Emeklinin 3 beklentisi
Bu yıl SSK, Bağ-Kur ve memur emeklilerinin beklentileri tam olarak karşılanmadı. Emeklilerin öncelikli talepleri arasında görevdeki memurlara yapılan 8.077 TL’lik zammın bir benzerinin kendileri için de yapılması, refah payının adil olması ve en düşük emekli aylığı miktarının artırılması var...
Temmuz ve ocak ayları emekliler için zamların belirlendiği aylardır. Yılda iki kez maaşlarına zam alan emeklilerin zam oranları emekli oldukları statüye göre belirlenir. SSK ve Bağ-Kur’lular için enflasyon oranları, memurlar için ise toplu sözleşme belirleyicidir. İki yıldır refah payı düzenlemesi ile enflasyona karşı emekli maaşlarının erimemesine çalışılıyor. Bu yıl SSK, Bağ-Kur ve memur emeklilerinin beklentilerinin tam olarak karşılanmadığı görülüyor.
-SSK emeklileri: SSK emeklileri kural olarak son 6 aylık enflasyon oranında maaşlarına zam alıyorlar. Temmuz ayında ocak – haziran döneminde gerçekleşen enflasyon oranı kadar SSK emeklisinin maaşı zamlanıyor. Bu yıl yüzde 19.77 olarak gerçekleşen altı aylık enflasyon oranına refah payı eklenerek SSK emeklisinin zam oranı yüzde 25’e yükseltildi. Yaklaşık 7 milyon SSK emeklisi yüzde 25 zamlı maaşlarını temmuz ayında aldılar. Ancak enflasyon karşısında zamlı maaşların hızlı bir şekilde erimesi söz konusu oldu.
-Bağ-Kur emeklileri: Bağ-Kur emeklileri için de aynı şartlar geçerli. Onlar da son altı aylık enflasyon oranında yılda iki kez maaşlarına zam alıyorlar. Yüzde 19.77 olarak gerçekleşen son altı aylık zam oranı refah payıyla yüzde 25’e tamamlandı. Ancak 1.7 milyon Bağ-Kur emeklisinin beklentileri de bu oranla karşılanamadı. Özellikle temel gıda maddelerinde gerçekleşen artışlar ve akaryakıt zamları sonrası neredeyse bütün hizmet ve ürünlerde gerçekleşen artışlar emekli maaş zamlarının ilk aydan erimesine neden oldu.
-Memur emeklileri: Memur emeklilerinin zam oranları ise iki yıl için yapılan toplu sözleşmeler ile belirleniyor. 2021 – 2023 dönemini kapsayan toplu sözleşme uyarınca memur emeklilerinin zam oranı yüzde 17.55 olarak ortaya çıkmıştı. Memur emeklileri için de uygulanan refah payı sonrası memur emeklilerinin zam oranı da yüzde 25 oldu. Ancak 1.6 milyon memur emeklisi için de bu oran yeterli gelmedi. Memur emeklileri en çok görevdeki memurlara uygulanan seyyanen zammın kendilerine uygulanmaması nedeniyle rahatsız oldular. Memur emeklileri de seyyanen zam ya da enflasyon karşısında ilave bir zam beklentisi içerisindeler.
-Görevdeki memurlar: Görevdeki memurların zam oranları da toplu sözleşme çerçevesinde belirleniyor. 8.077 TL’lik seyyanen zam ile en düşük memur maaşı 22 bin TL’ye yükseltildi. Ancak 8.077 TL’lik seyyanen zam emekli ikramiyesine ve emekli aylığına yansımayacak. Ayrıca 2024 yılı ocak ayı zammında da dikkate alınmayacak. Dolayısıyla görevdeki memurlar önümüzdeki yıl ocak ayında halihazırdaki maaşları üzerinden değil 8.077 TL’lik ilave ödeme olmadan hesaplanacak aylıkları üzerinden zam alacaklar. Bugünlerde devam eden ve 2023 – 2025 yıllarını kapsayan toplu sözleşme görüşmelerinde bu konu masaya yatırılıyor ve bu nedenle daha yüksek zam oranları talep ediliyor. Görevdeki memurlar bu ilave ödemenin emekli aylığına yansıtılmasını da bekliyorlar.
SSK ve Bağ-Kur emeklisi ne istiyor?
Emekliler refah payına dair Torba Kanun Meclis’ten geçerken Devlet Bahçeli’nin 8.077 TL’lik seyyanen artışın emeklilere de uygulanması yönünde dillendirdiği öneri sonrası heyecanlandılar. Ancak bu yönde bir madde Torba Kanun’a eklenmediği için emeklilere seyyanen bir zam yapılmadı. Emekliler görevdeki memurlara yapılan 8.077 TL’lik zammın bir benzerinin kendileri için de yapılmasını talep ediyorlar. Yüzde 25’lik zam oranı yeterli gelmediği ve enflasyon karşısında emekli aylıkları hızlı bir biçimde eridiği için emekliler geriden değil, enflasyonun öncesinden bir artış beklentisindeler.
Bu konuda hükümetin ocak ayını işaret etmesi sonrası emeklilerin beklentileri azaldı. Ancak 8 Ağustos’ta Meclis’in olağanüstü toplantıya çağrılması sonrası az da olsa emeklilerin beklentilerinin alevlendiğini söylemek mümkün.
En düşük emekli aylığı 10.000 TL olsun talebi
Emeklilerin bir diğer talebi ise en düşük emekli aylığı miktarının artırılması. Hali hazırda en düşük emekli aylığı 7.500 TL olarak ödeniyor. Ancak bu tutar aylığın hak edildiği anlamına gelmiyor. Yalnızca kişinin hak ettiği kök aylık eğer 7.500 TL’den düşükse aradaki fark Hazine tarafından tamamlanıyor. Dolayısıyla haziran ayında 7.500 TL emekli aylığı alan ancak hak ettiği kök aylık 6.000 TL ve altında olan kişiler için yüzde 25’lik zam sonrası emekli aylığı değişmedi. Bu kişiler zaten en düşük sınırdan aylık alıyorlardı ve enflasyon karşısında eriyen aylıklarına zam da alamayınca büyük bir hayal kırıklığı yaşadılar. Bu durumdaki kişilerin en düşük emekli aylığının 10.000 TL’ye çıkartılması yönünde talepleri var. Bu talebin karşılanması ancak halihazırdaki uygulamadan farklı olarak bundan sonra bu kişilerin emekli aylıklarının da en düşük aylık tutarı üzerinden zamlanması sağlanmalı.
Bu sayede kişilerin hiç zam almamış olmak gibi bir durumu tekrar yaşamamaları söz konusu olacaktır. Emekliler ömürlerini bu ülkenin üretimine vakfetmiş ve şu an rahat bir yaşam geçirmeleri gereken kişiler. Bu taleplerinin karşılanması ve satın alma gücü ve refahlarının korunması çok önemli.