Döviz fiyatın-daki artış enflasyonu yükseltiyor:
- Döviz sepeti (1 dolar+ 1 euro’nun fiyatı) nisan ayında yüzde 2.82 oranında arttı. Yılbaşından bu yana artış oranı yüzde 8.85, yıllık artış yüzde 10.72 oranında.
- Dolar fiyatı nisan ayında yüzde 2.80 arttı. Yılbaşından bu yana artış yüzde 14.90, yıllık artış ise yüzde 25.80 oranında.
- Euro fiyatı yıllık olarak yüzde 0.16 gerileme gösteriyor ama nisan ayında yüzde 3.51 oranında, yılbaşından bu yana yüzde 3.88 oranında arttı.
Her maaş ve hizmetin maliyetini doğrudan veya dolaylı olarak döviz fiyatı etkiliyor. Döviz fiyatındaki bu büyük artışlara rağmen, yurtiçi üretici fiyatları ve tüketici fiyatları endekslerindeki artış gene de “şimdilik iyidir.” İyilik geçicidir. “Döviz fiyatındaki artış henüz üretici ve tüketici fiyatlarına tam olarak yansımamış durumda”.
Gıda enflasyonu % 13.38
Halkı en fazla ilgilendiren, gıda fiyatlarındaki artıştır. Bir aylık artış oranı, nisandan nisana yıllık artış oranı da önemlidir ama daha da önemlisi 12 aylık ortalama artıştır. Çünkü bu oran tüketicinin cebinden çıkan parada bir yıllık artışı gösterir.
Eğer tüketicinin net geliri yıllık ortalama fiyat artışı oranında artmamış ise, tüketici ya daha az alışveriş yapabilir ya da aynı alışverişi yapmak için başka harcamalarını keser.
Nisan ayında tüketici fiyatları yüzde 1.63 arttı. Yılbaşından nisan ayı sonuna gıda fiyatları artışı yüzde 10.60 oranında. Nisandan nisana iki uç ay fiyatları arasındaki artış yüzde 14.36 oranında. Nisandan geriye 12 ayda gıda fiyatlarında yıllık ortalama artış yüzde 13.38 oranında gerçekleşti.
Türkiye genelinde, Edirne’den Ardahan’a, en varlıklıdan en yoksula ortalama gıda enflasyonu budur. Her gelir grubunun her yöre halkının gıda harcamaları farklı olduğundan, gıda enflasyonu kişiye göre değişir. TÜİK’in açıkladığı enflasyon “ortalama” enflasyondur.
Üreticide fiyat artışı % 16.6
Tüketici fiyatlarının arkasında yurtiçi üretici fiyatları var. Üretici fiyatları ne kadar artar ise, tüketici fiyatları (er veya geç) en az o kadar artar. Eğer talep yoksa, üreticinin maliyet artışı, tüketici fiyatına hemen yansımayabilir. Eğer üreticiden tüketiciye mal ve hizmetin ulaşımındaki zincir bozuk ise, tüketici fiyatı artışı üretici fiyatının önüne geçer.
Gıdada üretici fiyatlarında 12 aylık ortalama artış yüzde 16.63 oldu. Halbuki tüketici fiyatlarında 12 aylık ortalama fiyat artışı yüzde 13.38 oranında. Demek ki gıdada üretici fiyatları baskısı devam ediyor. Ve de henüz üretici fiyatındaki artışın tamamı tüketici fiyatına yansımamış.
Burada anlatılanlar “Halkın-Ayşe Hanım Teyzemin” enflasyonudur. Ekonomiyi sadece rakam olarak değerlendirenler için ise, nisan ayı enflasyonu yüzde 7.91‘dir. Yıllık ortalama fiyat artışı yüzde 8.57’dir. Çekirdek enflasyon yüzde 7’dir. Enflasyon kontrol altında... Bu nedenle dertlenmeye değmez... İşler yolundadır...
