Kâğıtları satıp dolar alayım mı?

Ali Rıza Bey Amcam, “Kâğıtları satıp, dolar alayım mı?“ diye sorunca şaşırdım. “Ne satacaksınız, ne alacaksınız?” diye sordum.

Ali Rıza Bey Amcam anlattı: “Borsa şöyle, böyle diye borsayı övüyorsunuz. Bankadaki üç kuruş birikimimi çektim. Az miktarda hisse senedi aldım. Aldığımdan beri de huzurum kaçtı. Fiyat bir gün iniyor, bir gün çıkıyor... Ama şu günlerde artıyor. Bundan fazla da artmaz diyorlar. Buna karşılık dolar fiyatı düşüyor. Bundan fazla da düşmez diyorlar. Acaba kâğıtları satıp, dolar alsam daha mı iyi olur?”

“Ali Rıza Bey Amcacığım” dedim, “Bu konularda kimseye akıl verilmez. Herkes kendi değerlemesine göre karar verir. Doların fiyatı büyük ölçüde dünyadaki gelişmelere bağlı. Borsa ise büyük ölçüde içerideki gelişmelerden etkileniyor.

Dolar için tahmin yapmak zor ama borsanın geleceği ne olabilir konusunu bir bilenden öğrenerek size bilgi veririm.”

Aktaş ne diyor?

Bu işleri bilenlerden, Milliyet Ekonomi’de borsa konularında bilgi veren Zeynep Aktaş’ı aradım. Aktaş bana anlattı:

“Borsada hisse senetlerinin ortalama fiyat hareketi ‘Borsa Endeksi’nden izleniyor. Borsa endeksi yılbaşında 78.138 idi, bir ay önce 92.423 idi. Dün 98.519 oldu. Borsa endeksi o günün dolar fiyatına bölününce çıkan rakam dolar cinsinden borsanın fiyat göstergesi olarak kabul ediliyor.

2013 yılının mayıs ayında borsanın göstergesi olan BIST 100 endeksi en yüksek 93.178 seviyesindeydi.

O günkü dolar fiyatı 1.85 TL idi. BIST 100 endeksinin TL değeri o günkü dolar fiyatına bölündüğünde, dolar bazında endeks değeri 50.345 olarak hesaplanıyordu. Bu hesaba göre de ‘Endeks 5 sent oldu’ deniliyordu.

Şimdilerde BIST 100 Endeksi’nin TL olarak değeri 98.519 seviyesinde. Dolar fiyatı ise 3.56 TL. Endeksi dolar fiyatına böldüğümüz zaman çıkan değer 27.650 oluyor. Bu hesaba göre ‘Borsanın dolar değeri 2.7 sent’ diyoruz. Demek ki borsa dolar değeri ile zirve yaptığı 2013 yılı seviyesinin yüzde 45 altında.

Geçmişe bakılırsa borsada hisse fiyatlarının belli sürede (3 vakte kadar... 3 ay mı, 3 yıl mı? Kimse bilemez.) dolar olarak yüzde 45 yükselmesi beklenir.”

Kimseye akıl verilmez

Zeynep Aktaş bunları anlattı. Ben anladım da... Ali Rıza Bey Amcam cevap bekliyor... Ona ne diyeceğim?

Zeynep Aktaş dedi ki, “Her yatırımcı gibi karar, Ali Rıza Bey Amcamızın. Ona akıl veremeyiz... Ama... Borsa hızlı yükseldiğinde, bir süre sonra düzeltmeler olabilir. Uzun dönemi unutalım... Kısa dönemde kâr satışları yaşansa da orta dönemde borsa endeksinin 100 binden sonra 120 bine çıkması beklenebilir. Borsadaki şirketlerin kârlılıkları iyi. Ekonominin geleceği konusunda iyimser bekleyişler öne çıktı. Bu şartlarda hisse senedi fiyatının artması normaldir.

(Zeynep Aktaş’tan öğrendiklerimi Ali Rıza Bey Amcama aktardım. O ise, “Anlattıklarından bir şey anlamadım. Cevap ver, kâğıtları satıp, dolar alayım mı?” diye sorusunu tekrarlayıp durdu.)