Gut hastalığı geçtiğimiz hafta da bahsettiğim gibi kanda ürik asit düzeyi yüksek kişilerde sodyum ürat kristalleri halinde sıklıkla eklem içi ve çevresindeki dokularda birikerek iltihabi bir süreç başlatıp ağrılı ataklar halinde seyreder.
İltihabi durum daha doğrusu enflamasyon dediğimiz yangı sebebiyle bu atakların olduğu bölgede şişlik, kızarıklık, sıcaklık artışı, hassasiyet ve ağrı olur. Bazen de bu kristaller biriktiği bölgede tofüs adı verilen sert yapılara neden olur. Bu yapılar büyüyerek etrafındaki kıkırdak ve kemiğe baskı yapar ağrıya neden olur. Kimi zaman bu yumrular cilt altından elle hissedilebilir. Bu tür gut hastalığı kronik tofüslü gut olarak adlandırılır. Atakların sayısı ve sıklığı kişiye göre değişir. Kalıtımsal faktörler, beslenme alışkanlığı, aşırı ürik asit yapımına neden olan bazı kan hastalıkları ya da atılımını azaltan aspirin, diüretik, siklosporin gibi ilaçlar, yaşam tarzı tedavideki düzen hastalığın seyrinde rol oynar.
Korunmak için
Beslenme ve yaşam tarzı bu hastalıktan korunmak için birincil anlamda değer taşır. Bu hastalarda insülin direnci, diyabet gibi metabolizma bozuklukları ve buna bağlı olarak obezite sık görülür. Bu nedenle Akdeniz diyetini örnek almak, fazla kilolardan kurtulmak diğer hastalıklarda olduğu gibi burada da önerilir. Ürik asit üretimini artıracağı için fruktoz içeren içeceklerden uzak durmanın yanı sıra alkol tüketiminden de kaçınmak gerekir. Kilo vereyim derken bir yandan da tok kalayım diye bol et tüketmek burada önerilmez. Zira daha önce de bahsettiğim gibi kırmızı et, sakatat, kabuklu deniz ürünleri, ahtapot ürik asit üretiminin artmasına sebep olur. Bu arada kahve tiryakilerine iyi bir haber kahve ürik asit atılımını artırıyor. Ayrıca C vitamini de ürik asit atılımını artıran diğer bir faktör. Yani C vitamini yüksek gıdaları tüketirken hem bağışıklığınızı yükseltir hem de fazla ürik asidi uzaklaştırabilirsiniz. Bu arada yeterli su tüketimini de muhakkak sağlamak gerekiyor.
Tedavi
Ataklar çok ağrılı olduğu için tedaviye acil olarak başlamak gerekir. Yangıyı hafifletmek üzere bölgeye soğuk uygulanabilir. Örneğin buzu havluya sararak belirli aralıklarla tutabilirsiniz. Ancak ağrıyı hafifletmek için ilaca da başlamak gerekir.
Sıklıkla ağrıyı kesmek için nonsteroid antiinflamatuvar ilaçlar verilir. Ancak bu ilaçlar tok karna ve dikkatli kullanılmalıdır. Mideye dokunabilir, ülser, reflü ve gastrit gibi rahatsızlıkları olanlar dikkatli kullanmalı gerekirse öncesinde mide koruyucu almalıdır. Kolşisin içeren ilaçlar gut ataklarının favori ilacıdır. Yangıyı baskılamada etkilidir. Bu sayede ağrıyı da hafifletir. Atak esnasında kiloya ve eşlik eden hastalıklara göre dozu değişerek günde 2-4 tablet olacak şekilde kullanılır. Atak sayısı fazlaysa baskılamak için günde 1 veya 2 tablet alınarak daha uzun süreli de kullanılabilir. Ayrıca allopurinol içeren ilaçlar gibi kandaki ürik asit seviyesini düşüren ilaçlar da uzun süreli tedavide kullanılabilir. Gut hastalığında tedavi de takip de bulgularınıza, tahlillerinize göre doktorunuzun önerdiği şekilde yapılmalıdır.