2012’de iş sağlığı ve güvenliği alanını düzenlemek üzere yürürlüğe konulan mevzuata rağmen, Türkiye’de yaşanan iş kazaları bitmek bilmiyor.
Özellikle ölümle sonuçlanan iş kazaları sonrasında işçinin geride kalan yakınları hem büyük bir acı yaşıyorlar, hem de gelir kaybı ile karşı karşıya kalıyorlar. İş kazası sonucu hayatını kaybeden işçinin maddi desteği ile hayatını sürdüren yakınları işverenden tazminat talep edebiliyor. Bu tazminatın adı, destekten yoksun kalma tazminatı.
Destekten yoksun kalma tazminatı, iş kazası sonucunda hayatını kaybeden işçinin maddi desteği ile hayatını sürdüren kişilerin ölüm sonrası söz konusu destekten yoksun kalmaları nedeniyle talep ettikleri tazminattır. Aile bireyleri dava açarak ilgili firmadan destekten yoksun kalma tazminatı isteyebilirler. İşveren iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini gerektiği şekilde almadığı için bu tazminatı ödemek zorunda.
Peki kimler alabiliyor?
İşçinin sağlığında fiilen ve devamlı olarak işçinin yardımı ile geçimini sürdüren ve işçinin maddi bakımdan koruduğu kişiler, örneğin işçinin annesi, babası, kardeşi, eşi ve çocukları destekten yoksun kalma tazminatı talebinde bulunabilir.
İşçinin mirasçısı olmayan ancak sağlığında işçiden maddi destek gören kişiler de bu tazminat için dava açabilir. Ayrıca reddi miras yapan bir kişi de ölümünden önce işçiden destek görüyorsa, söz konusu tazminatı talep edebilir.
İşveren işyerinde iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini gerektiği gibi almadığında ve işçinin ölümüyle sonuçlanan bir iş kazası meydana geldiğinde, bu durum nedeniyle işçinin yaşarken verdiği destekten yoksun kalan kişilerin karşı karşıya kaldıkları zararın tazmini amacıyla uygulamada olan destekten yoksun kalma tazminatı almak için dava açılması gerekiyor.
Yargıtay da destekten yoksun kalma tazminatının amacının, işçinin ölümünden önceki destekten yoksun kalanın sosyal ve ekonomik durumunun işçinin ölümünden sonra da aynı düzeyde devam etmesini sağlamak olduğu yönünde karar vermektedir.
Tazminat ne kadar?
Destekten yoksun kalma tazminatı, işçinin sağladığı destekle orantılıdır. Buna göre, işçinin yaşaması durumunda ne miktarda yardım yapacağı belirlenir ve peşin olarak ödenecek tazminat tutarı hesaplanır. Böylece, işçinin desteği ile hayatını sürdüren kişiler açısından işçinin ölümünden önceki durum sürdürülmüş olur. Tazminatın ne kadar olacağına mahkeme hükmeder.
Destekten yoksun kalma tazminatı, destekten yoksunluk zararlarının oluşmaya başladığı tarih dikkate alınarak hesaplanır. Buna göre, ölüm olayıyla birlikte destek ortadan kalktığından, işçinin yaşamını yitirdiği tarih zararın başlangıcı olarak kabul edilir.
Bununla birlikte, eğer işçi bir iş kazası veya meslek hastalığı gerçekleştikten belirli bir zaman sonra hayatını kaybetmişse, bu kez destekten yoksun kalma tazminatının başlangıç tarihi iş kazası veya meslek hastalığının gerçekleştiği tarih olarak kabul edilebilir. Çünkü bu durumda da iş kazası veya hastalık nedeniyle işçi tarafından sağlanan desteğin kesilmesi söz konusudur.
Destekten yoksun kalma tazminatı almak için dava açan kişilerin, sağlığında işçi tarafından sağlanan desteği mutlaka ortaya koymaları şarttır. Öte yandan, söz konusu kişiler işçinin ölümü sonrası bu desteği başka yollardan sağlayabilecek durumdaysalar, destekten yoksun kalma tazminatı alamıyorlar. Yani, destekten yoksun kalma tazminatı talep edecek kişilerin işçinin ölümü ile yaşamlarını devam ettiremeyecek ve bu desteğe muhtaç durumda olmaları gerekiyor.
