Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen yeni torba kanun, başta Sosyal Güvenlik Kurumu olmak üzere devletin bazı alacaklarına yapılandırma getiriyor. Kısa sürede TBMM’de kabul edilip yasalaşması beklenen tasarı, tahakkuk ettiği halde ödenmemiş ve SGK tarafından izlenmeye başlanmış alacakları yapılandırmayı içeriyor.
Tasarıyla yapılandırılacaklar, sadece SGK alacaklarıyla sınırlı değil. Sigorta primleri, topluluk sigortası primleri, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi başta olmak üzere sosyal güvenlik alacaklarına ek olarak çeşitli vergiler ve vergi cezaları, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ödenecek katkı payı, gümrük vergileri ve idari para cezaları ile bu alacaklara ilişkin her türlü faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi, cezai faiz ve gecikme cezalarına ilişkin yapılandırmanın da yasalaşması bekleniyor.
Hangi alacaklar?
Yapılandırmaya konu olacak alacakların başında sigortalıların 2016 haziran ayı ve önceki aylara ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primiyle bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme cezası alacakları geliyor. Kişinin 4/a’lı, 4/b’li veya 4/c’li olması fark etmiyor. İsteğe bağlı sigortalıların 2016 haziran ayı ve önceki aylara ilişkin isteğe bağlı sigorta primlerinin yanı sıra gecikme cezası ve gecikme zammı borçları da yapılandırma kapsamında.
Yaşlılık aylığı alırken 4/b kapsamında çalışanlar, sosyal güvenlik destek priminden muaf tutulmuştu. Ancak bu muafiyet 10 Şubat 2016’da yayınlanan 6663 sayılı “Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile yürürlüğe girmiş ve kanunun yürürlük tarihinden sonrası için geçerli olmuştu. Torba Kanun 2016 Şubat ayı ve öncesine ait SGDP borçları ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacaklarını da yapılandırıyor.
Gelir testi sonucu aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarının asgari ücretin üçte biri ve üzerinde olduğu tespit edilenlerle, gelir testine girmediği için doğrudan genel sağlık sigortalısı sayılanların genel sağlık sigortası prim borçları da yapılandırmaya dahil edilmiş.
Ayrıca 30.06.2016 (bu tarih dâhil) tarihine kadar bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ve ihale konusu işlerden kaynaklanan, yapılan ön değerlendirme, araştırma veya tespit sonucunda eksik işçilik tutarı tespit edilen işlere ait sigorta primi ile 30.06.2016’ya kadar işlenen fiillerden dolayı uygulanan idari para cezaları, bunların gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları yapılandırma kapsamına alınıyor. Bu tarihten sonraki borçlar yapılandırmaya girmiyor.
Ne kadarı silinecek?
Düzenlemeyle, yapılandırma kapsamına giren alacakların ana parası korunuyor, sadece bu alacaklara ait gecikme zammı ve faiz siliniyor. Ana para üzerinden Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranı esas alınarak yeniden hesaplama yapılıyor ve kişilerin borçları buna göre güncelleniyor.
Yapılandırılan borçların taksitle ödenmesine de imkan tanınıyor. Ancak taksitli ödemelerde belirlenen yapılandırılmış miktar, kanunla belirlenen oranlarla çarpılıp güncelleniyor. Bulunan tutar, taksit sayısına bölünerek 2’şer aylık dönemlerde ödenecek taksit tutarı hesaplanıyor. Kişiler borçlarını daha kısa sürede bitirmek isterse, geriye kalan bakiye tutar ilgili katsayılarla güncellenerek düşürülüyor. İlk taksit, yapılandırma kanunu yürürlük tarihini izleyen 4. aydan itibaren ödenmek zorunda.
Aynı düzenlemeyle, bir takvim yılında 2’den fazla taksit veya cari primin ödenmemesi yahut geç ödenmesi halinde de, yapılandırma iptal edilecek.