Urwerk: Sümerlerden uzay çağına
Çok az yüksek saatçilik saat markası Urwerk kadar heyecan vericidir. Tarih, sanat, uzay ve bilimkurgu edebiyatından ilham alan benzersiz tasarımlara sahip Urwerk saatlerini üreten ortaklar kendilerini Sümerlere kadar uzanan bir neslin devamı olarak görüyorlar.
Urwerk’in usta saat yapımcısı ve kurucu ortağı Felix Baumgartner (49), İsviçre’nin kuzeyindeki Schaffhausen’da saat yapımcılığı yapan bir ailede dünyaya geldi. İlk kelimesi anne ya da baba yerine “tik-tak” olmuş. Schaffhausen saat meraklıların zihninde hemen IWC markasını çağrıştırır. Zaten Baumgartner’ın büyükbabası IWC’de çalışmış bir saat ustasıydı.
Felix Baumgartner, 17. yüzyılda Roma’da yaşayan Campanus kardeşlerin tik-tak sesi çıkarmayan sessiz gece saati de dahil olmak üzere dünyanın en önemli tarihi saatlerinden bazılarını restore eden babasının atölyesinde saat yapımcılığını öğrendi. 16 yaşında Solothurn’daki saatçilik okuluna başladı ve 1995’te mezun oldu. Hemen ardından Ünlü bağımsız saat ustası Svend Andersen’in yanında çalıştı.
Urwerk’in baş tasarımcısı ve kurucu ortağı Martin Frei (58) ise Winterthur’da doğmuş. Babası bir mühendis, annesi sanata meraklı bir öğretmendi. Martin Frei ise sanat ve astronomi meraklısıydı, 1989’da Zürih Görsel Sanatlar Okulu’nda Grafik Tasarım okudu. Ardından İsviçre’nin Lucerne Sanat ve Tasarım Okulu’nda eğitimini tamamladı. Dergilerde illüstratör, fotoğrafçı, grafik tasarımcı olarak çalışırken bir yandan film setlerinde kameramanlıktan yönetmenliğe kadar uzanan bir dizi iş yaptı.
1995’te Felix ve kardeşi Thomas; kuzenleri Christoph Draeger aracılığıyla Martin Frei ile Cenevre’de bir partide tanışmış; zamanı ölçme ve gösterme sanatının ortak tutkuları olduğu ortaya çıkınca saatler üzerine derin bir sohbet başlamış. Böylece Urwerk’in temelleri daha ilk görüşmede atılmış. İki yıl sonra da Urwerk markası kurulmuş.
Kendi anlatımlarıyla, Urwerk’in tarihinin kökleri Mezopotamya’daki Ur şehrine dayanıyor. M.Ö. 6000 yılında bu kentin sakinleri olan Sümerler, güneşin neden olduğu gölgeyi gözlemleyerek 12 eşit periyottan oluşan bir ritim temelinde ilk zaman birimini tanımladılar. Markanın ilk iki harfi bu şehirden alınmış ancak ikinci bir anlamı daha var Almancada aynı şekilde telaffuz edilen ve saat anlamına gelen “uhr” sözcüğüne de bir gönderme. Werk ise Almancada iş, atölye, çalışmak, çaba göstermek, üretmek, gelişmek, şekillendirmek anlamına geliyor. Sözcüğün saatçilik dilindeki anlamı ise mekanizma.
Zamanı güneşin izlediği yol gibi hareket eden bir ibre ile gösteren UR-101 ve UR-102, 1997’de Baselworld fuarında tanıtıldı. 2003’te benzer bir yaklaşımla ama daha özgün UR-103.01 geldi. Daha sonra markanın alameti farikası olan hem saat yönünde hem de kendi ekseni etrafında dönen küp şeklinde üç uydu ibreli saat tasarımı ise Max Büsser yönetimindeki Harry Winston ile ortak bir proje olan Opus 5 saatiyle ortaya çıktı. UR-110 modeli 2011’de Grand Prix d’Horlogerie de Genève’de (GPHG) “En İyi Tasarım Saati” ödülünü, 2019’da ise yenilikçi yaklaşımlarıyla “Cesaret” ödülünü kazandı.
Günümüzde saatler bir süs eşyası olarak görülse de temelde bilgi edinme araçlarıdır. Bu açıdan Urwerk şaşırtıcı saatler üretiyor, ayrıca insanlığın binlerce yıllık meraklarından ve öğrenme isteğinden yola çıkarak geleceğin estetiği üzerine bir araştırma laboratuvarı gibi çalışıyor.
