Yumurtaların künyesi kabukta

Türkiye’de 300 dolayında büyük yumurta çiftliği, bu çiftliklerin 4 bine yakın kümesi var. Kümeslerde 100 milyon tavuk her gün yumurta veriyor. Pazarın büyüklüğü 1.5 milyar dolar dolayında.

Yumurta canlı bir organizma. (Yemeyip, kümeste bırakırsanız, bir süre sonra içinden civciv çıkıyor!)

Yumurtanın kabuğunda milyonlarca küçük delik var. Bu deliklerden yumurtanın içindeki hücreler nefes alıyor. Hücreler nefes aldıkça da yumurtanın içindeki yapı değişiyor. Bu yapı değişmesini biz yumurtanın lezzetinin kaçması, yumurtanın bozulması olarak adlandırıyoruz.

Normal oda veya mutfak sıcaklığında kalan bir yumurtanın, kümesten çıktıktan sonra ortalama 5-6 gün özelliği bozulmuyor. Sonraki günlerde yumurtanın tadı, lezzeti, özelliği kaybolmaya başlıyor. Bunun için yumurtada soğuk zincir uygulaması zorunluluğu getirildi. Ama tam olarak uygulanamadı.

Soğuk zincir önemli

Soğuk zincir içinde tüketiciye ulaştırıldığında yumurtanın raf ömrü, kümesten başlayarak son tüketim gününe kadarki süre 28 güne kadar uzuyor.

Nasıl ki tavuk, süt, tüketiciye soğuk zincirle ulaştırılıyorsa, yumurtanın da marketlerde ve bakkallarda 5-12 derece soğukluğu sağlayacak soğuk havalı vitrinlerde satışa sunulması gerekiyor.

Yumurtaların yumurtlama tarihinden itibaren en fazla 21’inci güne kadar satış için raflarda tutulmasına izin veriliyor.

Tüketicinin ise satın aldığı yumurtayı buzdolabında tutması bekleniyor.

Yumurtayla ilgili tebliğlere göre, üreticilerin yumurtanın üzerine barkod basması, yumurtayı kutulaması, kutunun üzerine son kullanma tarihini yazması zorunluluğu var.

Barkoda dikkat

Gıda tebliğlerine uygun olarak pazarlanan her yumurtanın üzerinde 14 haneli numara var. İlk 2 hane ülke kodunu, İkinci 2 hane il trafik kodunu gösteriyor. Son 10 hanedeki rakamlar, üretici firmanın kimliğini belirtiyor. İhraç edilen yumurtalarda üretim ve son kullanma tarihi de var. Yurt içinde satılan yumurtalarda son kullanma tarihi ve yumurtanın özelliği, yumurtanın içine konulduğu kutunun üzerinde yazılı oluyor.

Şu günlerde Avrupa’da bazı ülkelerde yumurta çiftliklerinde hayvanlardaki bit ve pireleri öldüren “Fipronil” isimli ilacın kullanıldığı, bu ilacın yumurta kabuklarındaki ufacık deliklerden yumurtaya geçtiği belirlendi. Fipronil kullanan çiftlikler kapatıldı. Fipronil riski olan yumurtalar imha edildi.

Yumurta Üreticileri Birliği yetkilileri, Türkiye’de hayvan hastalıklarıyla mücadelede kesinlikle bu kimyasalın kullanılmadığını, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın kümeslerde 15 günde bir denetim yaptığını, fipronil riskine karşı çiftliklerinden alınan yumurtaların laboratuvar tetkiklerinde fipronile rastlanmadığını belirtiyor.