Soru: Türkiye’de yaşayan yabancıların gelir testi yaptırması zorunlu mu?
Cevap: Sigortalılar ve sigortalı bir kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler için genel sağlık sigortasına primi ödeme zorunluluğu yok. Dolayısıyla, sigortalıların gelir testi yaptırması gerekmiyor. Bakmakla yükümlü olunan kişi statüsündekiler de annesi, babası veya eşi üzerinden sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyor. Fakat işsizler ve bir başkasının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde olmayanlar için gelir testi yaptırma ve gelir testi sonrası belirlenen primi ödeme yükümlülüğü söz konusu.
Bakmakla yükümlü olunanlar
Sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişiler; çalışmamak ve emekli olmamak, dul veya yetim aylığı almamak, malullük aylığı bağlanmamak, sürekli iş göremezlik geliri almamak şartıyla, sigortalının eşi; öğrenime devam etmiyorsa 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde mesleki eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını geçmemiş çocukları; geçimi sigortalı tarafından sağlanan anne ve babasıdır.
Herkes kapsama alanında
Türkiye’de ikamet eden herkes genel sağlık sigortası kapsamında. Çalışmak için gelen yabancılar da genel sağlık sigortasından yararlanabilir. Ancak bunun şartları var. Buna göre; kesintisiz bir yıllık ikamet süresini dolduran yabancılardan, kendi ülkesinde sigortalı olmayanlar ve kendi mevzuatlarından dolayı Türkiye’de sağlık hizmetlerinden yararlanamayanlar genel sağlık sigortalısı olabilir.
Oturma izni almış, 1 yıldan beri Türkiye’de ikamet eden ve yabancı bir ülke mevzuatına göre sigortalı olmayan kişiler genel sağlık sigortasından yararlanabilmek için gelir testi yaptırarak prim ödemek durumunda. Bu kişiler belirlenen primleri ödedikten sonra sağlık hizmetlerinden yararlanmaya başlayabilir.
GSS yabancılara zorunlu değil
Türkiye’de ikamet eden yabancılar Türkiye’de bulundukları ilk bir yıl içerisinde genel sağlık sigortalısı olmak zorunda değil. Süre sonunda İsterlerse gelir testi sonrası belirlenen primleri ödeyerek sağlık hizmetlerinden yararlanabilirler. Bu durumdaki yabancılar 29.05.2013 tarihine kadar zorunlu olarak genel sağlık sigortalısı olmak durumundaydılar. Bu tarihten sonra yapılan değişiklikle, 1 yılı aşkın süredir Türkiye’de ikamet eden yabancılara istekleri halinde genel sağlık sigortalısı olma hakkı tanındı. Yani, zorunluluk ortadan kalktı. Bu tarihten sonra genel sağlık sigortalısı olan yabancılar genel sağlık sigortasından istekleri doğrultusunda değil ancak ikametlerini Türkiye’den almaları veya Türkiye’de başka bir sigortalılık statüsüne tabi olmaları kaydıyla çıkabilir.
Bakmakla yükümlü olduğu kişiler de genel sağlık sigortasından yararlanabilir. Dolayısıyla, eşi ve çocukları da sağlık hizmeti alabilir.
Yabancı öğrenci isterse...
Öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerden, ilk kayıt tarihinden itibaren üç ay içinde dilekçeyle SGK’ya müracaat edenlerin, talep tarihini takip eden günden itibaren genel sağlık sigortalılığı başlatılmakta ve öğrenimleri süresince genel sağlık sigortalılıkları devam etmektedir. Süreyi kaçıranlar için öğrenim hayatı boyunca genel sağlık sigortalısı olmaları mümkün değil. Konuyla ilgili olarak öğrenciler bilgilendirilmeli, yararlanmak isteyenlerin bu süreyi kaçırmamaları sağlanmalı. Yabancı öğrencilerin ödeyecekleri prim miktarı bir öğrenim dönemi için prime esas günlük kazanç alt sınırının 30 günlük tutarı kadardır.
