KORONAVİRÜS TEST YÖNTEMLERİ
PCR Test (Polimeraz Zincir Reaksiyon)
Günümüzde Yeni Koronavirüsü (SARS-CoV-2) teşhis etmek için tüm dünyada yaygın olarak polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) yöntemi kullanılıyor. Koronavirüsün RNA’sını tespit etmek için tasarlanmıştır.
Bu yöntemde burundan ve/veya genizden sürüntü çubuklarıyla alınan örnekler, kapalı ortamlarda, dikkatli bir şekilde taşınıp laboratuvarda test edilir. Testi yapan kişilerin, çok özel şartlarda, özel kişisel koruyucu ekipman giyerek, sıkı önlemler altında yapması gerekir.
Test şu anki şartlarda ortalama 36-48 saatte sonuçlanır. Tedavi, izolasyon ve en önemlisi hastalığı doğrulanmış kişilerin yakın temasta bulunduğu kişilerin tespiti bu sayede gerçekleştirilir. Hastalara mutlaka sıkı ev izolasyonu yapılması, başka kişilerle görüşmemeleri ve klinik olarak şikayet olduğunda sağlık kuruluşuna müracaat etmeleri konularında bilgi verilir.
Testin doğru sonuç vermesi birçok faktöre bağlıdır. Yeterli miktarda numune alınması, doğru zamanda ve doğru yöntemle alınması, taşınma şartları da uygun şekilde yapıldığı sürece testler doğru sonuç verir. Testlerin değerlendirildiği laboratuvarlar uluslararası standartlarda, kalite kontrol ve validasyon çalışmaları yapılan güvenilir laboratuvarlardır.
PCR test hastalığın başladığı ilk gün pozitifleşmeye başlar. 14. gün civarında pik yapar. 28. gün civarı kaybolur.
Altyapısı ve ekonomisi güçlü ülkelerde tarama yöntemi olarak PCR test kullanılmakta. Ülkemizde de başarıyla kullandığımız PCR tarama yöntemiyle Sağlık Bakanlığımızın yapmış olduğu toplam test sayısı 600 bine dayandı, günlük yapılan test sayısı 40 bini aştı. Test sayılarında an itibariyle dünya geneline kıyasla çok iyi bir noktadayız.
ANTİKOR TEST (Hızlı Test)
PCR dışında bir diğer test türü ise kamuoyunda hızlı test olarak bilinen COVID-19 Antikor testi. Nedir bu antikor test? Antikor testlerinde kanda virüse karşı bağışıklık sistemi tarafından üretilen antikorlara bakılır. Virüs vücudumuza girdikten sonra bağışıklık sistemimiz tarafından o virüsle savaşmak üzere özel proteinler üretilmeye başlanır. Biz bu protein askerlere antikor diyoruz.
Hızlı test iki tip antikoru ölçebiliyor bunlar IgM ve IgG. Bu antikorlar, kişi iyileştikten sonra kanın özellikle plazma kısmında aylarca, hatta yıllarca barınabilir. Birkaç damla kan alınır, test kitine kanla birlikte özel bir solüsyon damlatılır ve 10 dakika içinde sonuç ortaya çıkar.
IgM antikoru virüse karşı bağışıklık sisteminin hızla verdiği cevaptır. Bu antikor koronavirüs vücuda girdikten 5-7 gün sonra kanda belirmeye başlar, 21. gün civarı kaybolur.
IgG antikoru ise daha geç verilen ancak uzun süre kaybolmayan bir cevaptır. Koronavirüs vücuda girdikten 14. gün civarında oluşmaya başlar, 35. gün civarında hala pozitif kalabilir. Tek başına pozitifliği hastalığın geçirilmiş, iyileşmiş ve aktif bağışıklık olabileceğini gösterir. Hastalığın atlatılıp kişinin işe dönmeye uygun olup olmadığını antikor testlerle anlayabiliriz.
Hastalığın erken fazlarında Antikor testler negatif çıkacağı için yanıltıcı olabilir. Bu nedenle antikor testler semptomlar başladıktan en az 3 gün geçene kadar kullanılmamalıdır. Antikor testlerin PCR testlere göre güvenilirliği daha düşüktür. Taramalarda tek başına kullanılması çok uygun değildir.
PCR ise numune miktarı ve alım şekline göre yanıltıcı negatif verme zafiyeti olabilen bir testtir. Ayrıca testlerin pozitif sonuçları güvenilir bulunurken, negatif sonuçları çok güvenilir değildir. Yani test pozitif geldiğinde güçlü bir şekil pozitif olduğuna inanabiliriz ama negatif gelirse bu kesinlikle negatif olduğunuz anlamına gelmez.
Dolayısı ile PCR ve Antikor testler birbirlerinin alternatifi değil birbirlerinin tamamlayıcısı olarak düşünülmelidir.
Testlerin pozitif ve negatifliklerinin bakıldığı döneme göre hangi anlama geldiğini grafik üzerinden yorumlayabilirsiniz.
