Bu yaz turizm sektörü için zor bir dönem olması bekleniyor. Rusya ile yaşanan problemler ve üzücü terör olayları neticesinde rezervasyonlarda önemli ölçüde düşüş var. Bu nedenlerle uzun dönemdir çare arayışında olan sektöre can suyu Çalışma Bakanı Süleyman Soylu’dan geldi. Geçen hafta açıklanan Turizm Sektörü İstihdam Destek Paketi sektörün bu yazı en az hasarla atlatması için hazırlandı. Soylu ve ekibi sektörün sorunlarını dinledi ve hem kısa vadede, hem uzun vadede çözüm olabilecek reçeteyi hazırladı. Sektörün yoğun olduğu Nisan-Aralık döneminde istihdam edilen kişiler Ocak-Mart döneminde otellerin tadilatta olması ve sezon dışı dönem olması nedeniyle işsiz kalırlar. Bir sonraki sezonda yeniden aynı otelde çalışmaya devam etmek isteyen çalışanlar da bu dönemde ücret almamayı göze alırlar ve sezon açıldığında yeniden aynı işlerine geri dönerler. Bu dönemde iş sözleşmesi askıda kalmış olur ve işveren çalıştırmadığı işçisine ücret ödemez ve dolayısıyla sigortasını da yatırmaz. Çalışanlar zor durumda kalır, kredi bile çekemeyebilirler.
3 ay İŞKUR ödeyecek
Sektörel istihdam paketinde bu düzenin çalışanlar üzerinde yarattığı hasarın azaltılmasına yönelik çok önemli bir düzenleme var. 2015 yılında çalıştığı işyerinde en az 3 ay askıda kalmış ve 2016 yılında aynı işyerinde en az 9 ay çalıştırılacak işçilerin çalıştırılmadıkları 3 aylık dönemde ücretleri ve sigorta primleri İŞKUR tarafından ödenecek. Dolayısıyla, sezon dışı dönemde çalışanlar gelir elde etmeye devam edecekler. Bu dönemde çalışanların kendilerini geliştirmeleri için mesleki eğitimlere tabi tutulması da söz konusu olacak. Böylece, yeniden çalışmaya başlanılan dönemde ücret artışını gerekli kılacak bir beceri artışı bile söz konusu olabilecek. Bu kapsamda Antalya ve Muğla’da konaklama faaliyeti yürüten işletmelerde bu şekilde çalışan 44 bin 753 kişiye 260 milyon TL’lik destek sağlanması hedefleniyor. Pilot uygulamanın başarı düzeyine göre ilerleyen dönemde bu uygulamanın kalıcı hale gelmesi de sağlanabilir. Turizm sektörü bu problemin çözülmesi ile özellikle gençlerin ilgi odağı haline gelebilir.
Toplu iş sözleşmeliler
Toplu iş sözleşmeleri ile denkleştirme süresinin turizm sektöründe 6 aya kadar uzatılması imkanı getirilecek. Böylece, işverenlerin sendikalara ve toplu iş sözleşmelerine karşı olan negatif tavrının da değişmesi öngörülüyor. Çalışanların sendikalı olduğu bir otelde işveren 3 ay yoğunlaştırılmış çalışma haftası uygulayarak sonraki 3 ay bu süreyi denkleştirecek. Otelin kalabalık olduğu bir hafta yapılan ekstra çalışmaları daha sonra denkleştirme imkanına sahip olacak. Böylece sendika karşıtı olan işverenlerin sendikalara ve toplu iş sözleşmelerine olan negatif tavrı da değişebilir.
Yabancı iznine kolaylık
Paketin önemli bir diğer noktası da, turizm sektöründe yabancı istihdamı ile ilgili. Turizm sektöründe yabancı istihdam etmek isteyen bir işveren, yabancıya minimum asgari ücretin 3 katı tutarında ücret ödemek zorunda. Değişiklik sonrası bu tutar asgari ücrete indirilecek. Yabancı istihdam etmenin önündeki zorluklardan belki de en önemlisi de kalkacak.
Sektörün en önemli problemlerinden birisi olan sezon içi ve dışı dönemdeki çalışma sürelerinin denkleştirilmesi konusunda da çok önemli bir düzenleme yakın zamanda hayata geçirilecek. İş Kanununun bugünkü haliyle denkleştirme süresi en fazla 2 aylık süre için uygulanabiliyor. Dolayısıyla, işçiye bir ay boyunca 45 saatin üzerinde yapılan çalışmaların bir sonraki ay işçiye eksik çalışma yaptırılarak denkleştirilmesi gerekiyor. Turizm sektörü için bu konuda bir esneklik getirilecek ve denkleştirme süresi 4 aya çıkartılacak. Bu sayede, turizm sektörünün en yoğun olduğu Haziran Temmuz döneminde günlük 11 saati aşmamak üzere haftalık 45 saatin üzerinde çalıştırılan işçiler Ağustos Eylül döneminde eksik çalıştırılarak denkleştirme uygulaması çerçevesinde istihdam edilebilecekler. Bu düzenleme İş Kanununda değişiklik yapılması ile hayata geçirilecek.
