Anayasaya göre, kimse yaşına uymayan işlerde çalıştırılamaz ve küçükler çalışma şartları bakımından özel olarak korunur. İş Kanunu 15 yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılmasını yasaklamıştır. 15 yaşını dolduranlar ise bedensel, zihinsel ve psikolojik gelişimlerini etkilemeyecek, okula gitmelerine, derslerini takip etmelerine ve mesleki eğitimlerine engel olmayacak şekilde çalıştırılabilir.
Yönetmeliğe göre; işverenler çocuk ve genç işçileri, çalışmaya başlamadan önce işyerindeki riskler konusunda uyarmalı, eğitimlerini vermeli ve sürekli gözetim altında tutmalı. Aynı şekilde genç işçilerin çalışma süreleri de eğitime devam edip etmemelerine göre düzenlenmiş. Buna göre 15 yaşını doldurmuş genç işçi, eğitimine devam ediyorsa, eğitim saatleri dışında günde en fazla iki ve haftada on saat çalıştırılabilir. Eğitime devam etmiyorsa bu süreler günde en fazla yedi, haftada kırk saate kadar artırılabilir. 18 yaşını doldurmamış genç ve çocuk işçilerin sanayiye ait işlerde gece çalıştırılmaları yasak. Ayrıca, bu çocuk işçiler en az 40 saat hafta tatili yapmadan çalıştırılamaz. Çocuk ve genç işçilere verilecek yıllık ücretli izin 20 günden az olmaz, iznin tamamı kesintisiz kullandırılır ve bu işçiler ulusal bayram ve genel tatil günlerinde kesinlikle çalıştırılmaz. Çocuk ve gençlerin yer ve su altında çalıştırılmaları da yasaktır.
Dizi ve reklam oyuncusu
15 yaşından küçükler için İş Kanunu’nda iki istisna var. İlki, çocuk ilköğretimi tamamlamış ve 14 yaşını doldurmuş ise eğitime devam ediyorsa okullarına devam etmelerine engel oluşturmayan hafif işlerde çalıştırılabilir.
İkinci istisna 14 yaşını doldurmamış çocukların sadece sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde çalıştırılmalarına imkan tanıyan kural. Bu çocuklar da aynen 14 yaşını doldurmuş çocuklar gibi okullarına devam etmelerine engel oluşturmayacak şekilde ancak reklam ve kültür faaliyetlerinde çalıştırılabilir.
İlgili düzenlemenin kanuna getirilmesi ilk bakışta küçücük çocukların çalıştırılmasının önünü açmak gibi görülse de burada amaçlanan, fiili duruma bir çerçeve çizerek bu çocukların çalışma şartlarını düzenlemek ve mümkün olduğunca bu çocukları korumaktır.
Yönetmelik bekleniyor
Sanat, reklam ve kültür faaliyetlerinde çalıştırılacak çocuk işçilerle yapılacak sözleşmeye diğer çocuk işçiler için getirilen sınıra ek olarak iki temel sınır getirildi. Kanunun öngördüğü sisteme göre, dizi veya reklamda oynayacak bir çocuk ancak oynayacağı her bir dizi veya reklam için ayrı ayrı izin alması halinde bu işlerde çalıştırılabilecek. İkincisi sözleşme yazılı olacak. Bu çocuklar tatil günleri günde en fazla beş saat, haftada ise otuz saate kadar çalıştırılabilir. Okul zamanı ise günde iki, haftada en fazla on saat çalışma kuralı onlar için de geçerli.
Kanunda izin mekanizması, çalışma ve dinlenme süreleri, çalışma ortam ve şartları ile ücret konusunun yönetmelikle belirleneceği ifade edildi. Fakat bu yönetmelik henüz yayınlanmadı.