Hakkı Öcal

Hakkı Öcal

hakki.ocal@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Bugün, Mısır Devlet Başkanı Abdül Fettah el Sisi, ABD Başkanı Donald Trump ile ikinci görüşmesini yapıyor. Sisi, seçim kampanyası sırasında Eylül’de New York’ta Trump ile görüşmüş ve yapılan açıklamada Trump’ın, Obama’nın Mısır politikasını hatalı bulduğu, bunun, Mısır’ın “İslami terörizm” ile mücadelesine zarar verdiğini düşündüğü belirtilmişti. Nitekim görüşmede Sisi’nin diş macunu reklamlarını aratmayan fotoğrafları, Trump’tan Obama’nın kestiği askeri yardımların yeniden açılacağı vaadini aldığını gösteriyordu.

Haberin Devamı

2012’de, Mısır’da yapılan ilk demokratik seçimlerle işbaşına gelmiş olan Muhammed Mursi’yi deviren Mısır Genelkurmay Başkanı Sisi, kanlı darbeye karşı çıkanların gösterilerinde binden fazla kişiyi katletmiş ve 40 bin kişiyi Mısır yasalarına aykırı olarak cezaevlerine doldurmuştu. Bu kanlı darbe ve Müslüman Kardeşler örgütünün yasadışı ilân edilmesi üzerine Obama yönetimi, ABD’nin Mısır’a yaptığı yıllık 1 milyar 300 milyon dolarlık askeri yardımı kısıtlamış; bir çok ortak programı durdurmuştu. Sisi, Müslüman Kardeşler ile El Kaide ve DAEŞ’in Mısır’daki uzantıları arasında fark gözetmemiş; teröre karşı oldukları bilinen müslüman liderleri de terörist diye yaftalayarak cezaevlerine atmıştı.

Sisi, bu kısıtlamaların sadece Mısır’ın değil, fakat Sina Yarımadası’nda giderek etkin hale gelen El Kaide gruplarının, onlarla işbirliği yapan ve hatta büyük ölçüde onların yerini alan DAEŞ teröristleriyle mücadeleye verdiği zarar sebebiyle İsrail’in güvenliğini de tehlikeye attığını öne sürmüş ve Trump’tan, seçilirse, bu durumu önleyeceği sözünü almıştı.

Trump’ın dış politika ekibi, bir çok Neo-Con gibi, Mısır’daki darbeyi desteklemiş ve halâ işbaşında bulunan Obama’nın Savunma ve Dışişleri Bakanlığı mensupları gibi, darbeye darbe bile diyememişlerdi. Geçen hafta Sisi-Trump görüşmesinden beklentilerini yazan NeoConlar, “darbelerin ilke itibariyle kötü olmakla birlikte, Mursi’nin Mısır’ı İslamcı bir çizgiye soktuğunu ve hatta yeniden seçimlere gitmesi ihtimalinin azaldığını, Sisi’nin darbeden başka çaresi olmadığını yazma utanmazlığından çekinmediler. Hele şimdi ortaya “İsrail’in güvenliği” kartı da atıldığına göre, Trump’ın bugünkü görüşmede bol vaatlerde bulunacağı, Sisi’nin görüşmeden çok daha parlak bir diş gösterisi ile çıkacağı kesindir.

Haberin Devamı

Lakin, Trump, görevde ilk 100 gününde uğradığı hezimetlerin acısını, “Amerika’yı yeniden askeri güce kavuşturan bir savunma bütçesi” ile çıkartmaya çalışmaktadır ve sunulan bütçede, dış askeri yardımlarda çok ciddi, yüzde 30’a varan oranda kesinti öngörülmektedir. Buralardan yapılacak tasarruf ile askeri satın almalarda yapılacak 54 milyarlık dolarlık artış karşılanacaktır. Doğaldır ki bu kesintilerden Mısır da payını alacaktır.

Ancak Trump’ın Sisi’yi sırf vaat ile göndermesi de beklenmemeli; çünkü Rusya Mısır ile eski dostluğunu yeniden tesis için, pusuda bekliyor. Mübarek öncesi, Arap Sosyalist Birliği’nin Mısır dahil bir çok ülkede iktidarda olduğu zamanların hayalini Rusya’nın unutmadığı kesin.