Otomotiv sektörünü yakından bilenler son aylarda işlerin pek parlak olmadığını gözlüyor. Ancak hemen belirtelim, bir binek otomobil alt kesimi var, bir de ticari araç. Ekonomik durum bozuldu mu, binek otomobiller hemen etkileniyor ama ticari araçların satışları daha az etkileniyor. Binek otomobil satışlarını da özellikle tüketici güveni, faizler ve kur etkiliyor.
Malum, 2000 yılında otomotiv sektörü altın yılını yaşamıştı. 2001 krizinde ise satışlar çok azaldı ama bunun bir nedeni de ihtiyacın önceki yıl büyük ölçüde karşılanmış olmasıydı. 2001 yılında kampanyalı satışlarla yahut arabalar eski kurdan fiyatlandığı için satışlar sürdürebildi ve stoklar azaltıldı. Ancak asıl sıkıntı 2002 yılında yaşandı. İlk 5 ayda 44 binin altında araba satıldı. Yılın tamamında ise satılan araç sayısı da 153 bini ancak buluyordu.
2004-2006 yılları otomobil sektörü için altın dönem oldu. Bu yıllarda ortalama araç satışı yılda 700 bin kadardı. 2007 yılında otomotiv sektörü biraz yavaşladı ama 2008 yılında ilginçtir pek de olumsuz seyretmiyor. Yukarıdaki grafikte de görüldüğü gibi, geçen yıla göre yüzde 10 kadar daha iyi bir satış var. Ancak bunun daha çok binek otomobilden kaynaklandığı belirtmeyi unutmayalım. Kaldı ki bu yılın satışları da 2004-2006 ortalamasına göre daha düşük.
Otomotiv sektörümüz şöyle özetlenebilir. Yılda 950 bin araç ihraç ediliyor, ancak 373 bin araç da ithal ediliyor. Demek ki, net 675 bin araç ihraç ediliyor. İç pazarında 666 bin araçtan oluştuğu düşünülürse sektör büyüklüğünün 1.257 milyon araç olduğu anlaşılabilir. Az değil. Türkiye demek ki gerçekten önemli bir pazar.
Geçen yıl sektör büyüklüğü 1.022 bin araçmış. Sanki sektör göreli bir canlılık yaşıyor. İç pazarın büyüklüğü de 573 binden 666 bine gelmiş. İthalat da 319 binden 373 bine çıkmış. Asıl inanılmaz sıçrama ise ihracatta olmuş; satışlar 472 binden 949 bine çıkılmış. Fakat hemen belirtelim ki, bu artış daha çok ticari araçlarda sağlanmış. Zaten 22.7 milyar dolarlık ihracatın sadece 7.8 milyar doları binek otomobil.
Otomotivin motoru ihracat
Otomotiv ihracatı gerçekten çok ilginç bir manzara gösteriyor. 2006 yılında bu kesimde ihracat 11.9 milyar dolardı. 2007 yılında yüzde 33.6 artarak 15.9 milyar dolara ulaştı.
Bu yılın ilk 5 ayında da ihracat geçen yıla göre (6.2 milyar dolar) yüzde 46 artarak 9.1 milyar dolara ulaştı. Aynı performans yıl boyunca sürerse yıl sonunda otomotivde ihracat 23 milyar doları aşabilir. Bu da sektörü çok farklı bir yere ulaştırabilir.
Kuşkusuz bu sektörün hedefi iç pazar değil, dış pazarlar olmalıdır. Bunun için de gerek taşıt, gerekse yakıtın ağır vergileri sürecektir. Ancak unutmayalım ki, bu kesim tamamıyla yabancı sermayenin elindedir ve artık yatırımlar teknolojik olarak kısa sürede bir başka ülkeye taşınabilmektedir. Kısacası, bu ihracat performansı her an ortadan kalkabilir.
Özay Şendir
Öğretmenlik ve sosyal statü
24 Kasım 2024
Didem Özel Tümer
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’dan ABD’ye YPG mesajı: Sineye çekmeyeceğiz
24 Kasım 2024
Abbas Güçlü
Öğretmenler neden mutsuz?
24 Kasım 2024
Zeynep Aktaş
Her şey faizlere kilitlendi
24 Kasım 2024
Ali Eyüboğlu
Aşkın Nur Yengi: ‘‘Rekabet derdimiz yoktu’’
24 Kasım 2024