Greenspan kendini savunuyor

Gösterge 1987'den başlayarak 2006 yılına kadar neredeyse 20 yıl görev yaptı. Bu süreçte birçok krizi yönetti. Farklı ekonomik konjonktürlerle baş etti. Üstelik kendisini ilk atayanlar Cumhuriyetçiler olmasına rağmen Demokratların da tercihi oldu. Pazar günü İngilizlerin The Sunday Times gazetesine bir demeç vererek kendisi hakkındaki eleştirileri yanıtlamaya çalışıyordu Alan Greenspan, ABD Merkez Bankasının efsanevi başkanı. 1990'lı yıllarda "dot.com" diye bilinen teknoloji köpüğü sürecinde faizleri yükselterek ekonomiyi ısınmaktan alıkoymaya çalıştı. Daha sonra 2000 Mart'ında başlayan piyasa çöküşünün ardından yaşanan durgunlukta da faizleri kademeli olarak indirerek bu süreci tersine çevirmeye çalıştı. Ancak çok uzun süre faizleri çok düşük tuttuğu için, konut piyasasında aşırı bir şişkinliğe neden olduğu için şimdi kıyasıya eleştiriliyor. Hatta deyim yerindeyse, son haftalarda yaşanan krizin sorumlusu olarak gösteriliyor.Greenspan, başkanlığı boyunca az ve öz konuşan biri oldu. Ama başkanlıktan ayrıldığından bu yana sık sık açıklamalar yapıyor, çeşitli iddialarda bulunuyor. Son dönemde aklımıza gelen en önemli eleştirisi ise yine İngiliz Financial Times gazetesine geçen hafta verdiği demeçte yer alıyordu. Greenspan durgunluk belirtilerinin giderek egemen olduğunu, örneğin satın almacıların endeksinin düştüğünü, işsizliğin de yükseldiğini belirtiyordu. Ancak Greenspan aynı zamanda enflasyonist eğilimlerin de sürdüğünden kaygılıydı. Pazar günü verdiği demeçte ise Greenspan oluşan konut piyasası köpüğünden kendisini sorumlu görmüyor. Bunu da iki nedene bağlıyor. Birincisi, faiz politikasını varlık fiyatlarını etkilemede sınırlı görmesi. 1994 yılında faizleri aniden 300 baz puan artırdığında varlık fiyatlarının artışı sadece durmuş. İkincisi, şu anda patlamakta olan köpüğün 2004 yılında başlayarak, daha çok küresel nitelikte olması. Greenspan'e göre, faizlerin düşüklüğü asıl büyümeyi teşvik ederek tasarrufları çoğalttı ve bu da konut talebini artırdı. Eşikte bekleyen stagflasyon Greenspan'e yöneltilen bir başka eleştiri ise 2004 yılında konut kredilerinin faizlerinde esnekliğe izin vermesi. Böylece talepte hızlı değişimler, yani köpükler oluşması için zemin hazırlanmış oldu. Yani faizler düşünce, daha fazla konut talebi doğabiliyor, hatta köpük oluşabiliyor. Greenspan bu eleştiriye de karşı çıkıyor. Bununla beraber Greenspan çok karamsar değil. Konut piyasasında bir umut pırıltısı görüyor. Yeni eşik altı (subprime) ve onun bir üstü kategorideki ev alımlarında dibe vurulduğu için, daha kötü sonucu olası görmüyor. Kısacası, dönüldü dolaşıldı, içinde bulunulan küresel konut piyasası krizinin faturası Greenspan'e çıkarıldı. O da şimdi kendini savunmak zorunda kalıyor. Oysa 2004 yılında faizleri yeniden yükselten de oydu. Ancak, anlaşılan, mali sistemde panik öylesine yaygınlaştı ki, şimdi suçlu aranıyor. hgunes@milliyet.com.tr Konut köpüğü patlıyor