İkna turu hazırlığı

Finlandiya ve İsveç’in, NATO üyeliği başvurusu sonrasında düğümün çözülebilmesi için ikna turları başlıyor.

NATO üyeliği için resmen başvuruda bulunan Finlandiya ile İsveç, Türkiye’nin kararlı tutumu karşısında, Ankara engelini aşmak amacıyla ikna turuna hazırlanıyor.

İttifak’a üye 30 ülkenin daimi temsilcilerini bir araya getiren Kuzey Atlantik Konseyi toplantısının her çarşamba günü yapılan olağan oturumunda, iki ülkenin üyelik başvuruları değerlendirildi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Finlandiya ve İsveç’in üyelik başvurularının bir an önce işleme sokulmasını talep ederken, Ankara, çarşamba sabahı yapılan başvuruları işleme sokmadan önce ulusal düzeyde değerlendirmek gerektiğini ifade etti.

Finlandiya, Türkiye dahil NATO üyesi tüm ülkelerin kendisiyle ilgili olası kaygılarını gidermek amacıyla gereken iradeyi sergileyeceğinin sinyalini verirken, İsveç, Türkiye ile ikili sorunlarını giderme konusunda diplomatik düzeyde açıklamada bulunmasına karşın, henüz fiili olarak bir adım atmadı.

Biden görüşmesi

Milliyet’e bilgi veren NATO kaynakları, İttifak’a üyeliği konusunda ABD’de temaslarda bulunan Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinisto ile İsveç Başbakanı Magdalena Andersson’un, Başkan Joe Biden ile yaptıkları görüşmelerin önemine dikkat çekti. Nitekim, Biden’ın, Türkiye’nin beklentilerinin karşılanması konusunda arabuluculuğa soyunması ihtimalinden de bahsediliyor. Keza Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Washington temaslarının sonuçlarına da bakmak gerek.

İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğinin, Kuzey Atlantik Konseyi’nde değerlendirmeya alınması için Stockholm yönetiminin Türkiye’nin kaygılarını giderici adımlar atması belirleyici olacak. Nitekim Türkiye, NATO müttefikleri ve müstakbel adayların, Türkiye’nin güvenlik kaygılarına kulak verip, kurumsal ve somut cevaplar vermesini talep ediyor. Beyaz Saray’ın sürece dahil edilmesi durumunda, ABD ile Türkiye arasında müzakere edilen F-16 uçaklarının modernizasyonu başta olmak üzere terörle mücadele konusunda İsveç ve Finlandiya’nın Ankara’nın kaygılarını kalıcı şekilde giderecek bir paket üzerinde çalışma yapılabilir.

Öte yandan Türkiye, atılacak adımlara bağlı olarak, iki aday ülkenin NATO üyeliği konusunda çeşitli seçeneklere sahip. Örneğin Ankara, Finlandiya’nın başvurusunu değerlendirip, İsveç’i bekleterek ayrıştırma sürecine gitme imkanına sahip. Bir başka ihtimalse Finlandiya ile İsveç’i bir dosyada değerlendirerek, İsveç’in Ankara’nın beklentilerini karşılamaması halinde, süreci tamamen bekletmeye devam edebilir.

Garanti değil

Bununla birlikte Helsinki ve Stockholm’un üyelik başvurularının değerlendirme sürecinin başlatılması, iki adayın tam üye olacağının garantisi değil. Zira üyelik anlaşmalarının oluşturulması, anlaşmanın Madrid Zirvesi’nde tüm liderlerce imzalanması ve NATO’ya üye ülkelerin ulusal parlamentolarında da onaylanması gerekiyor.

Şimdi, Finlandiya ve İsveç’in, Washington, Brüksel, Ankara üçgeninde gerçekleştireceği ikna turu önem taşıyor. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, bu iki ülkenin üyelik süreçlerini ayrıştırma fikrine sıcak bakmıyor. İsveç’i dışarıda bırakacak bir çözüm sürecine de Washington olumlu yaklaşmıyor. Zira ABD ile İsveç arasında savunma, istihbarat ve askeri açıdan önemli bir işbirliği bulunuyor. Aslında ABD, İsveç ve Finlandiya sorununa çözüm üretebilir. Yeter ki İsveç, Türkiye ile yaşadığı sorunlara üstünsü bir bakışla değil, aday ülke statüsüyle ve yapıcı bir şekilde yaklaşsın.

Biden: ABD’nin desteği arkanızda

ABD Başkanı Joe Biden, dün Beyaz Saray’da İsveç Başbakanı Magdalena Andersson ve Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö ile görüştü. Biden, iki ülkenin NATO üyeliğini en güçlü şekilde desteklediğini, onların katılımının İttifak’ı güçlendireceğini söylerken, resmi süreç için Kongre’ye gerekli bildirimlerde bulunduklarını kaydetti. Biden, ayrıca, NATO’ya yeni üye katılmasının ‘hiçbir ülkeye bir tehdit oluşturmadığını’ ifade etti ve ‘Kimse yanlışa kapılmasın’ dedi.

Türkiye’nin tüm endişelerini gidermeye açık olduklarını söyleyen Finlandiya Cumhurbaşkanı Niinistö de, “Türkiye’nin güvenliğine bağlı olacağız. Türkiye ile görüşmeye açığız. Teröre destek vermiyoruz” dedi. İsveç Başbakanı Andersson ise, 200 yıllık bir askeri tarafsızlığın ardından ülkesinin yeni bir yol seçtiğini belirterek, “Rusya’nın Ukrayna’ya gerçekleştirdiği saldırı bizim için her şeyi değiştiren bir andı” dedi.