2004 sonunda toplam borçlar 235.8 milyar dolar ediyordu. Şimdi ise 237.9 milyar dolar. Yani artış yüzde 0.8. Bundan doların enflasyonu çıkarılırsa, reel dolar bazında da borç azalmış demek.2001 yılı başından bu yana borçlar sürekli milli gelir içinde pay olarak düşüyor. Bu düşüşlerin ardında çeşitli etmenler oluyor. Bunlardan biri elde edilen yüksek büyüme. Pay büyüyünce oran da küçülmüş oluyor. İkincisi, borcun önemli bir kısmının döviz, ya da dövize endeksli olması nedeniyle kur düşünce borcun bir kısmı TL bazında küçülüyor. Ve tabii nihayet belli bir mali disiplin sürdürülüyor ve faiz dışı fazla yaratılıyor. Yani borç ödeniyor.Bütün bunlar doğru ama, TL bazında reel olarak borçların düştüğü pek olmamıştı. Üstelik 2004 sonunda dolar kuru 1.34 YTL'ydi. Mayıs sonunda ise 1.36 YTL. Yani aksine bu kez kur da yükseldi. İşte bu gelişme hem açıklanmalı, hem de kutlanmalı, ama şımarılmamalı. Bizce bu olumlu gelişmenin ardında kuşkusuz mali disiplin var. Çünkü kurdaki yükselmeye göre bu sonuç elde edildiğine göre, tek olasılık, sıkı maliye politikası ve faiz dışı fazla yaratmaktaki başarı. Yıl sonu için (kamu hesapları bülteni tanımına göre) öngörülen faiz dışı fazla 27.3 milyar YTL'ydi. Oysa ilk beş ayda bile bunun yüzde 61'i eden 16.6 milyar YTL faiz dışı fazla elde edildi. Bu performans hem enflasyonun kontrolünde hissediliyor, hem de borç dinamiklerinin düzelmesinde.Borç verilerine baktığımızda, kamu kesiminin ve dış borçların azaldığı, ancak piyasaya olan borçlarda yüzde 9 kadar artış olduğu gözleniyor. Artışın ardında sıcak paranın çıkışıyla yükselen reel faiz etkisi var. Dış borçların azalmasında ise en önemli etmen, artık ödeme sürecine girmek. IMF'ye borçlarımızı artık ödemeye başladık. Borçlardaki trend çok önemli. Çünkü borçsuz bir Hazine dışarıda başı dik, içeride de halkına adil davranan bir devlet demek. Pazartesi günü Hazine Müsteşarlığı her zamanki gibi borç istatistiklerini bir basın bülteniyle açıkladı. Bültene göre mayıs sonu itibariyle konsolide bütçe toplam borç stoku 325 milyar YTL olmuştu. Baştan belirtmek gerekirse; bu rakam geçen yıl sonunda 317 milyar YTL'ydi. Yani borçlar beş ayda topu topu yüzde 2.5 oranında büyümüş. Bu artış enflasyonun altında olduğuna göre borçlar reel olarak küçülmüş oluyor. Konsolide bütçe toplam borç stoku Aralık 2004 miktar (milyar TL) Mayıs 2005 miktar (milyar TL)Alacaklıya göre 316.5 324.9İç borç stoku 224.5 235.1Piyasa 141.1 154.4Kamu kesimi 83.3 80.6Dış borç stoku 92.0 89.9Kredi 52.1 49.7Uluslararası kuruluşlar 35.2 33.8(IMF kredisi) (24.8) (23.4)Hükümet kuruluşları 8.8 8.1Ticari bankalar 8.1 7.8Tahvil 39.8 40.1 hgunes@milliyet.com.tr
