KKTC gündemi: Su yeniden tartışmaya hazır olun

Milliyet Kıbrıs yazarı Hasan Erçakıca'nın yazısı...

Kuzey Kıbrıs’ın su ihtiyacının karşılanması için Türkiye’den getirilen su ile ilgili tartışmalar, dinmedi ve dinmeyecek.
Yaz aylarının gelmesiyle birlikte “acil ihtiyaç” olarak kendini yakıcı bir şekilde hissettiren su sorunu, Türkiye’den gelen suyun belediyeler tarafından kabul edilmesi sonucunu doğurdu. Lefkoşa’ya su verilmeye başlanması, herkesi rahatlattı. Buna karşın Belediyeler Birliği Başkanlığı’nı da deruhte eden Gönyeli Belediye Başkanı Benli, Türkiye’den gelen suyu alma konusunda henüz daha bir karar üretmedi.

LTB’nin planı
Lefkoşa’da yaşanan gelişmeler ve yapılan tartışmalar, Türkiye’den gelen suyun, adaya bütünlüklü olarak ve tek fiyatla dağıtılmasında sıkıntılar yaşanacağının işaretleri ile doludur.
Lefkoşa Belediyesi, 2.30 TL’lik bir fiyatla aldığı suyu, gelecekte de dağıtmaya devam edebilmesine olanak verecek bir fiyatla halka satılmasını kararlaştırdı. Buna göre, bu satıştan elde edilen “artık gelir” yeni yatırımların finansmanı için kullanılacak ve belediye su satışı işlevini sürdürebilecektir.
Oysa Türkiye ile KKTC arasında imzalanan anlaşma, Kuzey Kıbrıs’ta su dağıtımının “kamu özel işbirliği” denilen modelle özelleştirilmesini, bütün adada tek bir su dağıtım şebekesinin olmasını ve tek fiyat uygulanmasını öngörmektedir.
Bir yanda hükümetlerarası anlaşma, diğer tarafta Lefkoşa Belediyesi’nin planları vardır. Bu planların Gönyeli Belediyesi tarafından desteklenebileceğini de hesaba katmak gerekmektedir.

Yeni anlaşmazlıklar
Bu durumda, Türkiye ile imzalanan su anlaşmasının uygulanması yeni zorluklarla karşılaşacaktır.
Lefkoşa ve Gönyeli gibi başka belediyeler de, “Biz suyu 2.30 TL/ton fiyat ile almaya devam edelim, nasıl satacağımıza karışılmasın” diyecekler mi?
Böyle bir durumda, su anlaşması adanın sadece bazı belediyeleri için uygulamaya sokulacak mı?
Su anlaşmasında, sisteme dahil olmayacak belediyelere Türkiye’den gelen sudan verilmeyeceği hükmü vardı. Bu hüküm uygulanacak ve bu beldelere verilen su kesilecek mi?
Önümüzdeki dönemde, bunlar gibi daha onlarca soru yeniden hayatımızın önemli bir parçası olacaktır.

Hükümetin tutumu
KKTC Hükümeti’nin Lefkoşa Belediyesi’nin tutumu yüzünden Türkiye Hükümeti ile takışmak istemeyeceği açıktır. Bu durumda, bir yasa değişikliği ile su dağıtma yetkisi belediyelerden alınmak istenebilir. Hatta daha şimdiden Hükümet, Lefkoşa Belediyesi’nin su tarifesini onaylamayarak bu planın önünü kesmeye çalışabilir.
Böyle bir “kalkışmaya” başvuracak belediyelerin bundan böyle Türkiye yardımları ile desteklenmeyeceğini söylemek de mümkündür. Bu durumda su tartışması diğer hizmetleri ve yatırımları da aksatacaktır.
Şu yaz sıcaklarını atlatalım hele; yaz sonrasının “siyasi gündemi” yaz sıcaklarından daha yakıcı bir şekilde ortaya çıkmış olacaktır.