‘F-16’lar için gayret göstereceğim’
Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Liderler Zirvesi kapsamında ABD Başkanı Biden ile görüştü. Biden, Erdoğan’a İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği süreci ve tahıl krizinin çözümü için çabalarından dolayı teşekkür etti. Biden, F-16 konusunda Kongre’yi ikna etmek için çalışacağını söyledi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Madrid’deki NATO Liderler Zirvesi kapsamında ABD Başkanı Joe Biden ile görüştü. İki lider en son 31 Ekim 2021’de G20 zirvesi kapsamında bir araya gelmişti. 8 aylık bir aranın ardından Biden, Erdoğan’la görüşme talebinde bulundu. IFEMA Kongre Merkezi’nde gerçekleşen ve 1 saat 10 dakika süren görüşme son derece samimi bir havada gerçekleşti. ABD Başkanı’nın heyetinde Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Savunma Bakanı Lloyd Austin ve Ulusal Güvenlik Konseyi Başdanışmanı Jack Sullivan hazır bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, MİT Başkanı Hakan Fidan, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve İletişim Başkanı Fahrettin Altun toplantıya katıldı.
Resmi görüşme öncesi kameralar karşısında çıkan iki lider, kısa bir sohbet gerçekleştirdi. Biden, Erdoğan’a “Size özellikle İsveç ve Finlandiya konusunda yaptıklarınızdan dolayı teşekkür etmek istiyorum. Bunun yanı sıra Ukrayna tahılının çıkarabilmesi için verdiğimiz olağanüstü çabalarınızdan dolayı teşekkür ediyorum. Harika bir iş çıkarıyorsunuz. Fırsat bulursak bu konuları konuşmak istiyorum” dedi. Erdoğan da, “Uzun bir aradan sonra tekrar sizlerle bir araya gelmekten duyduğum memnuniyeti ifade etmek istiyorum. NATO zirvesi gerçekten gündemi itibariyle çok yüklü bir zirve oldu. Bu zirvede gerçekleştireceğimiz çalışmalarımızla da inanıyorum ki ülkelerimize dolu dolu bir gündemle döneceğiz” dedi. Erdoğan ABD’nin “bu işteki ön alışının NATO’nun güçlenmesine yönelik olarak atılacak adımlar açısından belirleyici olduğunu” ifade etti.
Yakın istişare vurgusu
Ukrayna-Rusya konusuna da değinen Erdoğan, “Denge politikasıyla süreci çözme gayretindeyiz. Temennimiz odur ki bu denge politikasıyla netice alalım. Bir an önce de hububat konusunda şu anda bunun yokluğunu çeken ülkelere açılan koridor üzerinden imkân sağlayalım” dedi.
Beyaz Saray’dan görüşmeye ilişkin yapılan açıklamada Biden’ın Türkiye-İsveç-Finlandiya arasında varılan memorandumu memnuniyetle karşıladığı kaydedildi. Liderlerin, Rusya’nın saldırganlığına karşın Ukrayna’ya yönelik desteğinin devam edeceğini yinelediği aktarılan açıklamada, Erdoğan ve Biden’ın Ukrayna’dan tahıl ihracatının önündeki Rus engellerinin kaldırılmasının önemini ele aldığı aktarıldı. “İki lider Ege ve Suriye’de istikrarın önemini ele aldı” denilen açıklamada, “Biden, ikili ilişkilerin sürdürülmesi konusundaki isteğini yineledi ve liderler hükümetler arasındaki yakın istişarelerin önemi noktasında mutabık kaldı” ifadeleri kullanıldı.
Erdoğan görüşmede Türkiye’nin F-16 talebini yineledi. Biden’ın bu konuda “Washington’a iner inmez F-16 konusunun Kongre’den geçmesi için gayret göstereceğim” dediği öğrenildi.
Pentagon: Destekliyoruz
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Uluslararası Güvenlik İşlerinden Sorumlu Müsteşarı Celeste Wallander de “ABD, Türkiye’nin savaş uçağı filosunun modernizasyonunu destekliyor, çünkü bu NATO’nun güvenliğine de katkı sağlıyor. Türkiye’nin güçlü savunma kabiliyeti, güçlü bir NATO savunmasına da katkıda bulunur” ifadelerini kullandı.
Graham’dan da yeşil ışık
Öte yandan daha önce Türkiye’nin aleyhine söylemleriyle dikkat çeken senatör Lindsey Graham “Biden Yönetimi’nin NATO müttefikimiz Türkiye’ye yeni F-16 satışını destekleme kararını destekliyorum. Türkiye ile farklılıklarımız olsa da, onlar bir NATO müttefiki ve sorunlu bir bölgede yeteneklerini güçlendirmek Amerika’nın ulusal güvenlik çıkarına” mesajını paylaştı.
Madrid’de samimi diplomasi trafiği
Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO zirvesinin ilk gününde yapılan dörtlü zirve sonunda İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine yeşil ışık yakarken, dün de ABD, Fransa, İngiltere liderleri ve AB Konseyi Başkanı Charles Michel ile ikili görüşmeler gerçekleştirdi.
NATO Devlet ve Hükümet Başkanları toplantısına katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, zirveyi fırsat bilerek çok sayıda önemli görüşme gerçekleştirdi. Erdoğan AB dönem başkanlığını üstlenen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’la bir saati aşkın süre görüştü. Erdoğan ve Macron, NATO’ya üye olup Rusya Devlet Başkan Vladimir Putin ile görüşebilen yegane lider olma özelliğine sahipler.
Rusya-Ukrayna savaşının ağırlıklı olarak ele alındığı görüşmede, yumuşama emaresine giden Fransa-Türkiye ilişkileri değerlendirildi. Zira Fransa, İtalya ile Türkiye arasında ortak Ar-Ge ve üretime dayalı Eurosam-T tipi hava savunma sisteminin geliştirilme süreci de yeniden gündemde.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile de görüşen Erdoğan, iki ülke arasındaki ilişkileri kapsamlı bir şekilde ele aldı. Türkiye ile İngiltere, NATO’ya üye olup AB’ye üye olmayan iki Avrupalı müttefik olma özelliklerini taşıyorlar. İngiltere ile Türkiye arasında önemli konularda işbirliği bulunuyor. AB’den ayrılmış olan İngiltere Türkiye ile ticaret hacmini artırma yolları ararken, Ankara da İngiltere ile savunma alanında işbirliğini artırmayı hedefliyor. Türkiye’nin muharip savaş uçağı TFX’in prototip seviyesine ulaşana kadar Eurofighter gibi uçakların tedariki de ilişkiler esnasında gündeme gelen konular arasında.
Neşeli anlar
Resmi görüşme öncesi Kuzey Atlantik Konsey toplantısında Erdoğan ve Joe Biden ile karşılaşan Başbakan Johnson renkli görüntülere neden oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı gördüğü anda Türkçe bildiği tek kelime olan “çok güzel” diyen Johnson hem Türk kökenlerini hatırlattı hem de Biden-Erdoğan-Stoltenberg arasında neşeli bir anın yaşanmasına neden oldu. AB Konseyi Başkanı Charles Michel ile de görüşen Erdoğan, AB ile enerji güvenliği ve Ukrayna’dan tahliye edilmeye çalışılan tahıl konularını değerlendirdi.
Biden’dan övgü
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ikili trafiği bir hayli yoğundu, zira ABD Başkanı Joe Biden ile görüşmesinde gündeme gelen konular oldukça kapsamlıydı.
Görüşmede İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği süreci de ele alındı. Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’ya davet edilmiş ülke statüsü verilmesine yeşil ışık yakılması da önem arz ediyor. Zira ABD Başkanı Joe Biden, gün içerisinde yapılan toplantılarda gerek NATO Genel Sekreteriyle yaptığı görüşmede, gerekse Konsey toplantısında Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya ile sağladığı memorandum mutabakatından övgüyle söz etti.