Türk diş hekimliğinin kurucusu Prof. Dr. Halit Şazi

Prof. Dr. Şevket Güngör Şatıroğlu

Prof. Dr. Şevket Güngör Şatıroğlu, Atatürk Erkek Lisesi’nin ardından İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni bitirdi. Histoloji ve Embriyoloji alanında uzman olan Prof. Dr. Şevket Güngör Şatıroğlu, 37 sene İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi’nde hocalık yaptı. 20 seneye yakın kürsü başkanlığı da yapan Prof. Dr. Şevket Güngör Şatıroğlu, 2002 yılında üniversiteden emekli oldu. Prof. Dr. Şatıroğlu ayrıca, Türk Gençliğine Hizmet Vakfı Başkanı olarak çalışmalarına devam ediyor.


Ülkemizde bilimsel diş hekimliği ve diş mektebinin banisi büyük hoca Prof. Dr. Halit Şazi Kösemihal, 1896 yılında İstanbul’da doğmuştur. Babası, Samakollu Gazi Kösemihal oğullarından Şazi Bey’dir. Annesi Nafia hanım Mısır vekili Hacı Süleyman Ağa’nın torunu ve eski adliye mektupçusu Hatemi Efendi’nin kızıdır. İlköğretimini Beylerbeyi İptidaisi’nde ve Beyazid’daki Simkeşhane ilk mektebinde yapmıştır. 10 yaşında iken Galatasaray’a devama başlamıştır.
Okulda sınıfları başarı ile geçen ve hocalarının takdirlerini toplayan Halit Şazi; 1889 yılında Galatasaray’ın son sınıfında bulunuyordu. Tıbbiye’yi Askeriye’nin müsabaka imtihanını kazanıyor, birinci sınıfa yazılıyor. Tıbbiye’de hikmet ve kimya derslerini duyduğu büyük ilgi yüzünden evinden derhal bir laboratuar kurmuş, hikmet ve kimya tecrübelerine başlamış birçok kez kazalar geçirmiştir.



Dereceyle bitirdi
Halit Şazi üst sınıflardayken sinir hastalıklarıyla cerrahlığa merak salmıştır. Bu merakı yüzünden Prof. Dr. Cemil Paşa’nın adeta gölgesidir. Askeri Tıbbiyeyi 1894 yılında üstün derece ile bitiren Halit Şazi, yüzbaşı rütbesiyle doktorluğa başlamıştır. Bu sırada açılan imtihanı kazanarak Prof. Dr. Cemil Topuzlu’nun “ameliyat cerrahi” muallim muavinliğine tayin edilmiştir.
Yüzbaşı Halit Şazi, 1896’da Yunan harbi dolayısıyla askeri vazifeye çağırılmış; ancak Alasonya’da hastalanarak İstanbul’a dönmüş, tekrar askeri Tıbbiye’de hocalığa başlamış, “operatör” unvanını elde etmiştir. 1898’de Kolağalığı rütbesine yükselmiş ve muallim muavinliğinden başka “Beşinci Daire-i Sıhhiye müfettişliği” görevi de kendisine verilmiştir. Bir süre sonra da Askeri Tıbbiye’nin “Cerrahii sagir” yani küçük cerrahi muallimi olmuştur.
1907’te binbaşılığa yükselmiş, 1908’de yalnız diş tababeti ile ilgilenmek için arzusu ile emekliliğe ayrılmıştır.
Mesleğin öncüsü
Prof. Dr. Halit Şazi, diş tababeti ile 1896 yılında Alansonya’dan geldikten sonra ilgilenmeye başlamıştır. Vefa’daki Bozdoğan Kemeri yanındaki evinde akrabalarının dişlerini doldurup kronlar yapması, etrafın büyük ilgisini çekmiştir. Böylece dostları üzerinde yaptığı uygulamalarla tecrübe ve bilgisini pekiştiriyordu.
Halit Şazi, iki yıl kadar evinde çalıştıktan sonra 1898’de yeni mesleğin sahibi ve öncüsü olarak ilk diş muayenehanesini Bahçekapı’da börekçi fırının karşındaki eczane üzerinde açmış, 1901’de Eminönü meydanında Valide hanında dişçi Bazilion’un muayenehanesini satın alarak buraya yerleşmiştir.
Memleketimizde diş tababetini bilgisiz kimselerin elinde bulunduğu bir devirde, Tıp Fakültesi cerrahi profesörlüğü yapan dirayetli bir hekimin o günlerde hiç değer verilmeyen dişçilik gibi bir meslekle ilgilenmesi arkadaşlarının tepki ve tenkitlerine yol açmasına rağmen o yılmamış, dişçilik mesleğinin şerefle yükselmesini sağlamıştır.
Halit Şazi, kendi kendine, tecrübeleriyle ve kitapları okuyarak edindiği mesleği üzerinden Paris ve Viyana’da incelemelerde bulunmuş, Türkiye’de diş tababeti mesleğini bilimsel hale getirmeyi, teşkilatlandırmak ve bir okula bağlamayı hedef edinmişti, idealist bir kişiydi. Artık ve nihayet 22 Kasım 1909 tarihinde hocası Cemil Paşa’yı ikna ederek ülkemizde ilk dişçi mektebini kurmaya muvaffak olmuştur. Halit Şazi Kösemihal 1921 yılının 26 Mart günü Erenköy’deki evine dönerken Haydarpaşa vapurunda hayata gözlerini kapamış. Eyüp Sultan’da toprağa verilmiştir. Nur içinde yatsın...