Karavan seçerken nelere dikkat edilmeli?
Pandemi dünyada bir çok şeyi değiştirdi. Bu değişikliklere bizim tatile bakış açımız ve tatilden beklentilerimiz de dahil. Bu sezon büyük bir kesim tatillerini yazlıklarında, yazlığı olmayanlar kiralık villalarda geçirmek istiyor. Tabi bir de benim gibi 4 duvar arasına sıkışayamayan insanların tercihi karavanlar var. Bu yazımda size doğru karavan seçimi ile ilgili ışık tutmaya çalışacağım.
Bu yazının konusu karavanın kelime anlamı, satıcı / kiralayıcıları gibi noktaları bir kenara bırakıp tamamen karavan seçimi ve karavan bazlı avantaj&dezavantajı ile ilgili olacak.
Öncelikle eden bir karavan istiyorsunuz?
- Arabamın arkasına takayım, kamp alanlarında denizin ve güneşin keyfini çıkartırken bir yandan da ev konforum olsun. Bir nebze daha ekonomik bir tatil yapayım. Kışın çoluk çocuk bir yere kımıldayamıyoruz. Anca baharda veya yazın artık.
- Biz çalışan insanlarız. Yılda 1 hafta tatil yapar, arada da bazı hafta sonları yakın yerlere kaçar doğa ile buluşuruz. Yaz-kış karavan candır.
- Ben kalabalığı sevmeyen biriyim. Benim gittiğim yerde kimse olmasın. Doğa ile tamamen baş-başa kalmak isterim. Mevsim fark etmez. Doğa olsun yeter.
- Benim ofise bağlı olmayan bir iş hayatım var. Zaman problemim de yok. Tüm memleketi koy koy gezmeyeyim de ne yapayım?
Şimdi bu cevaplara göre karavan seçimlerinden bahsedelim. Eğer sizin seçeneğiniz;
A ise; Karavanınız en az 4 metre boyu olan çekme karavan olmalı. Şahsi düşüncem 5-5.5 metre uzunluğu geçmemek yönünde. Özellikle 5 metre boyunda olan karavanlar 4 yetişkin için oldukça yeterli olduğunu söyleyebilirim.
B ise; Karavanınızın boyu 4 metreden uzun olmamalı. Bu karavan da aracınızın arkasına takılan çekme karavan şeklinde olmalı. A şıkkından neden daha kısa bir karavan? Sebebi şu; Karavanınızın boyu uzadıkça özellikle engebeli arazilerde (piknik alanında ağaç altına gitmeye çalıştığınızı düşünün) karavanınızın altını vurmamak içten bile değil. Özellikle aracınıza bağlanan çeki kısmı ve en arka uç kısmını sıkça yere vurursunuz.
C ise; Karavanız boyu en fazla 3 metre civarında olan bir çekme karavan olmalı. Bu karavan diğer normal karavanlara göre mutlaka yerden daha yüksek olmalı. Bu tarz insan olmayan yerde kamp söz konusu olduğunda aracınızın da mutlaka 4x4 sisteme sahip olması gerektiğini unutmayın. Bu tarz yerlerde genelde yol çok iyi olmaz. (nam-I diğer: offroad karavan). Bir de tear drop denen bir karavan modeli var. Oda off road karavanın yere yakın olan ve daha kibar modelleri diyebiliriz.
D ise; Motokaravan. Yani karavan kendinden motorlu bir araç. Diğerleri gibi aracınızın arkasına bağlanmıyor. Bu araçlar uzun ve ağır olduğundan kamp alanı dışındaki alanlarda kullanım için pek uygun değil. Altını vurmasanız bile girdiğiniz yeşillikten daha sonra çıkamayabilirsiniz.
Kafada bir şeyler canlanır gibi oldu da, bunların sigortası, vergisi, ehliyeti gibi konular nasıl oluyor? Karavanı bir şekilde aldık diyelim, sonrasında çok masraf açmasın başımıza? Haydi şimdi de bunlara cevaplar arayalım. Az biraz tekniğine girelim.
A şıkkındaki karavanı seçen arkadaşlar çekme karavan dünyasında en masraflı seçimi yaptı diyebilirim. Masraflı deyince gözünüz çok korkmasın, ben size tane tane yazacağım. Neden masraflı?
Muayene: İlgili trafik kanununa göre bir çekme karavan eğer 750 kg’dan daha ağır ise kendi ayrı ruhsatı oluyor ve her yıl TÜVTÜRK tarafından muayene edilmesi gerekiyor. (174,64TL)
Sigorta: Sigortadan muaf. Dolayısıyla bir gider yok. (0TL)
Vergi: Motorsuz bir taşıt olduğundan vergiden muaftır. (0TL)
Ehliyet B sınıfı ehliyet maalesef bu tip karavan çekmek için yetersiz. Kullanacağınız taşıta göre ehliyet sınıfınız yenilenmeli. Binek bir araç ile kullanacaksanız ehliyet sınıfınızın BE olması gerekiyor.Bunun anlamı 6 saat direksiyon eğitimi alıp, sınavda başarılı olmanız gerek. Bu konuda fiyatlar günden güne değiştiğinden bir fiyat yazmayayım ama öyle 200-300 TL gibi ucuz fiyatlar değil maalesef.
B şıkkını seçenler ise kısmen daha ekonomik ama aslen a şıkkı kadar konforlu olmayan bir karavan seçtiler diyebilirim. A şıkkı kadar konforlu olmamasının sebebi, aynı imkanları daha dar bir alanda sağlaması. Gelelim bu karavanın masraflarına.
Muayene: Bu karavanların ağırlığı genelde 750kg altında olduğundan muayene yaptırma zorunluluğu yoktur. Tabi güvenli bir sürüş için bu sorumluluk tamamen bizim omuzlarımızda. (0TL)
Sigorta: Sigortadan muaf. Dolayısıyla bir gider yok. (0TL)
Vergi: Motorsuz bir taşıt olduğundan vergiden muaftır. (0TL)
Ehliyet: Mevcutta kullandığınız B sınıfı ehliyet yeterli. (0TL)
A şıkkından sonra ne güzel değil mi? Hem, hemen hemen onun kadar konforlu, hem de hiç bir masrafı yok. Bu durumu şuna benzetebiliriz: a şıkkı=3+1 villa tatili, b şıkkı= 2+1 yazlık apartman dairesi.
Bu masrafsız seçenek için en önemli nokta: Karavanınızın yüklü ağırlığı 750kg aşmamalı. Yani su tankındaki su, dolaplardaki kıyafetler, mutfak eşyaları vb. Tüm eşyalar dahil 750kg dan hafif olmalı. Ağır olursa o zaman aslen karavanınız a şıkkındaki karavan statüsüne girer. Cezası ağırdır.
Karavanınızı seçerken bu detayı atlamamakta fayda var.
C şıkkı için heyecanlananlar. Bu gruba aslında ben de dahilim. Bu karavanı tercih edenler karavancılığı daha minimalist düşünen, yalnız veya max. 2 yetişkin (belki bir de çocuk) karavancılık yapan kişiler. Bu karavanlar ortalama 400-550kg aralıklarında olduklarından B şıkkındaki gibi ağırlığı düşünmek zorunda kalmazsınız. Ne lazımsa karavanınıza koyar ve yola çıkarız. Masrafları B şıkkı ile aynı olduğundan tekrar kalem kalem yazmayayım. (0TL)
D şıkkını tercih edenler genelde emekliler olsa da genç gruplar ya da çocuklu aileler de tercih edebilir. Karavan dünyasının en zahmeti ve masraflı ama bir o kadar da ev konforunda olan karavanı diyebilirim. Şimdi gelelim yıllık giderlerine;
Muayene: Standart bir ticari araç gibi her yıl muayene yaptırılmak zorunda. (342,20TL)
Sigorta: Burası gerçekten çok üzücü. Sigorta yaşadığınız şehir, yaşınız, medeni haliniz gibi bir çok etkenden dolayı değişiklik gösterse de ortalama bir fiyat yazacağım. Sıfırları fazla yazmadım. Üzücü olduğunu söylemiştim (5000TL)
Vergi: Kullanılan karavanın motor hacmi ve yaşına göre değişse de yaygın olan araçlar için fiyatı yazayım. Fiyat yıllık fiyatı temsil ediyor. (1536TL)
Ehliyet: Mevcutta kullandığınız B sınıfı ehliyet yeterli. (0TL)
Bu karavan özelinde bir kaç noktaya değinmek isterim. Karavanınızın boyu ve yüksekliği ne olursa olsun eğer ruhsatında olması gerektiği gibi “motokaravan” yazıyorsa B sınıfı ehliyetle kullanabilirsiniz. Kocaman otobüsü karavana çevirip B sınıfı ehliyetle tatile giderken yanınızdan geçen otobüs şoförü E sınıfı ehliyet ile kullanır.
Bir diğer konu da ÖTV. Eğer alacağınız karavan “motokaravan” ruhsatlı değilse veya bir panelvan alıp kendi zevkinize göre karavan yaptıracaksınız ince detaylara dikkat etmelisiniz. Ruhsatında “motokaravan” yazmayan araç karavan değildir. Karavan şeklinde muayeneden geçemez. Bu ruhsat değişikliği için proje çizdirilir, muayene ettirilir ve trafik şubeye başvuru yapılır. Eğer araç 5 yaşını doldurmamışsa bir de bu süreçte araç için ÖTV ödemek zorunda kalırsınız. Benim fikrim ya “motokaravan” ruhsatlı almak ya da karavan yaptırmak için en az 6 yaşında bir araç seçmeli.
Motokaravanı eğer en başta yazdığım sıklıkta kullanmayacaksanız sık sık aracınızın yanına gidip durduğu yerde çalıştırmalı ve hatta mahallede bir tur bile atmalısınız. Aksi halde sürekli hareketsiz duran araçlar başta lastikler olmak üzere bir dizi masraflar çıkaracaktır.
Bu konular dışında en çok sorulan soru: Yerli karavan mı yoksa ithal mi?
Yerli karavancılıkta her ne kadar baya yol kat edilse de sanırım hala daha ithal karavanlarla aynı kalite seviyesinde karavanlar üretilmiyor. Eğer amacınız 2-3 sene kullanıp sonra model yenilemekse yerli karavanlar tam size göre. Eğer 10-15 yıl gibi uzun kullanımlar olacaksa veya satarken daha az zarar etmek isterseniz o zaman tercihinizi ithal karavanlardan yana kullanmanızı tavsiye ederim.
Yerli karavan ile ithal karavanların en büyük farklı kullanılan ekipmanlar ve malzemelerdir. En basitinden yerli karavanda büro tipi buzdolabı olur genelde. Dışarıdan 220V bağlamaya ya da güneş enerji sistemi kurdurmaya makumsunuzdur. İthal karavanların hemen hemen hepsinde 3 sistem buzdolabı bulunur. Yani buzdolabı yoldayken aracınızdan beslenir, durduğunuzda varsa 220V yoksa mutfağınızdaki tüple çalışır. Evet, evet mutfak tüpüyle çalışan buzdolabı. Hak verirsiniz ki ikisinin kalite ve fiyatı aynı olamaz.