GÜVENİMİZ YERİNDE

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 2.1 oranında arttı.

Nisan ayında 71.3 olan endeks değeri mayıs ayında 72.8 oldu.

Aylık tüketici eğilim anketi, tüketicilerin maddi durumları, ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ile gelecek dönem beklentileri, harcama ve tasarruf eğilimleri konularındaki değerlendirmelerini yansıtıyor.

Tüketici güven endeksinin 100’den büyük olması tüketici güveninde iyimser durumu, 100’den küçük olması tüketici güveninde kötümser durumu gösteriyor. Tüketici güveninde şubattan bu yana artış var.

Hanelerin maddi durumunu gösteren endekste ise, nisan ayından mayıs ayına, son bir ayda, yüzde 0.5 gerileme oldu. Endeks 75.8 olarak belirlendi.

Hane halkı iyimser

Tasarruf etme ihtimali endeksi yüzde 6.9 oranında azaldı. Nisan ayında 25.1 olan endeks, mayıs ayında 23.3 değerine düştü. Bu düşüş, tüketicilerin gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimallerinin bir önceki aya göre azaldığını gösteriyor.

Hanenin maddi durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre yüzde 1.4 oranında artarak mayıs ayında 92 oldu. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durumunun daha iyi olacağını bekleyenlerin artmasından kaynaklandı.

Tüketicilerin kendi durumlarıyla ilgili değerlemeleri gösteren endeksler 100’ün altında iken, tüketicinin genel ekonominin durumu ve geleceği konusundaki bekleyişlerini gösteren endeksler 100’ün üzerine çıkmış durumda.

Genel ekonomik durum beklentisi endeksi nisan ayında 96.2 iken, mayıs ayında yüzde 4.5 oranında artarak 100.6 değerine yükseldi. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha iyi olacağı yönünde beklentisi olan tüketicilerin sayısının bir önceki aya göre arttığını gösteriyor.

Tüketicinin kendi durumlarıyla ilgili değerlemeler ve beklentileri çok önemlidir. Tüketicinin morali - beklentisi iyi ise, varsa parasını harcar, yoksa borçlanarak harcar. Tüketici talebi ile ihracat talebi birlikte, üretimin hacmini belirler. Yatırımın yolunu açar.

Tüketici eğilimlerinin olumsuz olması, iç talepte daralmaya yol açar. Üretim beklenen ölçüde artmaz. Yatırımlar yapılmaz.

2017 yılının öncü göstergeleri; (1) Yılın ilk 3 ayına ait sanayi üretim endeksi ile (2) Perakende satış hacmi endeksi, yılın ilk çeyreğinde ekonomide beklenen ölçüde gelişme olmadığını gösterdi.

Üretim artışı çok önemli...

2017 yılının ilk çeyreğinde sanayi üretim endeksi artışı yüzde 1.8 oranında. 1999 - 2016 yıllarında ilk çeyrekte sanayi büyüme oranı yüzde 4.2 idi.

Perakende satış hacmi endeksi sabit fiyatlarla yılın ilk üç ayında her ay artış gösterdi ama, ilk üç aylık satışlar geçen yılın aynı döneminin gerisinde.

Beyaz eşyada ve mobilyada vergi indiriminin, banka kredilerindeki artışın nisan ve mayısta tüketici güveninin ve talebin canlanmasında etkili olduğu anlaşılıyor.

Tüketici güven endeksleri ay boyu, yıl boyu büyük dalgalanma gösteriyor. Normal olarak tüketicinin güveninin gelir durumuna, iş ve sosyal güvenlik durumuna göre değişmesi beklenir. Bizde tüketici, iç ve dış politikadaki değişimlerden, dolar ve altın fiyatındaki değişimlerden, fiyat artışlarından büyük ölçüde etkileniyor.

Her şeye rağmen mayıs ayı tüketici güven endeksi, yılın kalan ayları için olumlu bekleyişleri sergiliyor. Yılın kalan aylarında tüketici güvenine dayalı olarak harcamaların artması piyasada canlılığa ve ekonomide büyümeye yol açacak.