Bülent Akarcalı - dusunce@milliyet.com.tr
İlk yazımda özellikle dar ve orta gelirli vatandaşlarımızın borç-icra-haciz üçgeni içerisinde sıkışıp kılma yanında yetersiz ve ayıplı hizmet ve ürün satın almaktan doğan şikâyetleriyle (e-ticaret- bankalar- telefon/gaz/elektrik dağıtım şirketleri) yaşadıkları huzursuz durumun yarattığı endişe ve kaygı konusunu ele almıştım. Bunlara ek olarak 500.000 kadar çoğu işsiz üniversite mezunu gencimizin Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü’ne ödeyemedikleri burs borçlarını yazmıştım.
Bu sorunlarını sayısal olarak topladığımızda ortaya asgari 50 milyon gibi korkutucu bir rakam çıkıyor.
Bu arada Hazine ve Maliye Bakanı’mız Lütfi Elvan’ın “Varlık Yönetim Şirketleri’nin kapasitesini arttıracak çeşitli adımlar atılacak, alt yapı çalışmaları devam ediyor” beyanatına değinerek bu çalışmalarda, şirketlerinin borçluları taciz etmeden, nazik ve kibar davranmaları ve tahsil etmeye çalıştıkları alacakların da, borçları satın alırken ödedikleri miktarlarla orantılı ve insaflı olmalarını sağlayacak kriterlere yer verilmesi milyonlarca vatandaşımızı rahatlatacağını belirtmek isterim.
Mahkemeler
Ancak maalesef durum yalnız bunlardan ibaret değil. Toplumumuz çok ciddi bir şeklide bir biriyle kavgalı ya da ihtilaflıdır. Tam net ve güncel rakamları bulamadıysam da bulduklarım gerçekten ürkütücü. UYAP bilgi sistemine göre, savcılıklara bu yılın ilk 6 ayında gelen ihbar ve soruşturma sayısı 2.1 milyon, devam eden soruşturma ise 5.2 milyon. 2018 yılında savcıların bir sonra ki yıla devretmek zorunda kaldıkları faili meçhul dosya sayısı 3.5 milyon.
2018 yılına göre Hukuk, Ceza ve İdari mahkemelerde 7 milyon kadar dava bulunmakta. Bir hakim yılda ortalama 748 davaya bakıyor. Daha önce bu rakam çok daha yüksekmiş.
Bu sayılara, ticaret ve vergi davaları dahil değildir.
Uzlaşma Yöntemi
Bu yükü azaltmak amacıyla dört yıl önce getirilen Uzlaşma Yöntemi büyük başarı sağlamış ve 1 Ocak 2017 - 1 Ocak 2021 arası 1.071.886 uzlaşma talebinden 885.098’i %83’lük bir oranla müspet sonuçlanmıştır. Adalet Bakanlığı masrafı çok düşük, sonucu çok çabuk bu uygulamaya başvuruyu arttırmak amacıyla “uzlaşan dosya sayısı kadar ormanlara fidan dikme” kampanyası başlatmış. Büyük başarı olsa da toplam dava sayısına bakınca yetersiz kalıyor. İnsanlarımızın uzlaşma yolunu benimsemeleri için hepimize görev düşüyor. Bu tek başına devletin işi değil.
Cezaevleri
Cezaevlerimizde 380.000 kadar tutuklu bulunmaktadır. Kıyaslama yaparsak 100.000 kişiye düşen tutuklu sayısıyla dünya birincisi olan ABD’de 655. Türkiye ise 318’dir. Dünyaya insan hakları ve demokrasi dersi vermeye meraklı ABD’de bu utanç verici rakam yetmiyormuş gibi, mahkumların büyük bir kısmı, nüfus çoğunluğuna sahip beyaz Amerikalılar olmayıp, azınlıkta olan siyahiler ve İspanyol asıllılardır. Türkiye 30. olarak makul bir sıradadır.
YARIN DEVAM EDECEK
