"Simülasyon" y"ntemiyle, kademe kademe TL'nin değer kaybediş oranlarına g"re enflasyonu ve Türkiye'nin kriz risklerini değerlendirdi.Bu araştırma, "zellikle 8 katrilyon borç "denecek olan Kasım ayına odaklandı. Türkiye ekonomisi, "zorlu Kasım"ı nasıl aşar?Kasım ayı için "mahşerin d"rt atlısı" ş"yle saptanmış: "1-) IMF'ye verilen güvence doğrultusunda borçların GSMH'nın yüzde 80'i oranında kalması.2-) Faiz dışı bütçe fazlasının en az yüzde 5,5 olması.3-) İleriye d"nük enflasyonun yüzde 76 dolaylarında sürdürülmesi.4-) Reel faizin ortalama yüzde 16 olması." Yapılan hesaplamalara g"re; Bu "ng"rülerin gerçekleşmesi büyük olasılık. Şimdiden o rakkamlar yakalanmış durumda... Daha iyiye de gidebilir. Saygın ve büyük, uluslararası bir finans kuruluşu, Türkiye ekonomisinin astronomi haritasını çıkardı. Tavşan değil kaplumbağa "Kanımızca Türkiye ekonomisi, ani sıçramalar yapmaz. Yani tavşan olmaz. Ama... Yüksekten düşüp biryerlerini de kırmaz.Kaplumbağa gibi ağır ağır ilerleyecek, durumunu yavaş yavaş düzeltecektir.Büyük olasılıkla borçlarını "deyemez duruma girmeyecektir.Ama... Zorlukları da kısa sürede geçmeyecek.Kasım'da bir kriz olasılığı çok düşük." Kısacası... Manzara "k"tünün en iyisi..." Türkiye' de kredi riskleri olan bu kuruluşun raporu için ş"yle benzetmeler dinledim: İki tehlike Araştırmayı yapan kuruluşun g"rüşleri ş"yle: "Uzakdoğu ülkelerindeki zorluklar, Japonya'nın gücüyle aşılıyordu.Şimdi Japon ekonomisi, "zellikle bankalar sistemi ç"küşte.Güney Amerika'daki krizler, ABD'nin rüzgarıyla aşılıyordu.ABD ekonomisi de gerileme sürecinde.Türkiye gibi - emerging market - denilen - eski adıyla - gelişme yolundaki ülkelerin ekonomileri de Almanya'dan pompalanıyordu.Almanya'da ekonomik büyüme bu yıl sıfır.Ekonomik durgunluğun eşiğinde." Bu üç büyükten kaynaklanan dünya ekonomilerinde durgunluk, Türkiye ve Arjantin'in talihsizliği... Ancak iki riske dikkat... İç siyaset sürprizleri Siyasi istikrarın ve güvenirliğin bir türlü sağlanamamış olması. Bundan "nceki ekonomik krizlerin hepsinde de abartılı ç"küşlerin nedeni "abartılı siyasal krizler" di.Bu kez de artık b"yle k"tü bir sürpriz olmamalı.Yukarıdaki satırlarda yansıttığım hesaplar, "iç siyasette kriz olmamalı" "nkoşuluna endekslenmiş. İkinci kaygı ise; "Türkiye'nin iç siyasetinde her an bir krizin patlayabileceği" yolundaki kuşkular. Vurgun operasyonu İhalelerdeki yolsuzluk, vurgun birer polisiye olaydır.Bunların üzerine gitmek ile hükümette ortaklık ilişkilerini birbirine karıştırmamak gerek. Enerji Bakanlığı' nda operasyonlar düzenlenirken "bunda MHP'nin katkısı" gibi bir s"ylemde bulunulmamıştı. MHP' nin de - eğer ciddi kanıtlara dayanmıyorsa - aynı anlayışta olması gerekir.Amacını aşan bir durum varsa, Bahçeli, konuyu Yılmaz' la konuşur.Medya aracılığıyla iç ve dış piyasaları tedirgin edebilecek açık tartışma yerine, kendi aralarında konuşarak adaletin tam tecelli edeceği bir uygulamanın "nünü birlikte açarlar.Siyasal sapmalara da birlikte izin vermezler.Şu ortamda hükümet ortaklarının çok "zen g"stermeleri gerekiyor.™lçüsü kaçmış tek bir s"z, "Hükümet'in sarsıntı geçireceği" izlenimini veren bir tavır, bir ima, ekonomiyi tamamen ç"kertebilir.B"yle bir durum için aynı kurumun yaptığı simülasyon çalışmalarında yüzde 400 - 500, hatta yüzde 1000 enflasyona g"re tablolar oluşturulduğunu da belirtmeliyim.İnsanlarımızı daha da yoksullaştıracak bu sorumluluğu kim üzerine almak ister? gcivaoglu@milliyet.com.tr İşte Bayındırlık Bakanlığı' ndaki vurgun operasyonu bağlamında Anavatan ve MHP arasında soğuk rüzgarların esmeye başlaması, bu açıdan kuşku ve kaygı vermekte.
