönüyor, kaset yeniden trend oluyor diyenlerin sesi şu ara daha bir gür çıkıyor. Şaşmamak lazım. Türkiye’de olmayan ama yurt dışına gidenlerin pek sevdiği, ortalama zevke hitap eden giyim perakende zinciri Urban Outfitters mağazasını bilenler, bu mağazada bir süre önce kaset (ve walkman) satılmaya başladığını da hatırlayacaklar.
Yükselen bir format
Neden bunu söylüyorum çünkü plaktaki geri dönüşün habercisi de biraz bu mağazalar olmuştu.
ABD’de ve dünyada 400 kadar mağazası bulunan Urban Outfitters, girişe hip bir şıklık ve vizyonerlik yaparak plak reyonu koymuş, burada satışlara başlayınca bir anda en büyük plak perakendecisi dahi olmuştu.
Bugün plak satışlarındaki artış artık elbette bu mağazayı çoktan aştı. Plağa olan ilginin geçici olmayacağı anlaşıldı. Record Store Day gibi küçük ölçekte ama ısrarlı çabalar meyvesini verdi; bugün eski ve yeni hayli geniş ve büyümeye açık bir plak piyasası var.
Pek çok üretici ve yatırımcı firmanın plak baskı teknolojisine yatırım yapması da bir gösterge. Bir parantez açayım, bugün Türkiye’de bir tane bile plak baskı makinesi (hatta CD baskı makinesi de) bulunmuyor maalesef. Ülkemizde yayınlanan plakların (ve CD’lerin) büyük kısmı yurt dışında basılıyor. Bir girişimcinin bu işe el atması şart. Kapa parantez.
Gelelim sadede ve kasede. Urban Outfitters geçen yıl ABD’de satılan kasetlerin yüzde 21’ini satmış. Yani tek başına hayli etkili ama kasetteki yükselişi tamamen oraya endeksleyemeyiz.
Tıpkı Record Store Day gibi, bu fikirden hareketle kaset formatını canlandırmak için organize edilen Cassette Store Day, 2013’ten beri düzenleniyor.
8 Ekim’deki son kaset gününde Pixies, Courtney Barnett, Death Cab For Cutie, The Ramones, Laraaji, DJ Shadow, Allah-Las gibi sanatçıların kaset formatındaki albümleri, kaset bastıran sanatçılar listesine eklendi ve satışa çıktı.
Blink 182, Eminem (“The Slim Shady LP”) eski albümlerini kaset formatında yeniden basan iki büyük isim. Indie, elektronik, hiphop ve alt türlerinde kaset giderek yükselen bir format halinde. Hem pratik hem analog olduğu için sıcak hem de işin aslı “cool” yani havalı bulunuyor.
İşin aslı Türkiye 2000’lerin başına kadar dünyanın kaset cennetiydi. CD dünyayı ele geçirmişken kaset bizimki gibi ülkelerde hâlâ rağbet gören eski ama CD’den yaygın bir teknolojiydi.
Türkiye’deki durum
2002’de Türkiye’de 1 milyon yabancı, 37 milyon yerli kaset satıldığı MÜYAP’ın verileri arasında var. Bugün ise bu rakam neredeyse sıfır.
Bir-iki yerli bağımsız firmanın sembolik olarak kasete bastığı az sayıda albüm var. Ancak ikinci el kasetler hâlâ alıcı buluyor. Mesela Zihni Müzik’ten aldığım bilgiye göre hem dükkanda hem internette kaset satışı gayet güzel devam ediyormuş. Yurt dışına daha çok pop rock, heavy metal türlerinde kasetler gönderilirken ülke içinde ağırlık Türkçedeymiş. Az sayıda pop, rock, caz satılıyormuş. Son dönemde Türkçe kasetlere ilginin arttığını söyledi Zihni Şahin: “İnanılmaz ama ayda yaklaşık 400 kaset satıyoruz.”
Vintaj Müzik ve Standart.fm radyosunun sahibi Mete Avunduk’la konuştuğumda son bir yılda kasetlere olan ilginin arttığını o da teyit etti. Her türden kaset satılırken ağırlık, plakları da diğerlerine göre fazla satan isimlerdeymiş. Mesela Zeki Müren, mesela Ferdi Özbeğen ya da yabancılardan Iron Maiden gibi sıkı takipçileri olan bu ve benzeri isimlerin kasetleri daha fazla satılıyormuş.
Biz daha çok kaset haberi yaparız gibi duruyor. İşin özeti, evlerinizde torbalara koyup sakladığınız, dolapların bir köşesinde toz içinde bekleyen, kapakları kırılmış, içleri dışına çıkmış kasetleri, babalarınızın, abilerinizin bu ganimetlerini gün yüzüne çıkarın. Elden geçirin. Güzelce bir yere istifleyin. Kendinize bir de walkman uydurun. Havanızdan geçilmesin.
Şu ara dinlemeniz gereken 4 şarkı
- “Darling” - Real Estate: New Jersey çıkışlı indie ekibi 17 Mart’ta “In Mind” adlı yeni albümünü yayınlayacak. Geçen hafta videosuyla birlikte teşrif eden şarkı “Darling” oldu. Real Estate bildiği(miz) yolda, kendi dünyasında emin adımlarla ilerlemekte.
- “Bet” - Plaid: Britanyalı ikili ABD turnesine başladı ve bunun altını çizmek için Warp’un sitesinden ücretsiz indirilebilen “Bet Nat” adlı bir single yayınladı. İlk şarkı “Bet”, hipnotik bir loop üzerine Kraftwerk tarzı çeşitlemelerle tadından yenmiyor. IDM sevenlerin yüksek volümle dinlemesi...
- “Broken Mirror” - Thieves Like Us: İsveçli ekipten bir ses çıkmayalı hayli oluyor. Geçen hafta yayımlanan dört küsur dakikalık kayıt Thieves Like Us usulü nostaljik disko beat’ler, üzerine moody haller içeriyor. Video da eşlik ediyor bu şarkıya. Bir ara göz atmak lazım .
- “Je T’aime” - Romare: Ninja Tune şu ara daha çok Bonobo ile meşgul ama Romare’nin “Love Songs: Part Two” adlı albümü de piyasaya çıktı. 2013’teki albümün ikinci volümü diyebiliriz. “Je T’Aime” bu albümden daha önce single olarak yayınlanmıştı.
