Kalp krizi, trafik kazası iş kazası sayılır mı?

Sigortalılar çalışma hayatında iş kazasıyla karşılaşabilirler. İş kazası sonucu SGK’nın sigortalılara ve geride kalanlara sağladığı bazı yardımlar söz konusudur. Ancak bu yardımların sağlanması için SGK’nın olayı iş kazası olarak tanımlaması gerekir. Aksi takdirde, sigortalılar SGK’dan sağlanan yardımları alamaz. Bugünkü yazımda iş kazası sonucu sigortalılara sağlanan yardımları ve SGK’nın hangi olayları iş kazası olarak tanımladığını açıklamaya çalışacağım.

1 SGK’ya göre iş kazaları nasıl tanımlanıyor?

SGK’ya göre iş kazası; sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, işveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır. Dolayısıyla, örneğin işyerinde düşüp kafasını yere vuran işçinin hemen o anda değilse bile sonradan geçirdiği beyin kanaması nedeniyle hayatını kaybetmesi de iş kazası sonucu ölüm olarak değerlendirilmektedir.

2 Trafik kazası ne zaman iş kazasından sayılır?

SGK’nın iş kazası tanımında sigortalının görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda geçirdiği kazaya da yer veriliyor. Ayrıca, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş geliş esnasında yaşanan kazalar da iş kazası olarak değerlendiriliyor. Bu çerçevede, işveren sigortalıya araç tahsis etmişse, sigortalının bu araçla işe gidiş geliş sırasında yaptığı trafik kazası iş kazası olarak değerlendirilir. Ancak sigortalı kendi arabasıyla işe gelip gidiyorsa bu gidiş geliş esnasında yaşanan kaza iş kazası değildir. Bu kaza nedeniyle SGK sigortalıya veya geride kalan hak sahiplerine yardımda bulunmaz.

3 İşverenin emriyle bir yere gönderilen işçinin geçirdiği kaza iş kazası mıdır?

İşveren eğer işçisini işi dışında bir görevle bir yere göndermişse, bu sürede yaşanan kaza da iş kazasıdır. Örneğin, işveren sigortalıyı “Şu telefon faturasını bankaya yatır da gel” diyerek bankaya göndermişse ve sigortalı yolda karşıdan karşıya geçerken trafik kazası geçirirse, bu kaza iş kazası olarak değerlendirilir. Ancak işe yürüyerek gidip gelen işçinin işe gelirken geçirdiği trafik kazası iş kazası değildir.

4 İşyerinde geçirilen kalp krizi iş kazası mıdır?

SGK 2016 yılında yayımladığı genelgeye kadar, işyerinde kalp krizi geçiren bir kişinin geçirdiği kalp krizinin niteliğine göre geride kalanlara gelir bağlanıp bağlanmayacağına karar veriyordu. Buna göre işyerinde kalp krizi geçiren işçi, eğer kalp krizini dışarıdan bir etki olmaksızın ve işyerindeki bir olayla ilgili olmadan geçirmiş ise bu kazayı iş kazası olarak değerlendirmiyor ve bu kişi kalp krizi sonucu hayatını kaybetmiş ise geride kalanlara gelir bağlamıyordu. SGK bu uygulamasından geçtiğimiz yıl vazgeçti. Artık işyerinde geçirilen her kalp krizi SGK nezdinde de iş kazası olarak değerlendirilecek ve kalp krizi geçiren kişiye iş kazası sigorta kolundan sağlanan yardımlar yapılacak. Kalp krizinin yanında süreğen hastalıklar nedeniyle işyerinde yaşanan ölümler de aynı çerçevede değerlendirilecek.

5 İş kazası geçiren sigortalıya hangi yardımlar yapılıyor?

SGK iş kazası geçiren sigortalıya kaza sonrasındaki duruma göre yardımlar yapıyor. İş kazası sonrası hastaneye gidip rapor alan sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneği ödeniyor. Örneğin, işyerinde işini yaptığı sırada ayağı kayıp düşen ve ayağı kırılan sigortalı hastaneye gidip 10 günlük rapor alırsa SGK 10 gün için sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneği ödüyor. Sigortalı geçirdiği iş kazası sonrası meslekte kazanma gücünü en az yüzde 10 oranında kaybettiğini sağlık kurulu raporuyla belgelerse, bu durumda SGK’dan sürekli iş göremezlik geliri alabiliyor. İş kazası sonrası sigortalı eğer hayatını kaybederse geride kalan hak sahiplerine ölüm geliri bağlanıyor. İş kazası sonrası hayatını kaybeden sigortalının ölüm geliri almakta olan kız çocuğunun evlenmesi halinde, SGK kız çocuğuna evlenme ödeneği veriyor. İş kazası sonucu ölüm halinde SGK cenazeyi kaldıran kişilere cenaze ödeneği de ödüyor.

6 SGK iş kazası sonrası raporlarda her gün için ödeme yapıyor mu?

SGK hastalık sigortası çerçevesinde istirahat raporu alan sigortalılara üçüncü günden itibaren geçici iş göremezlik ödeneği öder. Ancak iş kazası halinde durum farklıdır. İş kazası sonucu istirahat raporu alan sigortalıya raporun ilk gününden itibaren geçici iş göremezlik ödeneği ödeniyor. Örneğin, sigortalı hasta olduğu için 10 günlük rapor alırsa SGK’dan 7 günlük geçici iş göremezlik ödeneği alabilirken, iş kazası sonucu istirahat raporu alması halinde 10 günlük geçici iş göremezlik ödeneği alabilir.

7 İş kazası sonucu ölen sigortalıdan ölüm aylığı alınabilmesi için prim günü şartı aranıyor mu?

Ölüm sigortası kapsamında SGK geride kalan hak sahiplerine aylık bağlamak için ölen sigortalının belirli bir süre prim ödemiş olması şartını arar. Ancak iş kazası sonrası ölümlerde ölen sigortalının bir gün bile sigortasının olması yeterlidir. Hatta sigortalının işe girişi yapılmamış olsa bile geçirilen kaza sonrası SGK durumu sorgulayarak sigortalının o işyerinde çalıştığını tespit ederse geride kalanlara ölüm geliri bağlamaktadır. Bunun yanında, iş kazası sonrası ölen kişinin ölüm sigortasından da aylığa hak kazanması halinde iş kazası sigorta kolundan ölüm geliri, ölüm sigortasından ise ölüm aylığı birlikte bağlanır.

8 Babası iş kazasından ölen kız çocuğuna her durumda çeyiz parası veriliyor mu?

Babasını veya annesini iş kazası nedeniyle kaybeden ve ölüm geliri almakta olan kız çocuğunun evlenmesi halinde ölüm geliri kesilir. SGK resmi nikâhla evlenen kız çocuğuna ölüm gelirinin iki yıllık tutarını peşin olarak evlenme ödeneği olarak öder. Eğer kız çocuğu iki yıllık süreden önce boşanırsa iki yıllık süre dolduktan sonra tekrar ölüm geliri almaya hak kazanır.

9 Cenaze ödeneği ne kadar verilir?

Cenaze ödeneği sigortalının sırasıyla eşine, yoksa çocuklarına, o da yoksa ana babasına, o da yoksa kardeşlerine verilir. Cenazenin bu kişiler dışında gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırıldığının belgelenmesi durumunda, masraflar gerçek veya tüzel kişilere ödenir. 2017 yılı için SGK’nın belirlediği cenaze ödeneği tutarı 531 TL’dir.

10 İş kazası olmayan bir olay iş kazası olarak bildirilirse sonuçları ne olur?

SGK’ya bildirilen olayın iş kazası sayılıp sayılmayacağı hakkında bir karara varılabilmesi için gerektiğinde SGK’nın denetim ve kontrolle yetkilendirilen memurları tarafından veya iş müfettişleri vasıtasıyla soruşturma yapılabilir. Bu soruşturma sonunda yazılı olarak bildirilen hususların gerçeğe uymadığı ve olayın iş kazası olmadığı anlaşılırsa, SGK tarafından bu olay için yersiz olarak yapılmış bulunan ödemeler, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren gerçeğe aykırı bildirimde bulunanlardan, yasal faiziyle birlikte geri istenir ve bu kişilere idari yaptırım uygulanır.