MB, enflasyon hedeflemesinde iki yıllık bir tahmin yapıyor ve ilk yıl tutarsa yoluna devam ediyor. Eğer tutmazsa tahmini gözden geçiriyor, bazı parasal araçlarında (örneğin kısa vadeli faizlerde) gerekli değişiklikleri yaparak tekrar yoluna koyuluyor. Burada doğru tahmin yapmak çok önemli. Bu nedenle gelişmiş bir ekonometrik model şart. Enflasyon hedeflemesinde ikinci nokta, hedefin hemen ve yaygın biçimde duyurulması. Toplumun tüm kesimlerinin bu hedefi bilmesi gerekiyor. Ancak hedeflemede bir başka, ve belki daha önemli nokta hesap verme yükümlülüğü. Hem geçmişte konulan hedefin tutturulamama nedeninin açıklanması, hem de gelecek için belirlenen enflasyonun düzeyi konusunda toplumsal sorumluluk gerekiyor. Bunu beceremeyen MB Başkanı görevinden ayrılıyor. Bu tür programların elbette sıkıntıları da oluyor: Ekonomide etkilenmeler ve uyum belli zaman gecikmeleriyle oluyor. Bunlar uzun ve düzensizse sıkıntı yaratıyor. Tahmin geliştirmede bağlantılı rasyonellik olasılığı uyumu güçleştiriyor. Yani farklı etmenler rol oynayabiliyor. Dalgalı kurdaki aşırı oynaklıklar işleri zorlaştırıyor. MB'nin enflasyon hedefi, aynı zamanda ara göstergedir. Yani gözlem parametresi de bizzat hedeflenen enflasyon verisidir. Bu durumda otoritenin verdiği hedef rakama güvenin sağlanması gerekir. Aksi takdirde hesap verme ve sorumluluk ilkeleri çalışmıyor demektir. Aktarım mekanizmalarındaki gecikme (yani politikaların çalışma süresi) ise işleri zorlaştırır. Bu, güveni sarsar.Hedef olarak belirlenen fiyat endeksleri aydan aya ölçülen aralıklı bir seridir. Oysa enflasyon nihayetinde bir düzeydir ve sürekli bir kavramdır. Enflasyon düşünceye dek verilen sinyale uymayarak ciddi ahlaki kandırmalar gerçekleşebilir. Yani enflasyon hedefi tutmaz diyerek oyun bozanlar kazançlı çıkabilir. Bu da güveni sarsar.Enflasyon hedeflemesine geçildiğinde kullanılan araçlar hep parasaldır. İlk bakışta maliye politikalarının düşünülmediği sanılır. Ancak aksine bütçenin belli bir denge ve istikrar içinde olması çok önemlidir. Nihayet bu politikanın uygulayıcısı olan MB'nin son derece saygın ve başarılı olması gerekir. Üst üste mali krizlerle karşılaşmış, döviz kurunun istikrara kavuşamadığı bir ortamda bu politika zorlanacaktır. Bununla beraber, elimizde enflasyonla mücadele edecek bir başka yöntem de kalmadı. 1990'da sıkı parasal hedeflemeyi denedik. On yıl sonra 2000'de kur hedeflemesini denedik. Hepsi çöktü. Bu nedenle MB bu politikayı uygulamaya mecbur. Önümüzdeki yıl Merkez Bankası (MB) enflasyon hedeflemesine geçecek. Enflasyon hedeflemesi, en yalın anlatımıyla, gerçekleşeceği sanılan enflasyonun tahmin edilip tutturulmaya çalışılması demek. Burada hedefi MB belirliyor. Ancak MB her seferinde gerçekleşebilecek bir hedef koyduğundan, her açıklanan rakamın da tutacağı varsayılıyor. Böylece ekonomik tarafların inancı ve uyumu sağlanıyor. hgunes@milliyet.com.tr
