Bu ödemi idrar söktürücü çözmez

Vücudun su toplaması olarak tanımlanan ödem birçok değişik sebep ile olabilir. Genelde ödemin tedavisi olarak idrar söktürücü etkisiyle bilinen diüretik ilaçlar ilk önce akla gelir. Oysa tıpta birçok hastalıkta olduğu gibi burada da asıl amaç önce sebebe yönelik olmalıdır. Zira bazı tür ödemlerde idrar söktürücüler fayda etmez. Buna bir örnek tiroit bezinin az çalıştığı durum yani hipotiroididir. Gelin hipotiroidi nasıl oluyor tedavisi nedir beraber bakalım.

Tiroit bezinin tembel olduğu bir hastalık

Hipotiroidide tiroit bezi yeterince hormon üretemez. Bu nedenle kanda tiroit hormonları ölçüldüğünde normalden düşük bulunur. Aynı zamanda TSH dediğimiz tiroit stimulan hormon da yüksek bulunur. Bu hormon beyin tabanındaki hipofiz bezinden salınır. Tiroidi uyararak çalışmaya teşvik eden hormondur. Ama tiroidin çalışmaya niyeti olmadığı için o da ancak yükseldiğiyle kalır. Hipotiroidinin değişik sebepleri olabilir.

Hashimoto tiroidi

Hipotiroidinin en sık nedeni Hashimoto tiroididir. Otoimmün yani bağışıklık sistemiyle alakalı bir hastalıktır. 1912 yılında Japon bilim insanı Akira Hashimoto tarafından tanımlanan bu hastalıkta nedeni bilinmeyen bir şekilde vücut kendi tiroit dokusunu yabancı doku olarak algılayıp onu yok etmek üzere antikor oluşturmaya başlar. Bu tahrip yüzünden tiroit bezi zaman içinde küçülmeye başlar. Genetik geçişli bir hastalıktır. Kadınlarda daha sık görülür. Her yaşta ortaya çıksa da en sık 30-50 yaş arasında gözlenir. Bu hastalığı yok edecek kesin bir tedavi şekli yoktur. Yapılan tedavi sadece guatr ve tiroit bezi yetersizliği varsa onun tedavisi şeklindedir.

Hamilelik

Hamilelik sırasında ya da sonrasında postpartum hipotiroidi dediğimiz otoimmün sebepli hipotiroiti gelişebilir. Bunda da bağışıklık sisteminde anormal durum söz konusudur. Tiroit bezine karşı antikorlar meydana gelir. Tedavi edilmezse düşük riski artar, erken doğum riski ve preeklampsi riski artar ve bebeğin gelişimi de etkilenir.

İyot yetersizliği

İyot tiroit hormonun yapısında bulunan bir mineraldir. Tiroit bezinin hormon üretebilmesi için dışarıdan iyot almaya ihtiyacı vardır. İyot en çok deniz ürünlerinde bulunur. Ülkemizde ve dünyanın bazı kesimlerinde iyot eksikliği görülür ve iyotlu tuz kullanılması önerilir. Ayrıca çok fazla iyot alınmasının da hipotiroidiye neden olabileceği unutulmamalıdır.

Hipertiroidi tedavisi

Hipertiroidi tiroit bezinin gereğinden fazla hormon üretmesidir. Bu durumdaki hastalara radyoaktif iyot tedavisi ya da ilaç tedavileri başlanır ve üretilen hormon miktarı azaltılmaya çalışılır. Aşırıya kaçıldığında iyatrojenik (tedaviye bağlı) hipotiroidi gelişebilir.

Tiroit bezi ameliyatı

Benzer şekilde yine tedavi amaçlı olarak tiroit bezinin tümünün ya da büyük bir kısmın cerrahi olarak çıkartılması hormon üretimini de etkiler. Bu durumda ömür boyu tiroit hormonu kullanmak gerekir.

İlaç kullanımı

İyot, amiodaron, lityum, antitiroitler, interferon gibi ilaçlar hipotiroidiye sebep olabilir.

Sigara içmek

Sigaranın içindeki tiyosiyanat, iyodun tiroit bezi hücresine girmesini engelleyerek hipotiroidiye sebep olur. Karalahana gibi iyotun kullanılmasını engelleyen bazı besinlerin çok fazla tüketilmesi de tiroit hormonlarının üretimini düşürür. Hipofiz bezinin tiroit uyarıcı hormon salgılamaması da hipotiroidiye neden olabilir.

Tedavi

Hipotiroidinin tedavisi eksik olan hormon üretimini ilaçla yerine koymaktır. Mutlaka düzenli kan tahlilleri ile kontrol ve doktor takibi gerektirir.

Bağışıklığı destekleyici beslenme önemli

Soya ve ürünleri tiroit hormon ilaçlarının emilimini bozar. Ayrıca Selenyum yetmezliği de tiroit hormon yetersizliğine neden olabilir. Selenyum seviyesini dengede tutmak için mercimek, mantar, ay çekirdeği ve susam tüketilmesi önerilir. Bağışıklığı destekleyici beslenmek özellikle Hashimoto tiroitinde tedavide önemli yer tutar.