D VİTAMİNİ VE SELENYUM DÜZEYLERİMİZ KOVİD-19 ÜZERİNDE ETKİLİ Mİ?

Koronavirüs hayatımıza girdiğinden beri birçok vitamin ve mineral de hastalığa karşı koruyucu olduğu veya tedaviyi kolaylaştırdığı düşüncesiyle gündeme geldi. D vitamini ve selenyum da bu süreçte en çok konuşulan ikililerden. Peki, bilim bu konuda ne diyor, hep beraber bakalım...

D vitamini düzeyleri Kovid-19 ölüm oranlarında rol oynuyor mu?

D vitaminin bağışıklık sistemi desteklediğini, kanser, diyabet, kemik hastalıkları, depresyon gibi birçok hastalığa olumlu etkilerinin olduğunu daha önceki çalışmalardan biliyorduk. Pandemi sürecinde ise elde edilen küresel veriler, şiddetli D vitamini eksikliği ve ölüm oranları arasında bir ilişki olabileceğini gösterdi. İtalya, İspanya ve İngiltere gibi yüksek ölüm oranlarına sahip ülkelerden gelen hastaların, ciddi şekilde etkilenmeyen ülkelerdeki hastalara kıyasla D vitamini seviyelerinin daha düşük olduğu gösterildi. Bunun yanı sıra yapılan çalışmalar gösteriyor ki D vitamini virüse yakalanmanızı engellemez ama enfekte olan kişilerde komplikasyonları azaltabilir ve ölüm oranlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Kısacası, D vitamininden mucizevi bir tedavi beklemek doğru değildir ama herhangi bir eksiklik durumu söz konusuysa tamamlanması hem koronavirüs süreci hem de genel sağlık için önemlidir.

Bilinçsiz takviye kullanmayın

Bu süreçte hem bağışıklık sistemini güçlendirmesi hem de koronavirüsten koruması düşüncesiyle birçok kişi takviyelere yöneldi. Fakat bilinçsiz takviye kullanımının faydadan çok zarar getirebileceğini de hatırlatmak isterim. Aynı durum D vitamini için de geçerli. Bağışıklık sistemi için önemli etkilerinin olması herkesin özellikle de yetersizliği bulunmayan bireylerin takviye kullanmaları gerektiği anlamına gelmiyor. D vitamini seviyelerinizin düşük olması bağışıklık sisteminizi olumsuz etkileyebileceği gibi, çok yüksek olmasının da olumsuz etkilere neden olabileceği ve vücudumuzdaki sitokinlerde bir dengesizliğe yol açabileceği düşünülüyor. Bu sitokinlerin fazla artışı akciğerlere zarar verebilir ve akut solunum sıkıntısına katkıda bulunabilir. Eğer D vitamini seviyeleriniz olması gerekenin altında ise mutlaka hekim kontrolünde takviye kullanmayı ihmal etmeyin.

Selenyum

Selenyum minerali de D vitaminine benzer olarak bu dönemde sıkça konuşuldu. Selenyum eksikliği ve viral enfeksiyonlarla ilgili yapılmış çalışmalara son dönemde Kovid-19 da eklendi. Çin’de yapılan çalışmalarda yüksek selenyum seviyesine sahip bölgelerin virüsten iyileşme olasılıklarının daha yüksek olduğunu bulundu. En yüksek selenyum alımına sahip olan eyaletteki tedavi oranı, diğer tüm şehirlerin ortalamasından neredeyse üç kat daha yüksek. Bunun yanı sıra, selenyum alımının dünyanın en düşükleri arasında yer aldığı bir başka eyalette ise, Kovid-19’dan ölüm oranı, diğer tüm eyaletlerin ortalamasının neredeyse beş katı fazla olarak bulundu. Bu çalışmalar bize selenyum ile Kovid-19 arasında anlamlı bir ilişki olabileceğini gösterse de selenyumun Kovid-19’da oynayabileceği rolün değerlendirmesi için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. Yine de hem koronavirüs hem de diğer sağlık faydaları için beslenmenizde yeteri kadar selenyuma yer vermeyi ihmal etmeyin.

Selenyum hangi besinlerde bulunur?

Balık, et ve tam tahıllarda bulunan önemli bir eser elementtir. Sebze ve meyvelerde daha az miktarda bulunurken, ton balığı, somon, hindi, dana eti, ceviz, ay çekirdeği gibi besinler de selenyum içerir.

Kanda D vitamini  düzeyi ne kadar olmalı?

Kanda 25OH vitamin D düzeyi, D vitamini durumunu gösteren parametredir.

< 10 ng /ml                          : şiddetli yetmezlik

10 ng/ml 20ng/ml             : yetmezlik

21 ng/ml 29ng/ml             : eksiklik

>30 ng/ml           : yeterli

> 150 ng/ml                : toksik