Su içeriği yüksek sebze ve meyvelere beslenme planınızda yer açmaya ne dersiniz? Kabakgiller ailesinden salatalık, kavun-karpuz ve kabak gibi birçok yaz meyve sebzesi yüksek su içeriğiyle artan sıvı ihtiyacına destek oluyor.
Dünya genelinde artan hava sıcaklıklarıyla karşı karşıyayız. Öyle ki geçen hafta iki rekor üst üste kırıldı. 3 Temmuz’da küresel ortalama sıcaklık 17.01 dereceyle rekor kırarken, 4 Temmuz’da 17.18 dereceyle yeni bir rekor kırıldığı açıklandı. Sıcaklık ve nem artışı, doğa ve dünyanın yanı sıra metabolizmamızı da etkiliyor. Sıcaklıktaki artışlara bağlı olarak vücut ısısı artıyor ve metabolizma bu duruma uyum sağlamaya çalışıyor. Böyle zamanlarda terle kaybedilen sıvı ve elektrolitleri su tüketerek dengelemek daha da önemli hale geliyor. Eğer su tüketiminizi yeteri kadar artıramıyorsanız, bu dönemde su içmiş kadar oldum diyeceğiniz alternatifler arıyor olabilirsiniz. Burada unutmamak gerekir ki hiçbir içecek ve gıda su yerine geçemez, fakat sıvı tüketiminize katkı sağlayabilir. Peki, su içeriği yüksek sebze ve meyvelere beslenme planınızda yer açmaya ne dersiniz? Gelin kabakgiller familyasını yakından tanıyalım.
Kabak
Sıvı içeriği yüksek olan sebzelerin başında kabak ve kabakgiller geliyor. Kabak yapısında yüzde 90’dan fazla oranda su bulundurur. Yaz sıcaklarında ağır, yüksek yağ içeren yemekler yerine kabakla pek çok seçenek hazırlamak mümkün. Kabak spagetti, kabak sote, kabaklı mantar yemeği gibi pek çok alternatife sofralarınızda yer verebilirsiniz. Sıvının yanında lif içeriği de hem tokluk sürenizi artırır hem de bağırsak sağlığınızı destekler.
Salatalık
Kabak ile birlikte aklınıza gelmesi gereken bir diğer yeşil ise salatalık. Salatalığın yüzde 90-95’i sudan oluşur. Hem sularınızın içine hem taze ve çıtır olarak hem de salatalarda faydalanabillirsiniz. A ve C vitaminleri ve birçok antioksidan bulunduran salatalık mutlaka yaz menülerinizde yerini alsın. Soğuk ayran aşı çorbası ve cacığın da vazgeçilmezi olduğunu hatırlatayım. Yüksek oranda su içeren salatalığın cilt sağlığınıza olan katkısını da eminim duymuşsunuzdur. Salatalık kabuklarını cildinize uygulayabilir ve cildin doğal dengesini destekleyebilirsiniz. Maske olarak değerlendirmek için ise en çok kullanılan tariflerden 1-2 yemek kaşığı yoğurt ile 1 salatalığı rondodan geçirip cildinize uygulayabilirsiniz.
Kavun-karpuz ikilisi
Karpuzun kabakgiller ailesinden olduğunu biliyor musunuz? Bu ailede yer alan diğer bitkiler arasında kavun, salatalık gibi alternatifler de yer alıyor. Bu familyaya ait besinlerin birçoğunda olduğu gibi karpuzun da su oranı çok yüksek; yüzde 90-95 oranında su içeriyor. Karpuz likopen ve betakaroten adlı karotenoidler ve önemli bir aminoasit türü olan sitrülin bulunduruyor, bu yönüyle de sağlık açısından pek çok fayda sağlıyor. Yüzde 90 oranında suya sahip olan kavun da yüksek oranda potasyum ve C vitamini bulundurduğundan oldukça sağlıklı bir meyve. Kan basıncını da düzenlemeye yardım eden kavun, susuzluğu gideren ve sıvı kaybını önleyen bir besindir. Karpuz da tıpkı kavun gibi su içeriği yüksek mevsim meyvelerinden. Aslında mevsim meyvelerinin mevsim koşullarına göre destek sağladığını söyleyebiliriz. Birçok yaz meyve sebzesi, yüksek su içeriğiyle artan sıvı ihtiyacına destek oluyor.
Sıvı kaybına dikkat
Vücudun yeterli miktarda sıvı alabilmesi için günde en az 2-2.5 litre su tüketilmesinin gerekli olduğunu bir kez daha hatırlatmak istiyorum. Vücut direncini kaybetmeden, susuzluk hissetmeden su tüketmeye özen gösterin. Yaz aylarında farklı sıvı alternatiflerinin daha fazla tüketilmesi, asitli, şekerli içecekler, çay ve kahvenin de miktarının fazla olması sık idrara çıkmaya ve sıvı kaybına yol açabilir. Fakat dikkat; çay kahve, soğuk çay gibi içecekler diüretik yapılarıyla vücuttan sıvı atımını artırır ve daha fazla idrara çıkmanıza sebep olur. Bu nedenle bu tarz içecekler ile birlikte 1 bardak su tüketimine de özen göstermekte fayda var. Maden suyu, soğuk yeşil çay da kalorisi olmayan sıvı alternatiflerine örnek verilebilir. Sıcak havalarda aşırı yağlı ve şekerli yiyecekler yerine, su, vitamin ve mineral içeriği yüksek meyve, sebze ve tam tahıllara dayalı bir beslenme şeklinin en uygun olacağının da altını çizeyim.
*1 kabak (çiğ)
*1-2 salatalık
*Çeyrek demet dereotu
*30-40 g tuzsuz fıstık
*1 kâse yoğurt
*1 çay kaşığı tuz
*Buz ve su
Yapılışı: Bütün malzeme küçük küçük doğranıp yoğurtla karıştırılır, dilerseniz sarımsak da ilave ederek tüketebilirsiniz. Daha uzun süre tokluk için, içerisine 2-3 yemek kaşığı nohut veya mercimek ilave edilebilir.
*1limon suyu
*1 elma
*2 parmak kalınlığında 1 dilim kavun
*1 demet maydanoz
*Fındık büyüklüğünde zencefil
*2-3 çubuk tarçın
Yapılışı: Malzeme, 1.5 litre suda kaynatılır ve süzülür. Ardından kavunla birlikte blender veya smoothie makinesinde karıştırılır. İsteğe bağlı buz ilave edilebilir. Afiyet ve sevgiyle.
Karpuzlu buzlu smoothie
* 2 parmak kalınlığında 1 dilim karpuz
* 1 şeftali
* 1 yemek kaşığı limon suyu
* Taze nane yaprakları
* Buz parçaları
* Maden suyu
Yapılışı: Karpuz ve şeftali doğranır ve 2-3 saat buzlukta bekletilir. Donmuş meyveler nane yapraklarıyla beraber blenderdan geçilir. Üzerine maden suyu ve buz parçaları ekleyerek tüketebilirsiniz.