Dolar fiyatında istikrar önemli

Haftaya başlarken dolar fiyatı 3.52 TL. Borsa endeksi 107 binde. Faiz yüzde 11.69 dolayında...

Dolar fiyatı mayıs ayı başından bu yana 3.55 TL’nin biraz altında, biraz üstünde, dar bir koridorda hareket ediyor.

Borsa 100 binin üzerinde dalgalanıyor. Faiz yüzde 11.00’in altına inecek gibi görünmüyor. Bu 3 gösterge ekonomide hem talep cephesini, hem arz cephesini büyük ölçüde etkiliyor.

Dolar fiyatında, borsa endeksinde, faizde oynaklık, ekonomik kararları olumsuz etkiliyor.

Ne var ki, döviz fiyatı, borsa endeksi büyük ölçüde döviz girişine bağlı. Döviz girişi ise faize bağlı hale geldi.

İhracat gelirimizi artırmakta zorlanıyoruz. Turizm gelirleri azaldı. Bu durumda, “Sıcak Para” girişi önem kazandı. Sıcak para girişi, hisse senedi ve Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) satın almak için giriş yapan döviz.

Döviz girişi devam

Yılbaşından 11 Ağustos’a kadar, hisse senedi satın almak için yabancıların getirdikleri döviz 2.7 milyar dolar, DİBS satın almak için getirdikleri döviz 5.5 milyar dolar. Toplam döviz girişi 8.3 milyar dolar oldu.

Yabancıların hisse senedinde bağladıkları döviz toplamı 52 milyar dolara, DİBS’e bağladıkları toplam döviz 33 milyar dolara yükseldi.

Sıcak parayı ülkeye çeken faiz oranının yüksekliği, borsanın canlılığı. Borsa’da yabancı yatırımcıların payı yüzde 65 dolayında. Borsadaki canlılık borsaya ilgiyi artırıyor. Yüksek faiz DİBS’e yatırımları cazip hale getiriyor.

Turizmdeki canlanmanın başlaması, yurt dışında yaşayan Türklerin tatil için Türkiye’ye girişlerinin artması da döviz arzını artırıyor.

Bu gelişmeler dolar fiyatının artmasını engelleyen iç gelişmeler. Yurt dışında, doların değer kaybetmesi de dolar fiyatını etkiliyor. Bir ara 98’e kadar yükselen dolar endeksi 93’lere geriledi.

Halkın talebi etkili

Bütün bu gelişmeler kısa dönemde, dolar fiyatının 3.55 TL dolayında kalmasına imkân verecek gibi görünüyor. Dolar fiyatının yıl sonunda ne olacağını, önümüzdeki günlerde; (1) Doların yurt dışındaki değerinin ne olacağı, (2) Türkiye’ye döviz girişlerinin artıp atmayacağı belirleyecek.

İlginç bir gelişme de, dolar fiyatının ucuzladıkça, yurt içi yerleşiklerin (halkımızın) birikimlerini bankalarda TL mevduat hesaplarına yatıracak yerde dolar satın alarak döviz mevduat hesaplarına yatırmaları.

Yılbaşında yurt içi yerleşiklerin döviz mevduat hesapları bakiyesi 162 milyar dolarken 11 Ağustos’ta 184 milyar dolara yükseldi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları yılbaşında 91 milyar dolarken 102 milyar dolar oldu. Yılbaşından bu yana, yurt içi yerleşikler hesaplarına 11 milyar dolar eklemişler. Yılbaşından bu yana sıcak para olarak yurda giren dövizden daha çoğunu halkımız, döviz mevduat hesaplarına eklemiş.

Görülüyor ki, dövizde, ekonominin talebine ek olarak gerçek kişilerin (halkın) talebi de önem taşıyor.