Altın gene hareketlendi

Altının gramı 148 TL. Halkımızın en çok ilgilendiği çeyrek altın 240 TL. Kadınların bileğini süsleyen 22 ayar altın bileziğin gramı 134-136 TL.

Altın fiyatı şu günlerde gene yükselişe geçti. Dünyada altına talep artınca, dış piyasalarda altının ons fiyatı yükseliyor. Altının onsu (31.10 g) önceki yün 1.344 dolarla, bu yılın en yüksek fiyatını gördü. Dün altının onsu 1.338 dolara gerilemişti.

Dünya piyasalarında altının ons fiyatı son günlerde fazlaca dalgalanır oldu. 2016 başında altının ons fiyatı 1.095 dolardı. 2016 Temmuz’da 1.370 dolara yükseldi. Bu yılın başında 1.151 dolara geriledi. Temmuzda 1.214 dolar oldu.

Bizde altının fiyatı; (1) Dünyadaki altın fiyatına, (2) İçerideki dolar fiyatına bağlı olarak belirleniyor.

2015 başında altının gramı 89 TL’den satılırken, 2016 başında 102 TL, 2017 yılı başında 131 TL oldu. Nisanda altının gramı 153 TL’ye kadar yükselmişti. Dün altının gramı 148 TL’den işlem görüyordu.

Dışarıda altın fiyatını genelde spekülatörler izliyor. Onların alım-satımları dünya fiyatlarını etkiliyor.

Altınsız olmuyor

Bizde ise altın fiyatıyla ilgilenmeyen yok gibi. Alıp satmaya niyeti olmayanlar fiyattaki değişimi varlık değerlerindeki değişim olarak izliyor. Altın bileziği, altın zinciri olanlar, fiyatları takip ederek varlıklarının değerinin azalıp arttığına bakıyor. Çok kişi birikimini altına bağlamış durumda.

Bir süre dolar fiyatındaki hızlı artış nedeniyle, içeride altın fiyatları yurt dışındaki fiyatlardan bağımsız olarak yükseldi. Şimdilerde dolar fiyatı belli bir koridorda inip çıkıyor. Hatta son günlerde ucuzladı. Buna karşı dışarıda altın fiyatları arttığı için altının gram fiyatı artıyor.

Altın fiyatı dışarıda neden artıyor? Altın üretiminde değişiklik yok. Altın arzında önemli değişiklik yok. Ama altına talep, özellikle spekülatif talep son günlerde arttı. Çok kullanılan altın, parası olanlar için ‘güvenli liman.’ Paralarının tamamını değilse de bir kısmını altına bağlıyorlar.

Çok tekrarlanan bir anlatıma göre, “Başkan Trump” faktörü altına talebi artırıyor.

Türkiye’de altın fiyatının önümüzdeki dönemde inip çıkması; (1) Altının dünya fiyatındaki değişime, (2) Doların TL fiyatının değişimine bağlı olacak. İyimserler, içeride altının gramının yıl sonunda en az 160 TL - 163 TL bandında olacağını tahmin ediyor.

Ama hatırlatmakta yarar var. Altına güven olmaz. Kazandırır da, kaybettirir de.

İthalat arttı

Bizde altına talep artınca fiyatlar artmıyor. Çünkü altın ithalatı serbest. Talep artınca ithalat artıyor. Bizde talep, dünya fiyatlarını etkileyecek büyüklükte olmadığı için dünya fiyatı ne ise, ithalat o fiyat üzerinden yapılıyor. Bizde bu yılın önemli gelişmesi altın ithalatının artışı. Altın ithalatı artıyor ama nedeni anlaşılamayan bir de külçe altın ihracatı var.

Ocak-temmuz döneminde (TÜİK’e göre) 274 ton külçe altın ithal ettik. 120 ton ihracattan sonra ülkede 154 ton külçe altın kaldı.

Altın ithalatına ilk 7 ayda 10.6 milyar dolar ödedik. Külçe altın ihracat geliri 4.8 milyar dolar. İçeride kalan altının değeri 5.8 milyar dolar. İlginç olan, ilk 7 ayda Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile olan altın alışverişimiz. İlk 7 ayda BAE’den 3.4 milyar dolarlık külçe altın ithal ettik, BAE’ye 4.1 milyar dolarlık külçe altın ihraç ettik.

Cevaplanamayan gelişmeler şunlar: (1) Acaba bu yıl külçe altın ithalatı ve ihracatı neden arttı? (2) BAE ile ilişkimiz nedir? BAE altın üreten ülke değil. Neden BAE’den altın ithal ediyoruz? Sonra da bu altınları BAE’ye neden ihraç ediyoruz? (3) İthalat ve ihracattan sonra içeride kalan 154 ton altını ne yaptık? Nerede bu altınlar?