Soru: Emekli olduktan sonra işyeri açtım, 3 yıl işlettim, SGK’ya da destek primi ödedim. Şimdi işyerimi kapatıyorum. Bu kesinti ne zaman bitecek?
CEVAP: Emekli olduktan sonra çalışanlar Sosyal Güvenlik Destek Primi adı altında bir primi SGK’ya ödüyorlar. Ödemiş oldukları prim miktarı da emekli aylıklarının yüzde 15’i oranında. Bu oran temmuz ayından itibaren yüzde 10’a düşecek. Aslında birçok emeklimiz bu ayrıntıyı bilmediği için SGK adlarına önemli miktarlarda borç da çıkardı. Neyse ki bu borçların yapılandırılmasıyla beraber, bu durumda olan emeklilerimiz bir nebze olsun rahat nefes aldılar. Diğer yandan, bu prim kesintisinin farkında olan, primini ödeyen emeklilerimiz de ticari faaliyetlerini sonlandırdıklarında söz konusu kesintiden kurtulmuş oluyor. SGK kimin ticari faaliyetini sonlandırdığını anında tespit edemediği için, bu kesintinin sona erdirilmesi için yapması gereken bürokratik işlemler var.
Emeklilerimiz ticari faaliyetlerini sonlandırıp, vergi mükellefiyetlerini kapattıkları tarihten itibaren 15 gün içinde, bulundukları yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne yazılı olarak müracaat ederek ticari faaliyetlerine son verdiklerini bildirmeli ve bu nedenle sosyal güvenlik destek primi kesintisinin sonlandırılmasını talep etmeliler.
Aynı süre içinde, vergi dairesi de Sosyal Güvenlik Kurumu’na emekli kişinin mükellefiyetinin bittiğini bildirecektir. Bu işlemlerin tamamlanmasıyla, emeklinin ticari faaliyetini terk ettiği tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren, destek primi kesintisi sonlandırılır.
Ticaretle uğraşmaktan vazgeçtiği için emekli aylığından yüzde 15 kesinti yapılmayacağından, emeklinin eline yüzde 15 fazla para geçer. Bu artıştan faydalanmak için sözü edilen sürecin tamamlanması gerekir.
Doğum izinlerinde ücret...
SORU: Eşim bugünlerde doğum yapmaya hazırlanıyor. İşçilere tanınan 5 günlük izinden nasıl yararlanabileceğim? Bu izin süresince ücretim kesilecek mi?
CEVAP: 6645 sayılı Torba Kanun ile işçilere eşlerinin doğum yapması halinde ücretli izin hakkı getirildi. Söz konusu yasal düzenleme öncesinde işçiler eşlerinin doğum yapması halinde ücretsiz izin kullanabiliyorlardı. İş Kanunu’na eklenen madde ile bu izin ücretli hale getirildi. Eşi doğum yapan işçiler beş gün ücretli izin kullanabilecekler. Bu iznin kullanılabilmesi için doğum belgesi ile işverene başvurulması gerekiyor.
Eşi doğum yapan işçi, hastaneden alınan doğum belgesini işverene verdiği zaman beş günlük ücretli izin hakkını kullanabilecek. Bunun yanında işçilere annesinin, babasının, eşinin, kardeşinin ve çocuğunun vefatı halinde de üç gün ücretli izin hakkı getirildi. Ölüm halinde işçinin izin kullanabilmesi için ölüm belgesinin işverene sunulması gerekiyor.
Belgesiz izin olmaz
İşçiler, her iki izni de kullanabilmek için gerekli belgeleri işverene mutlaka sunmalı. Aksi taktirde işveren ay içerisinde iki gün mazeretsiz işe gelinmediği iddiası ile işçinin iş sözleşmesini feshedebilir. Bu durumla karşılaşmamak için doğum ve ölüm hallerinde işverene gerekli belgeleri vererek izinleri kullanmak gerekmektedir.