Şubat ayında konut satışlarında geçen yılın aynı ayına göre gerileme görüldü.
- Türkiye genelinde konut satışları şubat ayında % 5.4 oranında azaldı.
- İlk el (yeni) konut satışlarında azalma % 3.3 oranında. Toplam konut satışlarının % 44’ü ilk el satış.
- İkinci el (eski) konut satışları da % 7.1 oranında azaldı.
- İpotekli (kredili) satışlarda azalma % 27.8 oranında. Toplam konut satışlarının % 38’i ipotekli (kredili) satış.
Satışlarda gerileme var ama satış rakamları gene de yüksek.
Ocak-şubat döneminde 2017 yılında Türkiye genelinde 196 bin konut satılmıştı. Bu yıl 192 bin satış oldu.
İstanbul’da yılın ilk iki ayında geçen yıl 33 bin konut satılmıştı, bu yıl 32 bin satış oldu. İstanbul’da ilk iki aydaki yeni konut satışları 16 bin idi. Bu yıl 14 bin yeni konut satıldı.
Gerileme önemli
Türkiye İstatistik Kurumu’nun şubat ayı konut satış istatistiklerine yansıyan gerileme önemli.
Çünkü uzun süredir,
- Konut piyasasında talebin büyük ölçüde düştüğü,
- Yeni konutlarda stok birikimi olduğu söyleniyor.
Ne var ki Türkiye İstatistik Kurumu’nun yayımladığı konut satış rakamları, talebin büyük ölçüde düşmediğini, yeni (ilk el) ve eski (ikinci el) konut satışlarının devam ettiğini gösteriyor.
Son 4 yılın Türkiye genelinde ve İstanbul’da konut satış rakamları toplam olarak da yeni konut satışları olarak da devamlı yükseldi.
2017 yılının aylar itibarıyla ocaktan aralık ayına, toplam ve yeni konut satış rakamlarında azalma görülmüyor.
2018 yılının ilk 2 ayındaki satış rakamlarında azalma var ama konut piyasasının durduğunu gösterecek ölçüde bir azalma değil.
Piyasa ne diyor?
Buna karşılık, konut satışlarına aracılık eden kişi ve kuruluşlar, konut piyasasını izleyen profesyoneller, “fiyat konusundaki fedakârlığa rağmen, alıcı olmadığını” belirtiyorlar.
İstanbul’da hemen her semtte eski konutların cephelerinde “satılık” ilanları çoğalıyor.
Piyasa oyuncuları Türkiye İstatistik Kurumu’nun konut satış rakamlarıyla, piyasada olan biten arasındaki farkı şöyle açıklıyorlar:
- Yeni (ilk el) konut satışları, projeden, maketten, temel atmadan başlıyor. İnşaat süresince devam ediyor. Binanın tamamlanması, yapı kullanım belgesinin çıkarılması zaman alıyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun tapu kayıtlarına dayalı satış rakamları iki yıl, hatta üç yıl önceki yeni konut satışları ağırlıklı. Yeni konutlarda satış yavaşlaması istatistiklere 2 yıl sonra yansıyacak.
- Eski (ikinci el) konut satış rakamlarında büyük azalma olmaması ise, yeni konutların yapımı sırasında değişik nedenlerle yapımcıların konutları aracılara sattıktan sonra tekrar satış yapmalarına, giderek artan kentsel dönüşüm inşaatlarındaki ikinci el olarak al-sat ve sahip değiştirme işlemlerine bağlanıyor.
Şartlar değişti
Konut piyasasında talebin yavaşlamasına yol açan ekonomik gelişmeleri de unutmamak gerekir.
Çok kişi, (1) Fiyatları devamlı arttığı için, (2) İstendiğinde kolaylıkla satılabildiği için, tasarruflarını konuta bağlıyordu. Konut fiyatlarında artışın duraklaması, satışlardaki durgunluk, yatırımcılar için konutun cazibesini azalttı.
Merkez Bankası’nın kalite artışından ve TÜFE artışından arındırılmış konut fiyat endeksi, konut fiyatlarındaki reel artışın 2015 yılında % 4.7, 2016 yılında % 2.3 iken, 2017 yılında eksi % 1.8’e gerilediğini gösteriyor.
Sonuç: Nüfus artıyor. Şehirleşme artıyor. İnsanlar daha iyi evde yaşamak istiyor. Konut sağlam bir yatırım. Bu şartlarda satışlar yavaşlar ama yavaşlama büyük boyutlarda olmaz. Bugünlerde insanların paralarını likit tutma arayışı ve konut fiyatlarının talep daraldığı için daha da ucuzlayacağı konusundaki beklentilerin konut satışlarında ortaya çıkardığı gerileme geçicidir. Geçicidir ama geçmesi için birkaç yılın geçmesi gerekebilir.
