TGE tüketim gerçekleşmesini elbette belirliyor. Hele tüketim eğilimi endeksi bu yönde bir gelişme içindeyse. 2005 yılında tüketim gerçekleşmesinin yavaş da olsa bir gevşeme eğilimi gösterdiğini, böylesi bir yapıda büyümenin öngörülen yüzde 5'i yakalamasının oldukça zor olduğunu dünkü yazımızda belirtmiştik. (O yazıda tüketim endeksi grafiğinin atlanması nedeniyle özür dileriz.) CNBC-e'nin düzenlediği tüketim endeksi (TE) (Bkz. grafik) mevsimsel düzeltme öncesi nisandan bu yana artış gösteriyor. Ancak bu mevsimsel etkilerden arındırıldığında (TEMA) ortadan kalkıyor. Yani tüketimde yakınlarda bir artış yok.Mevsimsel olarak arındırılmış tüketim endeksi aslında Nisan 2004'ten bu yana durağanlık gösteriyor. Ancak 2002 başından bu yana sürekli artması elbette pozitif bir büyüme kanalı yaratmış. (Haliyle bu durumda 2004 büyümesinin güdüsü sorulabilir. Yanıt ise başında tüketim, hemen ertesinde de ciddi yatırım ve nihayet ihracat artışı)2005 yılında her üç etmen de yorulmuş durumda. TE-MA birçok alt kalemden oluşuyor. Ve bireyin tüketim sepetinde bulunan her malı, kendi ağırlığında değerlendiriyor. Aşağıda bazı seçilmiş alt kalemlerdeki gelişmeleri yılbaşından bu yana sunuyoruz. Tahmin edildiği gibi gıda tüketiminde pek bir gelişme yok. Giyimde ise bu sektör Çin faktörünün ötesinde bir olumsuzluk yaşıyor. Ev eşyasında olumlu bir gelişme gözlenmemesine rağmen, konut ve otomotivde bir miktar ama asıl mobilyada olağanüstü değişimler gözleniyor.Turizmin getireceği ek tüketim desteğini hesaplamak zor. Ancak tekrarlayalım ki, geçen yıla göre daha zorlu bir yıl yaşadığımız ortada. (Tabii bu durumda da cari işlemler açığını da revize etmekte yarar var) Malum, tüketim, ekonominin motoru. Dünkü yazımızda tüketici güven endeksinin (TGE) büyüme tahmininde son derece etkin olduğunu, ocaktan nisana dek düşmekte olduğunu ve bunun daha çok beklentilerden kaynaklandığını belirtmiştik. Son aylardaki çıkış ise tüketim eğilimindeki artıştan kaynaklanıyor. Yani bireyler ilginç biçimde ekonomi veya kendi halleriyle ilgili iyimser değil ama dayanıklı tüketim malı almak için ortamın uygun olduğu kanısındalar. hgunes@milliyet.com.tr
