TÜİK: Kriz teğet geçmedi!

Geçen hafta TÜİK tarafından yayımlanan memnuniyet anketi ekonomik krizin teğet geçip geçmediği konusunda önemli bilgiler içeriyor.
Aşağıdaki tablo halkın kriz karşısında ne yaptığı ya da neler yapmak zorunda kaldığını gösteriyor. Elbette krizden olumlu etkilenenler de var. Ama olumsuz etkilenenler çok daha fazla. Örneğin geliri azalanlar, artanların 3 mislinden fazla.

Kriz olunca halkın yüzde 60’ı fiyatların düştüğünü ve bazı malları daha ucuza aldığını düşünüyor. Ancak bu anlaşılmayacak bir konu değil. Dayanıklı tüketim malları -özellikle beyaz eşya- ve otomotivde vergiler indirildi. Ayrıca çok ciddi kampanyalar yapıldı ve daha düşük fiyatlarla stoklar boşaltıldı. Bu bir anlamda tüketiciler için bir avantajı oluşturdu. Öte yandan toplumun yüzde 9’unun krizde geliri artmış. Demek ki, krizi fırsata dönüştürebilenler olmuş.
Toplumun yüzde 18’i de borçlarını ödemiş. Ancak bu veri peşinen olumlu olarak yorumlanmamalı.
Borcunu ödemeye zorlananlar olabilir. Yahut da borcun maliyeti aşırı düzeye çıktığı için borçlarını kapatanlar olabilir. Örneğin döviz borçluların önemli bir kısmı geçen yıl kur daha da tırmanacak kaygısıyla borçlarını kapatıverdi.

Üç kişiden biri borçlanmış
Ankete göre halkın yüzde 34’ü krizde borçlanmış! Diğer bir deyimle her üç kişiden biri sadece kriz nedeniyle borç almak zorunda kalmış. Çünkü halkın yüzde 28’inin geliri azalmış. Yüzde 3,2’si işini kaybetmiş. Hatta yüzde 2’den fazlası da (terör değil, kriz nedeniyle) göç etmek zorunda kalmış. İşte bütün bu kesimler geçinebilmek için borç almak zorunda kalmış.
Kimilerinin de (yüzde 28) tasarruflarında azalma olmuş. Geliri azalan bir kişi (varsa) tasarruflarını tırtıklamaktan başka ne yapabilir ki? Fakat bir ölçüde krizin mali piyasalar üstündeki olumsuz etkisi de bazı kişilerin tasarruflarının erimesine neden olmuş olabilir.

Üç kişiden ikisinin geliri yetersiz
Demek ki, halkın yüzde 28’i tasarruftan yemiş. Yüzde 34’ü de borçlanmış. Yani 2009 yılındaki ekonomik krizin sonunda halkın yüzde 62’sinin geliri harcamalarına yetmemiş. Diğer bir deyimle; her üç kişiden ikisi 2009 yılında yoksullaşmış.
Şimdi siz bu veriler ortadayken liderseniz çıkıp “bu ekonomik kriz teğet geçti” der misiniz? Derseniz ya da bu fikrinizde ısrar ederseniz, önce saygınlık sonra da oy kaybedersiniz! Çünkü devletin resmi istatistik kurumu halkın bu krizden çok çektiğini ifade ediyor...