Evdeki gündelikçiye 100 TL devlet desteği

Asgari ücretteki artışla birlikte işveren sigorta primlerinin 100 TL’sinin Hazine tarafından karşılanmasını öngören yeni düzenleme, evde çalıştırılan hizmetlileri de kapsayabiliyor...

Asgari ücretin 1.300 TL olmasının ardından çalışma hayatında pek çok parametre değişti. İşverenlerin ödeyecekleri prim miktarı ile buna bağlı olarak işçilik maliyetleri yüzde 30 arttı. Bu yılki ücret zamları dahi asgari ücretteki artış sonrası farklılaştı. Pek çok işveren bütçelerini revize edip bu yıl personel maliyetlerini yeniden gözden geçirmeye başladı. Asgari ücretteki artışın işsizliğe neden olmasını engellemek adına işveren sigorta primlerinin 100 TL’sinin Hazine tarafından karşılanmasını öngören düzenleme Meclis’e geldi. Destek, bu şekilde hayata geçerse evinde gündelikçi çalıştıran ev sahipleri de 2016 yılı boyunca 100 TL destekten yararlanabilecek.

Nasıl hesaplanacak?

İşverenlerin ödeyecekleri sigorta primlerinin Hazine tarafından karşılanacak tutarına ilişkin hesap, 2015 yılında SGK’ya verilen aylık prim ve hizmet belgeleri üzerinden yapılacak. 2016 yılının Ocak ayında Hazine’nin karşılayacağı miktar, 2015 Ocak ayında işyerinden SGK’ya verilen aylık prim ve hizmet belgesinde prime esas kazancı 2 bin 550 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam gün sayısının 3.33 TL ile çarpılmasıyla bulunacak.

Örneğin, 2015 Ocak ayında 10 kişinin SGK’ya bildirildiği bir işyerinde, bu kişilerin toplam prime esas kazançları 2 bin 550 TL’nin altındaysa bütün sigortalılar kapsamda olacak. Kapsamdaki sigortalıların 2015 yılı Ocak ayında SGK’ya bildirildiği toplam gün sayısı 300 ise, bu durumda 300x3.33= 999 TL, 2016 yılının Ocak ayında SGK’ya bildirilen toplam sigorta priminden indirilecek.

Bu şekilde hesaplanan toplam tutar, 2016 yılı Ocak ayında sigortalı SGK’ya asgari ücret düzeyinden bildirilmese de uygulanacak. Dolayısıyla, Hazine’nin desteğinden yararlanmak adına işverenlerin SGK’ya eksik prim bildirmesi riski olmayacak. Diğer yandan, 2016’da yeni açılan işyerlerinde, tüm sigortalılar için SGK’ya bildirilen toplam gün sayısı üzerinden destekten yararlanmak mümkün olacak.

Hile yapan yanar!

Hazine desteği konusunda yeni açılan işyerleri avantajlı olduğundan, işverenlerin bu konuda hile yapmasının önüne geçilmesi için önergede konuya ilişkin hüküm var.

Buna göre mevcut bir işletmenin kapatılarak, değişik ad, unvan veya bir iş birimi olarak açılması, yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi muvazaalı işlem tesis ettiği anlaşılan işyerlerinden, Hazine’nin verdiği tutar, gecikme cezası ve zammıyla birlikte geri alınacak. Ayrıca, bu tespitten sonraki aylar için de söz konusu işyerleri için Hazine desteği uygulanmayacak.

Gündelikçi için...

Hazine desteği konusunda işyerinde çalışan sayısı sınırı olmadığından, tek bir sigortalının uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak çalıştığı işyerleri de destekten yararlanabilecek. Bu da, gündelikçi çalıştırmak amacıyla açılan SGK dosyalarının da destek kapsamında olduğu anlamına geliyor.

Geçen yıl aylık 2 bin 550 TL’ye kadar ücretle gündelikçi çalıştıran ev sahipleri de 100 TL destekten yararlanacak. Bu durumda, asgari ücretten gündelikçi çalıştıran ev sahibi için toplam maliyet 1.935,23 TL yerine 1.835,23 TL olacak. Ev sahiplerinin 100 TL’si ceplerinde kalacak.

TUİK verilerine göre ev hizmetleri sektörünün de içinde yer aldığı “diğer hizmet faaliyetleri” işkolunda toplam 287 bin kadın çalışıyor. Bu sektördeki kadınlar arasında kayıt dışı oranı yüzde 59 ile çok yüksek. Sektör, toplamda yüzde 45’lik kayıt dışı istihdam oranıyla tarım, ormancılık ve balıkçılıktan sonra kayıt dışılığın en yüksek olduğu sektör konumunda. 2016’da yeni açılacak dosyalara sorgusuz sualsiz uygulanacak destek, ev hizmetlerinin de içinde bulunduğu “diğer hizmet faaliyetleri” sektöründe kayıt dışılığın azaltılması anlamında destek sağlayabilir.

Hazine desteğinden yararlanmak için SGK’ya verilecek aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresinde verilmesi şart. Bu süre aşıldıktan sonra verilen bildirgeler için destek uygulanmayacak. Dolayısıyla, işverenlerin bir sonraki ayın 23’üne kadar aylık prim ve hizmet belgelerini SGK’ya vermeleri gerek. Aksi halde, destekten faydalanamayacaklar. Özellikle gündelikçi çalıştıran ev sahiplerinin bu süreye dikkat etmesi çok önemli. Kendi aylık prim ve hizmet belgelerini kendileri hazırlayan ev sahipleri, bu süreyi geçirmemeye dikkat etmeli.

Diğer yandan, denetim ve kontrolle görevli memurlarca kayıt dışı istihdam tespit edilen işyerleri ile SGK’ya prim ve idari para cezası borcu bulunan işyerleri de destekten yararlandırılmayacak. Ancak, prim ve idari para cezası borçları taksitlendirilmişse destek uygulanacak. Bu nedenle, işverenlerin hem aylık prim ve hizmet belgelerini zamanında vermeye, hem de primleri zamanında ödemeye dikkat etmeleri önemli.