Sağlıklı yaş almayı kim istemez ki? Hep söylerim, yaşlanmak ve yaş almak arasındaki farkın bilincinde olmak gerekiyor. Önemli olan ruhumuzu ve yaşama sevincimizi canlı tutmak ve daima iyiye odaklanmak. Hatırlayın, “Sağlık sadece hastalık durumunun olmayışı değil, bedenen, ruhen ve sosyal yönden tam iyilik halidir.”
Bu tanımlamadan yola çıkarak bedenen ve ruhen iyilik halinin sağlık için en önemli noktalardan biri olduğunu vurgulamak istiyorum. Hangi yaşta olursanız olun, beslenmenizi düzenleyip alışkanlıklarınızı iyi yaşam odaklı değiştirmek için geç değil. Beslenme konusunda ise aslında mutfağınız ne kadar sağlıklıysa siz de o kadar sağlıklısınız. Gelin güncel araştırmalar bu konu hakkında neyi işaret ediyor inceleyelim.
Rengarenk beslenme
Uzun ve sağlıklı yaşamın formülü gökkuşağından geçiyor desem? Evet doğru duydunuz, formül hayatınızda gökkuşağının bütün renklerini barındırmak. Mevsiminde, yeterli ve dengeli sebze meyve tüketimi atacağınız ilk adımlardan. Antioksidan, flavanoid açısından zengin bir beslenme programı sağlıklı yaş almada size yardımcı oluyor. Flavonoidler bitkilere sarı, turuncu, kırmızı gibi renkleri veren ve vücudunuzda antioksidan işlevini yürüten bileşikler olarak tanımlanabilir. Vücudunuzda üretilen veya dışarıdan gelen serbest radikallerin olumsuz etkilerine engel olan antioksidanlardır. Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde geçtiğimiz günlerde yayımlanan çalışmada flavanoidlerin yaşa bağlı hafıza kaybını önleyebileceği belirtiliyor. 60 yaş üzeri bireylerde yapılan araştırmaya göre, yaşa bağlı hafıza kaybının nedeni flavanollerin eksik alımı olarak bulunmuş. Düşük flavanol tüketiminin, hipokampal bölgeye olumsuz yönde etki edebileceği öne sürülüyor. Yapılan araştırmalar flavanollerin, özellikle epikateşin adı verilen biyoaktif bileşenin nöronların ve hipokampusun büyümesini artırarak hafızayı geliştirebileceğini belirtiyor. Kateşin içeren mevsim meyvelerine siyah üzüm, çilek, kiraz, kayısı örnek verilebilir. Yeşil çay ve kakaounun da kateşin içeriğinden bahsetmek mümkün.
Elbette her besin grubunu dengeli bir şekilde tüketmek sağlıklı yaş almada çok kıymetli. GeroScience dergisinde geçtiğimiz günlerde yayınlanan bir diğer çalışma yeterli protein tüketiminin ve farklı aminoasit profillerinin metabolit profili iyileştirebileceğini ve uzun ve sağlıklı yaşamın anahtarı olabileceğinin altı çizilmiş. Tabağınızda karbonhidrat, protein ve yağ grubuna dengeli bir şekilde yer vererek, sağlıklı yaş alma yolculuğunda önemli bir adım atmış olduğunuzu hatırlayın.
Ageism terimini duydunuz mu?
Sağlıklı yaş alma ve yaşlanma arasındaki farktan bahsetmiştim. Ben yaşlanma, yaşlılık kelimelerini kullanmıyor, yaş alma ve biyolojik yaş terimlerini önemsiyorum. Bu konuda sizlere yeni tanıştığım bir terimden bahsetmek istiyorum. Sizin de yaşınızdan ötürü çekindiğiniz veya ayrımcılık hissettiğiniz oluyor mu? Peki yaş ayrımcılığın dünyada insanların en çok uğradığı ayrımcılık türü olduğunu biliyor muydunuz? Ageism yani yaş ayrımcılığı işte tam olarak bunu anlatıyor. Akla ilk ‘yaşlı’ bireylere yapılan yorumlar gelse de, gençlerin de sırf yaşlarından ötürü fikirlerinin önemsenmemesi de bu kategoriye dahil. Dünya Sağlık Örgütü bu tanımı kendi sözlüğüne alarak, ageismin ruh sağlığı üzerinde büyük etkileri olduğunu belirtiyor. Siz de kendini daima dinamik hisseden ve sadece yeni yaşına girenlerden olun. Ageism kavramını uyguladığınızı fark ettiğiniz anlarda zihninizin kontrolünü elinize almayı ve çevrenize de konu ile ilgili farkındalık yaratmayı unutmayın.