Bebek bezine çevreci alternatif
Tek kullanımlık bebek bezleri tek seçenek değil; çevreci ebeveynler yıkanabilir bebek bezine büyük ilgi gösteriyor.
Bebek bezleri cep yakıyor. Fiyat artışı, ‘change.org’ta kampanya başlatılacak düzeye ulaştı. Bir paket beze 200 lira veren ebeveynler üretici firmadan indirim istiyor. İmzacı sayısının kısa sürede 25 bine ulaştığı kampanyada, tek kullanımlık bebek bezleri için, “temel ihtiyaç maddesi” denilmiş. Evet bebek bezi temel ihtiyaç maddesi. Ancak, kullan-at bezler tek seçenek değil. Eskiden olduğu gibi yıkanabilir bezler pekala kullanılabilir. Böyle bir akım da yavaş yavaş başlıyor zaten. Özellikle de çevreci ebeveynlerde yıkanabilir bebek bezine (YBB) yönelik ciddi bir eğilim var. Sosyal medyanın etkisiyle bu konuda ciddi bir bilinç oluşmaya başlamış. Facebook’taki YBB grubunun, 7 binden fazla üyesi var. Orada ebevynler hem deneyimlerini paylaşıyor hem de yıkanabilir beze geçiş yapmak isteyenlere pratik bilgiler veriyor.
İncelediğim kadarıyla YBB’ye geçiş ilk başta çok ucuz değil. Ama birkaç yıllık kullanım gözönüne alındığında oldukça hesaplı. Yaklaşık 10 YBB ile çocuğunu 2 yaşına getiren anneler var. Asıl önemli yönü ise çevreci ve sağlıklı olması. YBB ile çocuğunuzun cildini petrol türevi kimyasallardan ve alerjik reaksiyona neden olabilecek kremlerden uzak tutabiliyorsunuz. Buna ek olarak doğaya da çok az atık bırakıyorsunuz. Çünkü kirlenen bez, çöpe değil kirli sepetine gidiyor. Çöpe giden bezler, çevre için en az plastik poşet kadar önemli bir sorun. Ormanda, parkta, plajda bebek bezi atıklarına mutlaka rastlamışsınızdır. Aslında çöpe de atılsa, tek kullanımlık bebek bezleri ciddi oranda çevreyi kirletiyor. Bir bebeğin ortalama 3 yıllık bez çöpü, 1 tonu aşıyor. Çünkü tuvalet alışkanlığı kazanana kadar bir bebek ortalama 6 bin bez tüketiyor ve kullanılan her bir bez çöpe gidiyor.
7.5 milyar bez atığı
Yılda 1 milyon 250 bin bebeğin doğduğunu hesaba katarsak, doğayı kaba hesapla; 7 milyar 500 milyon bez atığıyla karşı karşıya getiriyoruz. Bu çöpleri yakarak bertaraf ederseniz, atmosfere zehirli gazlar salınıyor. Hiçbir şey yapmayıp, “Kendiliğinden yok olsun” derseniz de aynı plastik poşetlerde olduğu gibi en az 200 yıl beklemeniz gerekiyor. Çözünürken de 200 yıl boyunca toprağa, suya mikroplastik saçtıklarını hatırlatalım. Çünkü tek kullanımlık bezlerin hammadesi poşetle aynı. Reklamlarında ‘pamuksu dokunuş’ denildiğine aldanmamalı. Pamuk kullanıldığı yok. Kullanılan maddeler hep petrol türevi.
Bebek bezlerinin 13-14 kimyasal katmandan oluştuğunu söyleyen Pamukkale Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Sema Palamutçu, bu katmanların bir bölümünün de inceltilmiş naylondan oluştuğunu anlatıyor. Bu bezlerin asıl çevreye zarar verdiğine dikkat çeken Sema Hoca’ya göre çare, YBB’de; “Avrupa, geri dönüşüm tesisleri kurdu. Bezler belli günlerde evlerden toplanıp, tesise götürülüyor. Çıkan madde de, yollarda ve çatılarda dolgu malzemesi olarak kullanılıyor. Ama bu da sınırlı bir çözüm. En doğa dostu yöntem, yıkanabilir bebek bezi kullanmak. Atık ciddi oranda azalıyor. Sadece su ve detarjan kullanımı belli miktarda artar. Gelişmiş kuzey ülkelerinde bu yönde bir trend var. Eğitimli ve çevreci anneler YBB’ye sıcak bakıyor. Biraz daha emek yoğun bir süreç ama çok zor değil. Eskiden rutin olarak yapılan YBB kullanılıyordu.”
