Sağılan büyükbaş ve küçükbaş hayvan sayıları 2010 yılında toplam 17.5 milyondu. 2017 yılında 28.5 milyon oldu.
Sağılan hayvanlardan elde edilen toplam süt miktarı 2010 yılında 13.5 milyon tondu. 2017 yılında büyük ve küçükbaş hayvanlardan 20.6 milyon ton süt elde edildi.
Bizde koyun sayısı fazla ama koyun sütü toplam süt üretiminin sadece % 6.5’i oranında. Toplam süt üretiminin % 90’ını inek sütü oluşturuyor.
Son yıllarda keçi ve manda sütüne ilgi arttı. Sağılan manda sayısı ve sağılan keçi sayısı arttı ama manda sütü üretim rakamı çok düşük. Keçi sütü üretimi koyun sütü üretiminin yarısına yaklaştı.
Sağılan hayvan sayıları ve toplam süt üretim rakamları önceki yıllar yapılan hayvan sayımına dayalı tahminleri yansıtıyor. Süt üretiminin büyük bölümünü üretici değerlendiriyor. Süt, ayran, yağ, peynir olarak ya kendi tüketiyor, ya çevresine satıyor.
Yarısı ticari işletmelere
Türkiye İstatistik Kurumu ise ticari süt işletmelerinden, işletmeler tarafından toplanan süt miktarını ve de üretilen süt ürünlerini belirliyor.
2017 yılında toplam süt üretimi 20.6 milyon ton ama ticari süt işletmelerince değerlendirilen süt miktarı, üretimin yarısı kadar. Ticari işletmeler ülke genelinde 9.2 milyon ton süt topladılar.
Ticari işletmelerin topladıkları inek sütü miktarı 2016 yılında 9 milyon 213 bin ton iken, 2017 yılında artmadı. 9 milyon 111 bin tona geriledi.
Ticari işletmelerin topladıkları koyun sütü miktarında da gerileme oldu. 2016 yılında 35 bin ton koyun sütü toplanmışken, 2017 yılında 27 bin tona geriledi. Keçi sayısı ve sağılan keçi sayısı artarken, ticari işletmelerce toplanan keçi sütü miktarı 53 bin tondan 42 bin tona geriledi.
Ticari işletmelerce toplanan 9.2 milyon ton sütün 1.5 milyon tonu içme sütü olarak değerlendiriliyor. 2017 yılında içme sütü olarak değerlendirilen süt miktarında % 8 artış var.
İçme sütü olarak değerlendirilen sütün yüzde 92’si sterilize tam veya yarı yağlı süt halindeki içme sütü. Yoğurt ve ayran üretimi de yüksek. 2017 yılında 1 milyon 172 bin ton yoğurt, 717 bin ton ayran üretildi. 2017 yılında yoğurt üretiminde de ayran üretiminde de artış olmadı. Ticari işletmelerin tereyağı üretimi 59 bin ton gibi küçük miktarda.
Peynire talep artıyor
Ticari işletmeler giderek daha fazla inek peyniri ve koyun, keçi, manda peyniri veya karışık sütlerden üretilen peynir üretmeye başladı. 2017 yılında ticari işletmeler 658 bin ton inek peyniri, 2.2 bin ton koyun peyniri, 370 ton keçi peyniri ürettiler.
İşletmeler koyun sütünü inek sütüyle karıştırarak peynir ürettiklerinden koyun peyniri üretim rakamı düşük. Aynı şekilde keçi peynirine ilginin artmasına rağmen keçi peyniri üretim rakamının nedeni, çok işletmenin keçi sütünü diğer sütlerle karıştırarak peynir üretmesi. Karışık sütten üretilen peynir miktarı 25.9 bin ton. Türkiye İstatistik Kurumu’nun ticari işletmelerden derlediği üretim rakamları gösteriyor ki ülkemizde üretilen toplam sütün yarıdan fazlası ticari işletmeler dışında üreticilerce veya geleneksel küçük üretim tesislerinde peynir, yağ, yoğurt haline getiriliyor.
