Türkiyede nüfusun yarıya yakını sigara içiyor. Üstelik bizde kadınlar da tiryaki. Aşağıdaki tabloda görüldüğü gibi, Türkiye erkekler arasında dünyada sigara içme oranı en yüksek üçüncü ülke, ama kadınlar da hesaba alınınca birinciliğe yükseliyor. Türkiyede her 3 erkekten ikisi, her dört kadından da biri sigara içiyor. Yazık! Yazık! Rakıda kaçak üretim ortaya çıkınca bazı üreticiler bunu yüksek vergilerin yol açtığı yüksek fiyatlara bağlamıştı. Şimdi de sigara üreticilerinin benzer iddialarla devreye girdiği gözleniyor. Ancak bu kez konu Avrupa Birliği temsilcileriyle görüşmelere yansımış. Çünkü Türkiye dünyanın en önemli pazarlarından biri ve sigara devleri de bu büyük pazar için her gücü kullanıyor. Erkekler Kadınlar OrtalamaKore 70 10 40Filipinler 65 18 42Türkiye 63 25 46 15 yaş üstü nüfus içinde tiryakilik (%) Kanada -35ABD -28İsviçre -16İngiltere -32Polonya +20Yunanistan +36Kore +27 Dünyada gelişmiş ülkelerde sigara tüketimi hızla düşüyor. Bunun bir yöntemi bilinçlendirme, diğeri de yüksek vergilerle sigarayı daha pahalı hale getirme. Aşağıdaki tabloda görüldüğü gibi, son yıllarda gelişmiş ülkelerde sigaraya bağımlılık hızla düştü. Ama bunun karşılığında bu devler gelişmekte olan ülkelere saldırdılar. Başta da en fazla içen ülkelere.Sigara üreticileri Maliye Bakanlığını ikna etmek için çok önemli bir tezi ortaya koymuşlar; eğer vergileri düşürmezseniz, TEKELle de kimse ilgilenmez, özelleştirme başarılı olamaz. Yabancı sermayeyi de çekememiş olursunuz. Öte yandan, üreticiler bir de çekici tezle ortaya çıkarak, şark tipi tütünün üretimde yüzde 80den fazla kullanılması halinde verginin düşürülmesini istemişler.Kaçak rakı üretimi ortaya çıkınca kaçak sigara üretimine karşı da bir kampanya olmuştu. Daha önce 2000 yılında Çinde, Aralık 2004 tarihinde ise İngilterede sahte sigara satışı saptanmış. Bu sigaraların içinde bazı maddeler daha yüksek oranda bulunmuş. Örneğin İngilterede yakalanan sigaralarda kadmiyum beş kat, arsenik altı kat yüksek bulunmuş; katran oranının yüzde 160, nikotin oranının yüzde 80, karbon monoksit oranının da yüzde 133 daha fazla olduğu saptanmış. O tarihlerde İngiliz basınında piyasada bulunan sigaraların en az yarısının sahte olduğu haberi yer alınca, İngiliz Gümrük Bakanı da kaçakçılığın iyi kontrol edilmesi neticesinde sahte sigara yapımının arttığını bildirmiş.Oysa gerçek sigaralar da tüketildiğinde öldürüyor. İstatistiklere göre sigara içenlerin yarısı sigaraya bağlı bir hastalık nedeniyle kaybediliyor. Ölenlerin yarısı 22 yıl, diğer yarısı 7 yıl yaşam süresi kaybetmiş oluyor. Bu yıl dünyada sigaradan 4.9 milyon kişi, Türkiyede de 75.000 kişi ölecek. Ancak sahte sigaranın hayatı tehdit ettiğini söylemek gülünç. Çünkü bu sahtesi yapılmış bir silahın öldürme gücünün daha fazla olduğunu söylemekle aynı.ABDde sigara üzerine birçok ekonomist çalışıyor. Jonathan Gruber de (MITde sağlık ekonomisti) bunlardan biri. Gruber, tiryakinin şimdiki keyfiyle uzun ömür arasında bir tercihte bulunduğunu ve genellikle ne zaman öleceğinin farkında olmadığından içmeyi sürdüğünü savunuyor. Ancak Gruber sigaraya her yüzde 10luk zammın yüzde 5-6 kadar tiryikiliği azalttığını da ekliyor.Konu açık; sigara içenler içmeyenlerden 6 yıl daha kısa yaşıyor. Dünya Sağlık Teşkilatının bütçesi ise sigara şirketlerinin reklam bütçelerinden 50 kat daha düşük. Tekrarlıyoruz: Türkiyede sigara ABden 4 kat daha ucuz. Her bir paketin yol açtığı sağlık kaybı ise 45 YTL! hgunes@milliyet.com.tr 1970-1990 % değişim
