Temiz ye israf etme!
Bu dönemde sebze ve meyveleri temizlemeye her zamankinden daha çok özen gösteriyoruz. O yüzden yıkama ve saklama koşulları büyük önem taşıyor. Sebze ve meyvelerinizi temiz biçimde korumak, mutfaktaki israfın önüne geçmek için yazıdaki ipuçlarını izleyin
Taze meyve ve sebze tüketimi vitamin, mineral, lif ve antioksidanları diyetinize dâhil etmenin en güzel yolu, özellikle mevsimleri takip etmek en güzel ipucu. Bu besinleri nasıl sakladığınız ve yıkadığınız da çok önemli.
Pandemi, temizlik konusunda hepimizin daha hassas olmasına yol açtı. Eminim çoğu kişi gibi siz de aldığınız tüm ürünleri gelir gelmez yıkıyor veya dezenfekte ediyorsunuz. Bu yüzden ilk önce yıkama konusuna değinmek istiyorum. Saklama koşullarının da gıda israfı açısından çok büyük önem taşıdığı unutulmamalı. Bahsedeceğim küçük ipuçlarına dikkat ederek hem sebze ve meyvelerinizi koruyabilir hem de mutfaktaki israfı azaltabilirsiniz.
En iyi temizleme yöntemi su
Birçok kişi sabun, sirke, limon suyu ve hatta çamaşır suyu gibi ticari temizleyicilerin en iyi yöntem olduğunu savunsa da kanıta dayalı çalışmalara göre, aslında en iyi temizleme yöntemi hâlâ suyla yıkamak. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) ile Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri (CDC) dâhil olmak üzere, sağlık ve gıda güvenliği uzmanları, sebze ve meyvelerin temizliği konusunda, tüketicilerin sadece suya bağlı kalmaları gerektiğinin altını çiziyor. Yani limon suyu, sirke veya ticari temizleyicilerin, sudan daha etkili olduğuna dair bir kanıt bulunmuyor.
Yıkama ipuçları
Gıda güvenliği ve hijyeni söz konusu olduğunda, taze meyve ve sebzeleri tüketmeden hemen önce yıkamanın en iyi zamanlama olduğunu söyleyebiliriz. Yani taptaze elmanızı yemeden önce soğuk suyla yıkıyorsanız doğru yoldasınız. Meyve ve sebzeleri depolamadan önce yıkamak, bakteri üremesine sebep olarak daha çok bozulmaya sebep olabilir!
Elma, limon ve armut gibi daha sert kabuklu meyvelerin yanı sıra patates, havuç gibi kök sebzelerde, kalıntıları gözeneklerinden daha iyi çıkarmak için temiz, yumuşak bir kıllı fırça kullanabilirsiniz. Ispanak, marul, pazı, pırasa, lahana gibi yeşil yapraklı sebzelerde yıkama işlemi bildiğiniz gibi biraz daha zahmetli olabiliyor. Bu sebzeleri bir kâse soğuk suya batırın, birkaç kez süzün ve tekrar suyla durulayın. Sebze ve meyvelerinizi iyice duruladıktan sonra temiz bir kâğıt veya bez havlu kullanarak kurulayabilirsiniz. Lütfen yıkama sularını bahçede, temizlikte veya saksıda kullanmayı ihmal etmeyin.
Uzun ömürlü saklama için ipuçları
Ülkemizde yılda 18.8 milyon ton gıda israfının büyük çoğunluğunu sebze ve meyveler oluşturuyor. Yanlış saklama koşullarının burada büyük bir etkisi var. Gelin sebze ve meyveleri saklarken dikkat etmeniz gerekenleri maddeler halinde inceleyelim:
Daha önce de belirttiğim gibi etilen gazı üreten sebze ve meyveleri, etilene duyarlı olanlardan ayırmak gerekiyor. Doğal yollarla üretilen bu gaz, depolama süresini kısaltarak bozulmalara sebep olabiliyor.
Olgunlaşma sırasında etilen gazı üreten yiyeceklere muz, avokado, kavun, şeftali, kayısı, armut, elma, erik, domates, ayva ve inciri örnek verebilirim. Bu besinleri etilene duyarlı olan kabak, bezelye, ıspanak, brokoli, marul, salatalık, karpuz, bakla ve biber gibi gıdalarla aynı yerde muhafaza ettiğinizde bozulmalarını kolaylaştırmış oluyorsunuz. Yani bu besinleri saklarken sosyal mesafe kuralına dikkat!
Olgunlaşmış şeftaliler birbirine temas ederlerse çürüme sürelerinin hızlanacağını da unutmayın!
Çilek, böğürtlen gibi kırmızı meyveler fazla miktarda saklandıklarında çürümeye daha meyilli olduklarından bu meyveleri dondurarak saklayabilirsiniz.
Maydanoz ve naneye çiçek gibi davranmaya ne dersiniz? Su dolu bir kavanoza dikey şekilde koyup sonra buzdolabına kaldırmayı deneyin. Fesleğen gibi diğer yumuşak saplı bitkilerden oluşan sebzeleri ise mutfak tezgâhınızda aynı şekilde tutabilirsiniz; çünkü bu sebzeler sıcaklığı sever.
İncirin çok çabuk bozulabilen bir meyve olduğunu unutmayın! Fazla miktarda satın aldıysanız 6 aya kadar ister soyulmuş, ister dilimlenmiş, isterseniz tüm olarak buzlukta saklayabilirsiniz.
Tüm bunlara dikkat ederek hem atıkları azaltabilir hem de gezegeni beslemek ve sürdürülebilirlik adına olumlu bir adım atabilirsiniz.