Yarın Dünya Kadınlar Günü, dileğim başta doğa ana olmak üzere tüm kadınların iyi beslenmesi
Uzun zamandır BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile açlığa son hedefi için çalışıyorum. Kadın ile erkek arasındaki sosyal ve ekonomik eşitsizliğin beslenme şartlarına da yansımasının sonuçlarını düşünmemiş olabilirsiniz. Oysaki kadının eğitimi, çalışma koşullarına kavuşması, beden, zihin ve ruh sağlığı gibi durumlar, beslenmeyle yakından ilişkili. Maalesef ataerkil toplumlarda, hâlâ yetişkin erkek ve erkek çocuk, kız çocuğa ve kadına göre daha iyi beslenme şartlarına sahip. Sofrada erkek ve erkek çocuğa öncelik verilmesi, sınırlı koşullarda besinsel ayrımcılık yapılması, toplum sağlığı ve cinsiyet eşitliği açısından göz ardı edilmemeli. Kadının beslenme bilgisinin artması ve daha iyi beslenme imkânına sahip olması da eğitim ve kırsal kalkınma açısından etkili. İyi beslenen birey daha sağlıklı bir beden, daha başarılı bir eğitim, daha güçlü bir zihin ile işgücü/kariyer yolculuğunda avantajlı olabiliyor.
Cinsiyete dayalı eşitsizlikler
BM Kalkınma programının geçen yıl sonuçlarını sizlerle paylaştığım İnsani Gelişme Raporu’nda, kadının güçlenmesi ve ekonomik alanda toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizliklere ilişkin bulgular da yer alıyor. Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi’ne göre ülkemiz 0.306’lık bir değerle 162 ülke arasında 68’inci sırada. Ülkemizde kadınların işgücü piyasasına katılım oranı ise yüzde 34 olarak belirtiliyor. TÜİK verilerine göre, Türkiye’de nüfusa kayıtlı 15 yaş üstü kadınların sadece yüzde 33’ü işgücüne katılabiliyor. Kadının işgücüne kavuşması, şiddeti azaltacak bir etkiye sahip. Çünkü şiddete uğrayan kadınların yüzde 80’i işgücüne katılamayan kadınlardan oluşuyor. Toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak, kadın ve kız çocuklarımızı güçlendirmek tüm devletlerin ortak hedefi ve mücadelesi haline gelmeli.
Doğa ana başta olmak üzere tüm kadınların iyi beslenmesi en büyük dileğim derken, aslında her vesileyle dikkat çekmeye özen gösterdiğim konu, toprağın hasta olması, tarım alanlarının kaybı, aile çiftçiliğinin ve yerel üretimin geldiği durum. Kadın işgücü ve gelir eşitsizliği durumu, tarımsal alanda da çok iç acıtıcı. Kadınlar tarladaki işin yarısından fazlasını yapmalarına rağmen, dünyadaki arazilerin yalnızca yüzde 15’ine sahipler.
Kovid-19’un yarattığı değişim
Dünyanın her yerinde kadınlar artan aile içi şiddet, işsizlik ve yoksullukla karşı karşıya. Kadınların önündeki kalıcı sosyal ve sistematik engellere ek olarak, bu yıl bir de Kovid-19 salgınıyla mücadele ediyoruz. Her yıl farklı bir temayla kutlanan 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde bu yılın teması ise “Kadın Liderliği”. BM Kadın Birimi, bu yıl öne çıkacak mesajı, Kovid-19 dünyasında eşit bir geleceğe ulaşmak olarak belirtiyor. Kadınlar, bilim insanı, doktor ve sağlık çalışanları olmak üzere Kovid-19’a karşı mücadelenin ön saflarında yer alıyor. Tüm sağlık çalışanlarımıza verdikleri emek, gösterdikleri sabır ve çaba için sonsuz teşekkür ediyorum. Koronavirüs aşısında başarıya ulaştığını açıklayan ilk şirketlerden birinin arkasında, bir Türk kadınının olması da gurur verici.
Gücünüzün farkına varın
Kadın demek yaşam demektir. Sevgili kadınlar, yaşamınızın her anında kadının gücünün farkında olun. Kendi değerinize sahip çıkın, kendinizi çok sevin, kendinize zaman ayırın, önceliklerinizi gözden geçirin ve hatırlayın ki siz iyi olmazsanız hiçbir şey de iyi olmaz. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin iyileştirilmesi, beslenmenin iyileşmesine yol açar; beslenmenin iyileştirilmesi de toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasında önemli rol oynar. Kadınların eğitimi ile çocukların boy, kilo ve bağışıklık gibi sağlık sonuçları arasındaki ilişkiye, cinsiyet eşitsizlikleri ile açlık arasındaki bağlantıya dair birçok çalışma var. Kadınların erkeklere göre daha fazla yetersiz beslenme riski altında olduğunu, kötü beslenmenin ise sağlık problemleri açısından en büyük risk faktörünü oluşturduğunu unutmayın! Kendinize iyi bakmak için beslenme planınızı da gözden geçirin. Örneğin kadınlar erkeklerden daha az kaloriye ihtiyaç duyarken bazı vitamin ve minerallere gereksinimleri ise erkeklere oranla daha yüksektir.
Demir depolarına dikkat!
Özellikle büyüme çağındaki, ergenlik dönemindeki kız çocukları, hamile ve emziren anneler ile menopoz dönemindeki kadınlar, demir yetersizliği konusunda risk grubundadır. Yağsız kırmızı et, siyah tavuk eti, yeşil ve kırmızı mercimek, kuru üzüm, badem ve demir ilave edilmiş tahıllar gibi demir açısından zengin olan besinleri tüketmek her yaş grubu kadınlar için önemlidir. Kadınların, erkeklere göre osteoporoz riskleri daha yüksektir. Kas sağlığını desteklemek için yeterli kalsiyum almanın taşıdığı önemi unutmayın! Süt ve peynir, kalsiyum açısından ilk aklımıza gelenlerden olsa da yeşil yapraklı sebzeleri ve yağlı tohumları da beslenme planınıza dâhil edin. D vitamini seviyelerinizi kontrol edin. Yağlı tohumlar, kuru baklagiller ve yeşil yapraklı sebzeler magnezyum kaynağıdırlar. Kalsiyum ve magnezyum, D vitamini ile kombine edildiğinde, kadınların kas sağlığı için büyük önem taşır. D vitamini seviyenizi ölçtürün ve yetersizlik söz konusuysa mutlaka hekim kontrolünde takviye almaya özen gösterin.