Ben çok yakın iki dostumu rakıdan kaybettim. Biri eski İzmit Belediye Başkanı rahmetli Leyla Atakanın adeta yaveri olan, CHP için canını vermeye hazır, Mareşal lakaplı Kandıranın Teksen köyünden Bayram Aslan. Diğeri de, Koca Reis lakaplı Gölcük eski Belediye Başkanı Süleyman Solak. Bunlar gündüzden içmeye başlar, durduramazdık.Son yıllarda dünyada genel eğilim, gerek içki tüketimini frenlemek, gerekse kamu gelirlerini artırmak için alkol üzerinden ağır vergiler almak yönünde. Çünkü içkinin fiyat esnekliğinin düşük olduğu biliniyor; yani yapılan artışlar kamu gelirlerini doğrudan artırıyor. Nitekim, zamların ilk yapıldığı anda, tüketim kısa süre tepki verse de, daha sonra yine hep aynı noktaya geliyor. Çünkü alkol alışkanlığı yüksek olan bir madde. Az içeni de zaten hiç etkilemiyor.İçkiye yapılan zamlar genellikle özel tüketim vergilerindeki artışlarla sağlanıyor. Bu vergiler düşük alkollü içkilerde daha az, yüksek oranlı içkilerde ise daha fazla oluyor. Yani şarap ve bira bundan az zarar görüyor.İçkinin yasak olduğu dönemlerde kaçakçılık vardı. Kimisi sınırdan kaçak içki sokar, kimisi de bir zamanlar ABDde olduğu gibi kaçak içki üretirdi. Bunun rantıyla da bir gecede milyonerler oluşurdu. Şimdi anlaşılıyor ki üretimi serbest bırakıp aşırı vergi konulunca da kaçak üretim oluyor. Üstelik bu sefer zararlı maddeler içerdiğinden insanları öldürebiliyor. İddia da açıkçası şu: Rakının fiyatı yüksek vergilerle aşırı şişince kaçak üretim kârlı hale geldi. Ve zararlı maddeler içeren üretim içenleri öldürüyor. Yani vergileri azaltalım!Gerçekten rakıya konulan vergiler hiç de düşük değil. Ama Kuzey Avrupada bu vergiler daha da yüksek. Üstelik yanılınan nokta şu; denetim denen mekanizma çalışmıyorsa, vergi düşük tutulsa bile kaçak ve kalitesiz üretim olabilir. Verginin düşük tutulması ancak kayıtsız satışı azaltacaktır. Bu da zaten pek yaygın değil. Denetimlerin sıklaştırılması gerekiyor. Ve tabii üreticilerin daha farklı ve emniyetli ambalaja geçmeleri.Rakı sofraları insanları neşelendirir ya da efkara boğardı. Ama sahtesi içenlerin geride kalanlarını yasa boğdu. Sahte rakıdan ölümler sürekli artıyor. Öte yandan geçenlerde sanatçı Cüneyt Arkın medya önünde buna başka bir boyut getirdi; "Sahicisi de öldürür" dedi. Kuşkusuz sahte olmayan rakıdan ölen çok olmuştur, ama bir içişte değil. Rakıdan ölmek için çok içmek ve sık içerek karaciğeri perişan etmek gerekir. Bira Şarap Yüksek alkolBelçika 0.34 0.47 7.47Almanya 0.16 0.00 5.86Yunanistan 0.23 0.00 4.01İrlanda 0.99 2.73 17.66Macaristan 0.33 0.03 3.40Hollanda 0.31 0.59 7.99İngiltere 0.89 2.32 12.49İsveç 0.81 2.43 24.84Bulgaristan 0.11 0.00 1.16AB (minimum) 0.09 0.00 2.48Türkiye 0.71 1.95 9.60 hgunes@milliyet.com.tr ÖTV yüzdeleri
