Devlet ödülüne iki ret daha

CUMHURİYETİN 75. yılında önce 72 kişiye devlet sanatçılığı unvanının verilmesi, daha sonra bu sayının 85'e çıkartılması üzerine başlayan tartışmanın yankıları sürüyor. Ödül kargaşası sanatçılar arasında büyük tartışmaların yaşanmasına neden oldu.
Sanatçıların büyük bir kısmı ödülü kabul ederken Orhan Pamuk, Fikret Otyam ve Arif Sağ'dan sonra Turhan Selçuk ile Müzeyyen Senar da Devlet sanatçısı unvanını reddettiklerini açıkladılar. İlk açıklanan listenin içinde yer alan Selçuk, şunları söyledi:
"72 kişilik listeyi okuduğumda, çok değerli isimlerin yanısıra, aykırı isimlerin de yer aldığını gördüm ve kabul edip etmemek konusunda tereddüt yaşadım. Ardından 13 kişilik yeni bir listenin daha onaylanması üzerine, bu ünvanın ciddiyetini yitirdiğine karar verdim. Bence bu ünvan, sanat dallarına ayırılarak ona göre verilmeyildi. Yani ses için ayrı, resim için ayrı, sinema için de yine ayrı olmalıydı. Yine de bu ödülü bana layık görenlere teşekkür ediyorum."
Efsanevi sanatçı Müzeyyen Senar ise şöyle konuştu:
"1947 yılında Paris'te ilk konser veren Türk sanatçısı benim. Özal, 60 kişiyi devlet sanatçısı yaptı beni unuttu. Kenan Evren 40 kişiye verdi yine beni unuttu. Şimdiki ödüllerle beni kimlerle bir tutuyorlar. Düşünün Samime Sanay ödül alıyor. Nuri Sesigüzel'e ödül veriyorlar çok güzel. Ama Zehra Bilir yok. Koskoca "Türkü Ana" yok. 65 yıldır sanatın içindeyim. Ve bir tutulduğum bu insanlar nedeniyle Devlet sanatçısı unvanını reddediyorum," dedi.
Adı ikinci listede yer alan Çolpan İlhan ise duygularını şöyle ifade etti:
"Biz halk için koşturan insanlarız. Devletin nihayet emeklerimizi farkedip bizi ödüllendirmesi onur verici bir durum. Ancak listenin bu kadar kalabalık olması beni şaşırttı. Eskiden bu kadar kişiye ödül verilmezdi. Demek ki, devlet sanatçılarının büyük bir kısmını onurlandırma gereğini duydu. Bu durumda neyi tenkid edeceğimi bilemiyorum."
Uzun yıllar yurtdışında konserler veren ve bu yıl ülkemize yerleşme kararı alan Okay Temiz ise, bu ödülün kendisine çok uzun yıllar önce verilmesi gerektiğini söyleyerek, şöyle konuştu:
"Ben 28 sene boyunca 3000 festivale katıldım. 2000 konser verdim. Beni 5 yıl Finlandiye hükümeti, 23 sene de isveç hükümeti destekledi. Kendi ülkemde ise yeni yeni desteklenmeye başladım. Kültür Bakanı İstemihan Talay'ın destekleriyle ülkeme geri döndüm. Ödülü kabul edeceğim. Çünkü, Vip'e dahil olduğum için artık uçakta aletlerim kırılmayacak. Çünkü her uçak yolculuğumda bir aletim mutlaka kırılıyordu. Ancak ben bu ödülü verirken çok ince elenip sık dokunması gerektiğini düşünüyorum. Devlet sanatçısı olmak için belirtilen şartlara da TÜrkiye'de çok az insanın sahip olduğunu düşünüyorum.
Yina adı ikinci listede yer alan Özdemir Erdoğan da, aldığı ödül ile ilgili düşüncelerini şöyle anlattı:
"Terminolojik olarak devlet sanatçılığı sözcüğünü pek uygun bulmuyorum. Devlet, ülkesi ve milleti için onun kültürü, morali, sanatı için hizmet etmiş sanatçıları, bir sanatsal üstün hizmet ödülü ile ödüllendirebilir. Bunun kriterleri de sanatçı tarifinden geçer. Sanatçı bütün insanlık alemine yönelik yeni bir estetik, yeni bir söz, renk, ses ile seslenen kişidir. Ve bu çalışmaların sonucunda da ülkesine ekonomik, kültürel moral değerler kazandıran kişidir. "Şimdi bu tarife uygun mudur?" bu seçilen sanatçılar. Bunun yorumunu kamuoyuna bırakıyoruz. Kültür Bakanlığımız ve sayın Cumhurbaşkanımız iyi niyetle böyle bir ödül takdir etmişlerdir. Ama bunun sonucunda hem kendileri yıpranmışlardır veya yıpratılmışlardır. Hem de sanatçılar arasında bir spekülasyon sözkonusu olmuştur. Bu arzu edilen bir durum değildir. Bu bakımdan ben de bana takdir edilen devlet sanatçılığı ödülünün keyfini sindire sindire yaşıyamıyorum ve mesela bir Orhan Gencebay, bu ödülünü, kendi kültürel değerlerimize "arabesk" unsurunu soktuğu için mi aldı? Bunu merak ediyorum. Ya da başka bir arkadaş yabancı bir ülkenin bestelerine Türkçe sözler yazıp mı bu ödülü aldı?
Çağdaş Sinema Sanatçıları Derneği'nden Kutay Köktürk ise, listeye baktıklarında daha çok müzik alanında çalışan insanlara bu ödülün verildiğini ve sinema sektöründen ise sadece Fikret Hakan ve Çolpan İlhan'ın bu ödüle layık görülmesinden rahatsızlık duyduklarını söyledi.

İBRAHİM Tatlıses, önceki gün İbo Show'un çekimlerinde basın mensuplarının son günlerde gündemde olan devlet sanatçı unvanı üzerine sorduğu soruları yanıtladı.
Devlet sanatçısı sıfatını almayı birçok sanatçı gibi kendisininde istediğini söyleyen İbrahim Tatlıses, "Ben de devlet sanatçısı olmak isterdim. Fakat öyle bir sıfata layık görülmedim. Açıklanan listeyi baktığım zaman hak edenlerin yanında, o sıfatı hak etmeyen, o listeye yakışmayan isimleri de gördüm" diye konuştu.
Devlet sanatçısı olmanın ölçütlerinin belirsiz olduğunu söyleyen İbrahim Tatlıses sözlerine şöyle devam etti: "Şunu öğrenmek istiyorum. Kim, ne yaptığı için devlet sanatçısı oluyor. Devlet sanatçısı olmanın gereği neler. Ben 30 ülkede tanınıyorum. Albümlerim sadece Türkiye'de dinlenmiyor. İsrail'de, Yunanistan'da ve daha birçok ülkede hayranlarım var. Albümlerim milyonlar satıyor. Demek ki bunlar devlet sanatçısı olmak için gereken hususlardan değil. Devlet Sanatçısı olmak için herhalde Fransa'ya gitmek gerekiyor."