Glutensiz beslenme ne zaman gerekli?

Son zamanlarda “Glutensiz ürünler kilo vermeyi kolaylaştırır. Ben glüteni hayatımdan çıkardım daha çok kilo verdim“ gibi cümleleri eminim siz de duymuşsunuzdur. Bu ve bunun gibi beslenme akımları çalışmalarla desteklemediği sürece güvenilirliğini maalesef yitiriyor. Günlük beslenme alışkanlıklarınız doğrultusunda, belki kilo vermenize yardımcı olabilir. Peki ya kilo vermenin tek yolu bu tip beslenmeden mi geçiyor? Bu konuda yapılan bir araştırmayı sizlerle paylaşmak istiyorum.

Gastroenterology dergisinde çok yeni yayınlanan bu çalışmaya, 18 yaş ve üzeri 28 birey dahil edilmiş. Bir gruba günde 14 gram glüten içeren bir diyet verilirken, diğer gruba glütensiz bir diyet verilmiş. Çalışmanın sonucunda gluten hassasiyeti olmayan bireylerde glutensiz beslenme şeklinin bir avantaj yaratmadığı bulunmuş, ayrıca tam aksine sindirim sitemini bozabileceği de söyleniyor. Ayrıca sağlıklı bireylerde glütensiz beslenmenin uzun vadede diğer sağlık sorunlarına sebep olabileceğini gösteren başka çalışmalar da var.

Gluten; arpa, yulaf, çavdar ve buğday gibi birçok tahılda bulunan, gluten intoleransına sahip kişilerde ya da çölyak hastalarında toksik etkiler yaratabilen bir proteindir. Aynı zamanda hamurun kabarmasına, gıdanın raf ömrünün uzamasına ve elde edilen besinin kalitesinin artmasına yardımcı olur.

Çölyak hastalığı

Çölyak hastalığı ise; temelde buğday, arpa, çavdar ve yulaf gibi tahıllarda bulunan gluten maddesinin neden olduğu bir ince bağırsak hastalığıdır. Sadece ince bağırsakta sınırlı kalmayıp farklı organ ve sistemleri de etkileyebilir. Çocukluktan erişkinliğe her yaş grubunda ortaya çıkabilir. Uzun süren ishal, tekrarlayan karın ağrısı, uzun süren kabızlık, tekrarlayan kusma atakları, kilo alamama, kilo kaybı ve boy kısalığı, belirtileri arasında yer alır. Yalnız bu belirtiler olmaksızın hastalık sessiz bir seyir de gösterebilir. Hastalığın tek ve kesin tedavisi, glutensiz diyettir. Çölyak hastaları glutensiz diyete ömür boyu devam etmelidir. Aksi takdirde diyete tam uyulmaması veya bırakılması, hastalığın tekrarlamasına yol açabilir.

Glutensiz diyette ise; buğday, arpa, çavdar ve yulaf katkılı her türlü ürün (un, bulgur, irmik, makarna, şehriye, kuskus, ekmek, kek, pasta, kurabiye, bisküvi, börek, çörek, gofret, simit, kraker, dondurma külahı, unlu tatlılar, gluten içeren hazır salça, ketçap, un ilave edilen çorbalar, soslar, tarhana ve yarma) gibi besinler yasaktır.

Ayrıca galeta unuyla hazırlanmış besinler, bira, vokta gibi malt kullanılan içecekler, guten içeren hazır çorbalar, köfte, pane harçları gibi hazır çeşniler diğer yasak olan gıdalar arasında yer alıyor. Bunlara ek olarak tuzlu, soslu kuruyemişler, glutenle yapıştırıldığı için yasak kategorisinde... Kısacası, glutensiz beslenme sadece bir zayıflama yöntemi olabilmek için oldukça zor.

Glutensiz beslenmesi gereken bireylerin tükettikleri her ürün için içerik bilgisi konusunda emin olmaları gerekiyor.

Alternatif gıdalar nelerdir?

Pirinç, mısır, nohut, darı, kara buğday, amaranth, kinoa gibi gıdalar, gluten hassasiyeti olanlarda ve çölyak hastalarında gluten yerine kullanılabilecek olan tahıllardır. Ayrıca raflarda yer alan ve üzerinde ‘Glutensiz’ ibaresi bulunan un, makarna, şehriye, çikolata, kraker ve irmik gibi besinler çölyak hastalarında tercih edilebilir.