Taliban heyeti ile Ankara’da ilk temas

ANKARA Milliyet - Afganistan’daki Taliban Geçici Hükümetinin Dışişleri Bakan Vekili Emirhan Muttaki’nin başkanlık ettiği heyet, dün Ankara’da temaslarda bulundu. Katar’daki görüşmelerinin ardından sürpriz şekilde Ankara’ya gelen Taliban heyetiyle Dışişleri Bakanlığı’nda yapılan görüşmelerde ülke protokolü uygulanmadı. Bu nedenle salonda Afganistan bayrağı yer almadı.

Afganistan’daki Taliban hükümetinin Dışişleri Bakan Vekili Emirhan Muttaki ve beraberindeki heyeti taşıyan uçak, dün saat 14.20’de Ankara Esenboğa Havalimanı’na indi. Havalimanının VIP bölümünden çıkan Muttaki ve beraberindekiler daha sonra kendilerini bekleyen araca bindi. Muttaki, dışarıda bekleyen basın mensuplarına el sallayarak selam verdi.

Sadece Türk bayrağı

Heyetin, Ankara’daki ilk adresi Dışişleri Bakanlığı oldu. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu başkanlığındaki Türk heyeti ile Afganistan Geçici Hükumeti Dışişleri Bakan Vekili Emirhan Muttaki başkanlığındaki heyet, bakanlıkta bir araya geldi. Hükümetin geçici niteliği nedeniyle Çavuşoğlu, konuğunu bakanlık binasının dış ana kapısı yerine toplantının yapıldığı salonun kapısında karşıladı. Ayrıca heyetlerarası görüşmelerin yapıldığı salonda da, sadece Türk bayrağı yer aldı. Salonda, Afganistan bayrağına yer verilmedi. Taliban Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abdul Qahar Balkhi, yaptığı paylaşımda; heyette Dışişleri Bakanı Mawlavi Amir Khan Muttaqi’nin yanı sıra Mullah Khairullah Khairkhah, Mullah Abdul Haq Wassiq, Mawlavi Noor Jalal Jalali, Sheikh Shahabuddin Delawar, Suhail Shaheen ve Haji Mohammad Ibrahim’in bulunduğunu ifade etti. Heyetin Dışişleri Bakanlığı’ndaki görüşmelerinde Türk tarafına Dışişleri bakanlığı yetkililerinin yanı sıra İçişleri Bakanlığı Bakan yardımcısı İsmail Çataklı ile askeri yetkililerin de katıldığı görüldü.

‘Ekonomi çökmemeli’

Çavuşoğlu, Muttaki ve beraberindeki heyetle yaptığı görüşmenin ardından basın açıklaması yaptı.

Heyetin, Katar’ın başkenti Doha’da ABD başta olmak üzere farklı ülke temsilcileriyle görüştükten sonra Türkiye’ye gelme isteğini dün (önceki) akşam ilettiğini belirten Çavuşoğlu, heyette Muttaki’nin yanı sıra farklı bakanlıklardan bakan vekili ve bakan yardımcısı vekillerinin de bulunduğunu söyledi. Afganistan’daki son duruma ilişkin bilgi aldıklarını söyleyen Çavuşoğlu, “Bu bilgileri aldıktan sonra Türkiye olarak kardeşçe düşüncelerimizi paylaştık. Biz bugüne kadar uluslararası topluma şu andaki Taliban yönetimi ile angajmana girmenin önemini anlatıyorduk ve şu anda uluslararası toplum, taraflı tarafsız zaten bu pozisyonda” ifadelerini kullandı. Afganistan ekonomisinin çökmemesi gerektiğinin altını çizen Çavuşoğlu, “Özellikle Afganistan’ın yurt dışındaki hesaplarını, paralarını donduran ülkelerin de maaşların ödenmesi bakımından daha esnek davranmaları gerektiğini söylüyorduk. Bu konuda son gelişmeler hakkında kendilerinden bilgi aldık” dedi.

Tüm grupları kapsamalı

Çavuşoğlu, terörle mücadele konusunun da görüşmede ele alındığını anlatarak, şunları söyledi: “Özellikle DEAŞ’ın Afganistan’da güçlü olduğunu görüyoruz. Son terör saldırılarında camilere, havaalanına yaptığı saldırıları da gördük. Diğer taraftan da başından beri şu andaki Taliban yönetimine tavsiyelerde bulundum. Biz Batılılar gibi üst perdeden, ders verir nitelikte, ön şartlar koşarak değil ama önemini anlatarak tavsiyelerde bulunduk. Her şeyden önce ülkenin birliği ve beraberliği için kapsayıcı olmaları gerektiğini bugün bir kere daha söyledik. İlk baştan beri söylüyoruz. Taliban dışındaki tüm etnik gruplardan, dini gruplardan kişilerin de yönetime dahil edilmesinin önemini bir kere daha anlattık. Özellikle şu zor zamanlarda ülke içinde birliğin, beraberliğin tesis edilmesi bakımından önemli.”

Kızlara eğitim tavsiyesi

Kız çocuklarının eğitimi ve kadınların iş hayatına katılması konusunda tavsiyelerin de iletildiğini vurgulayan Çavuşoğlu, bu konunun sadece Batılıların değil, İslam dünyasının da beklentisi olduğunu ifade etti. Çavuşoğlu, Türkiye Maarif Vakfı’nın Afganistan’da 14 kız okulu bulunduğuna dikkati çekerek, “Kızların eğitimi ve kadınların iş hayatında çalışabilmesi konusunda tavsiyelerimizi bugün bir kere daha paylaştık. Özellikle sağlık sektöründe kadınların tamamının işine döndüğünü de kendileri bugün söylediler. Tabii bizim orada yaşayan vatandaşlarımız, dönmek isteyen vatandaşlarımızla ilgili konuları gündeme getirdik” diye konuştu.

‘Göç akını konuşuldu’

“Mezarı Şerif ve Herat başkonsolosluklarımızın tekrar açılabilmesi için beklentilerimizi dile getirdik” diyen Çavuşoğlu, Taliban heyetinin, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı, Kızılay, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığıyla ve bu kurumların başkanlarıyla görüşeceklerini söyledi.

Havaalanı konusu

Çavuşoğlu şöyle devam etti: “Havaalanlarının işletilmesi için, özellikle düzenli uçuşların başlayabilmesi için güvenlik konusundaki beklentilerimizi, yani sadece bizim değil tüm uluslararası sivil havacılık camiasının beklentilerini bir kere daha kendilerine bugün anlattık. (Taliban heyeti) Kendileri de bizden özellikle insani yardımlar, oradaki yatırımların devam etmesi konusunda, ekonomi konusunda yani kalkınma yardımları konusunda diğer kurumlarımızın bugüne kadar gerçekleştirdiği, yardımlarımızın devam etmesi konusunda ricalarını ilettiler.”

Heyetle görüşmede terörle mücadele ve Afgan göçmen konularını ele aldıklarını kaydeden Çavuşoğlu, “Ayrıca göçmenler, çok sayıda Afgan göçmen, sadece bizde değil farklı ülkelerde, komşu ülkelerde var. Bizde de belli sayıda Afgan göçmen var, düzenli ya da düzensiz. Bunlardan bazıları Afganistan’a geri dönmek istiyor. Taliban yönetimi de eğer bunlar ülkelerine dönmek isterlerse, gelip şu anda ülkede kalan herkes gibi, şu anda devlet kurumunda çalışan herkes gibi ülkelerine dönmeleri konusunda ellerinden gelen desteği vereceklerini de söylediler. Ama bundan sonra ilave göç akınının olmaması konusunda da neler yapabileceğimizi bugün kendileriyle görüştük” diye konuştu.

‘Libya’ya destek veriyoruz’

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Libya Dışişleri Bakanı Leyla Manguş ile yaptığı görüşmeye de değinerek, “Dışişleri Bakanı Leyla Manguş bugün bizi ziyaret etti. Kendisiyle verimli bir görüşme gerçekleştirdik. Baş başa ve heyetler arası bir görüşme gerçekleştirdik. Bu görüşmelerde iki ülke arasındaki ilişkileri enine boyuna ele aldık. Ayrıca 2. Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Toplantısı’nın ön hazırlıklarını gözden geçirdik. Değişik alanlarda, enerji alanında, kıta sahanlığı konusunda ve askeri eğitim, polislerin eğitimi, İçişleri Bakanlığından da bir heyet gelmişti, kapasitenin güçlendirilmesi konusunda atılabilecek adımları da değerlendirdik” dedi.

Libya’da ilerleyen süreçte seçimlerin olacağını ve bu konu hakkında Manguş’tan bilgi aldıklarını dile getiren Çavuşoğlu, şunları söyledi: “Libya’ya her konuda Türkiye olarak destek veriyoruz. Bu desteklerimiz tabii ki devam edecek, Libya ile angajmanımızda da devam edecek. Özellikle halkın beklentisi olan alanlarda, yani temel hizmetler konusunda da nasıl destek verebileceğimizi kendilerine bir kere daha anlattık. Ayrıca enerji konusunda elektrik ve diğer hidrokarbon konusunda imzalayacağımız mutabakat zabıtları ve iş birliğimizi de gözden geçirdik.”